Vijf maanden na de heropleving van het weerzinwekkende geweld en vanwege de betreurenswaardige levensomstandigheden in de regio kosten vermijdbare ziekten zoals de mazelen, polio en malaria elke dag veel mensen het leven, zoals blijkt uit een gezamenlijke verklaring van 11 organisaties ter plaatse, waaronder Oxfam.

De meeste ontheemden leven in kwetsbare gastgezinnen, waardoor ze de reeds arme, slecht toegeruste of niet-bestaande gemeenschappen in hun laatste bezuinigingen duwen. Anderen wonen in drukke openbare plaatsen, zoals kerken en scholen, of proberen te overleven in overvolle tijdelijke kampen.

Volgens de humanitaire organisaties moeten in sommige gevallen 500 mensen één toilet delen. Elders worden anderen gedwongen om besmet water met levensbedreigende ziekten te drinken. Velen slapen op de grond in precaire schuilplaatsen die slechts relatieve bescherming bieden tegen zware regenval. Deze levensomstandigheden verhogen ook het risico op seksueel geweld tegen vrouwen en meisjes.

“Met grote aantallen mensen die in overvolle kampen leven en hoge ondervoedingscijfers, zijn alle ingrediënten aanwezig om de snelle verspreiding van ziekten te bevorderen,” zegt Martine Villeneuve, directeur van de Deense Vluchtelingenraad in de DRC.

Onhoudbare situatie in Ituri sinds mei

Sinds mei vorig jaar zijn honderden mensen gedood tijdens aanvallen van ongekend geweld door gewapende mannen op het grondgebied van Djugu en Mahagi. Meer dan 360.000 dorpelingen werden gedwongen te vluchten voor hun leven en lieten hun huizen achter aan de destructieve waanzin van de aanvallers.

Maureen Philippon, directeur van de Noorse Vluchtelingenraad, zei: “Deze nieuwe grootschalige ontheemding treft mensen die steeds kwetsbaarder worden telkens als ze uit hun huizen zijn verdreven. »

Humanitaire organisaties roepen op tot bescherming van de gehele burgerbevolking en tot een onmiddellijke stopzetting van het geweld. Bijna alle ontheemden met wie ze gesproken hebben, waren getuige van de ergste wreedheden.

Een dorpsvrouw, Marie*, getuigt van een afschuwelijke confrontatie: “Ze arriveerden om 10:00 uur ‘s morgens. Sommige schoten in de lucht, terwijl anderen de hoofden eraf hakten met machetes en messen. Ze omsingelden het dorp en verbrandden alle huizen. Ze vermoordden alle mensen die probeerden te ontsnappen en achtervolgden al diegenen die zich in het bos verstopten. Het is een wonder dat ik erin geslaagd ben te ontsnappen. »

De toename van het geweld, waarvan de oorzaken meervoudig en complex zijn, heeft de bestaande spanningen tussen de verschillende gemeenschappen weer aangewakkerd, met alle negatieve gevolgen van dien. Bewoners kunnen niet langer naar de markt gaan uit angst om aangevallen te worden.

Race tegen de klok

Velen stonden op het punt om te oogsten, maar werden gedwongen hun akkers en gewassen te verlaten. Mensen hebben voor de vierde achtereenvolgende keer hun oogst verloren. In een plattelandseconomie betekent dit het verlies van zowel hun voedselbron als hun inkomstenbron.

De komst van het magere seizoen zal de druk op de weinige beschikbare grondstoffen verder verhogen. Op sommige plaatsen is de prijs van bonen en andere basisvoedingsmiddelen al meer dan verdubbeld. Bijna de helft van de bevolking in het getroffen gebied wordt geconfronteerd met een voedselnoodtoestand.

Zoals Corinne N’Daw, Oxfam-directeur in DR Congo, zegt: “De situatie is rampzalig. Veel kinderen zijn ondervoed. De meeste mensen hebben alles verloren en zijn getuige geweest van de ergste wreedheden. Nu staan ze voor een vreselijk dilemma: geen eten of hun leven riskeren door terug te keren naar hun akkers. »

Gezien het feit dat de bevolking verspreid is over grote afstanden in afgelegen gebieden, wijzen de 11 organisaties erop dat het uiterst moeilijk is om iedereen die het nodig heeft te helpen.

Noden zullen niet vervuld zijn in 2019

Er zijn geen lessen geleerd uit de vorige crisis in 2018, toen het gebrek aan geld en de ongebreidelde onveiligheid de humanitaire organisaties ervan weerhielden om alle mensen in nood te bereiken. Na tien maanden ontving DR Congo dit jaar slechts 35 procent van de benodigde middelen, in een land waar 15,6 miljoen mensen ernstig voedselonzekerheid hebben. De situatie in Ituri is slechts een van de vele humanitaire crises die DR Congo treffen, waaronder de Ebola-epidemie die drie maanden geleden tot een wereldwijde noodsituatie op gezondheidsgebied werd uitgeroepen.

Deze verklaring is ondertekend door 11 ngo’s actief in DRC:

Action Contre la Faim

AVSI

Deense Vluchtelingenraad

Intersos

Mercy Corps

Noorse Vluchtelingenraad

Oxfam

Solidarités International

Tearfund

Trócaire

Welthungerhilfe

Oxfam heeft dit jaar 1,3 miljoen mensen in de DRC geholpen. Gezien de omvang van de behoeften en het gebrek aan financiering doet Oxfam een oproep voor donaties om haar noodfonds te financieren, met vermelding van ‘Congo’ op IBAN BE37 0000 0000 2828.

Foto: MONUSCO Photos, Flickr / CC BY-SA 2.0