De community ruimte is een vrije online ruimte (blog) waar vrijwilligers en organisaties hun opinies kunnen publiceren. De standpunten vermeld in deze community reflecteren niet noodzakelijk de redactionele lijn van DeWereldMorgen.be. De verantwoordelijkheid over de inhoud ligt bij de auteur.

Extinction Rebellion, Brussels
© Heleni Smuha
Opinie -

De ecodictatuur-meme

Dirk Kurbjuweit, adjunct-hoofdredacteur van Der Spiegel, associeert Roger Halam en XR met een aanzet tot ecodictatuur. De Standaard publiceert zijn vertekenende bijdrage de ochtend van de eerste nationale actie van de beweging. Een door diezelfde krant geweigerd wederwoord.

woensdag 16 oktober 2019 11:20
Spread the love

Fijn het is weekend, de weekendeditie van De Standaard ligt in de bus. Je verheugt je op het iets uitgebreidere deel “Opinie en Analyse”. Zeker wanneer een adjunct-hoofdredacteur van een van de meest toonaangevende weekbladen van Europa een stuk schrijft in het meest serieuze dagblad van Vlaanderen. Je verwacht een goed onderbouwde en goed geargumenteerde mening. Maar wat brengt de bijdrage “Ecodictatuur is niet het juiste antwoord” van Dirk Kurbjuweit bij aan de huidige ecologische urgentie?

Uitgebrande auto’s in de straten van Berlijn doen de auteur denken aan “skeletten van grote dieren die in de woestijn van dorst omgekomen zijn”. Prachtige metafoor die de lezer meteen projecteert in een dystopische toekomst waarin we de trein naar een duurzame en leefbare samenleving hebben gemist. Niets beters dan een stijlfiguur om een gevoel van urgentie aan te wakkeren.

De reden van Kurbjuweits artikel is echter een antwoord van Roger Hallam, één van de oprichters van Extinction Rebellion (XR), in een interview met Der Spiegel: “Wenn eine Gesellschaft so unmoralisch handelt, wird Demokratie irrelevant”. Dirk Kurbjuweit associeert dit meteen met een aanzet tot een ecodictatuur en De Standaard plakt er bovenvermelde titel op. Het grootste deel van de bijdrage mag dan een uit het leven gegrepen anekdote zijn, het beeld dat van XR en haar oprichter wordt geschetst is duidelijk.

Immoraliteit maakt democratie irrelevant

Ook al zou, in Kurbjuweits redenering, Roger Hallam komaf willen maken met de democratie, volgt daar nog niet uit dat een dictatuur de enige uitweg zou zijn. Wie het interview erop naleest, merkt dat de zin niet zegt dat, gezien de immoraliteit, de democratie nu opgegeven moet worden. Maar eerder, in lijn met de voorgaande zin in het interview, dat de immoraliteit de democratie irrelevant maakt. Hallam vraag zich immers af of het systeem dat we nu kennen nog wel “democratie” kan worden genoemd: “[…] Demokratie, oder wie auch immer Sie das beschreiben wollen, was derzeit noch davon übrig ist”. Na de meer dan 400 arrestaties afgelopen zaterdag, is dit geen onterechte twijfel.

Door te snelle conclusies te trekken, miskent de auteur, en de actiemiddelen en de principes die Extinction Rebellion bepleit. Zowel haar horizontale structuur als haar praktijk van geweldloze directe actievoering zijn erfgenamen van de Henri David Thoreaus, de Rosa Parks en de Ghandis die met hun burgerlijke ongehoorzaamheid de democratie mee hebben gevormd. De principes en eisen van XR spreken over burgerfora, rechtvaardigheid en een inclusieve samenleving. Dat staat mijlenver van de “ecodictatuur” die Dirk Kurbjuweit ziet opdoemen.

Desinformatie

Het stuk vermeldt nog dat tijdens de Berlijnse protesten, de Bondsregering samenkwam “om een reeks wetten aan te nemen die de klimaatsverandering moeten tegenhouden”. De auteur lijkt toe te geven dat die wetten beter kunnen, maar grijpt helemaal naast de kans een vergelijkende analyse te maken van de eisen van Extinction Rebellion en de stand van zaken in Duitse klimaatpolitiek. Dit is nochtans wat je zou verwachten van een medewerker van een blad dat zijn bekendheid te danken heeft aan erkende onderzoeksjournalistiek én zijn genuanceerde berichtgeving. Als de auteur dan uiteindelijk concludeert de XR overdrijft, dan is dat zijn recht, maar dan niet ten koste van vertekeningen van argumenten van anderen.

Niet alleen verwart de auteur strengere duurzaamheidswetten met een dictatuur, dit soort journalistiek “desinformeert”, is daarom ronduit gevaarlijk, én diskrediteert een beweging die ijvert voor een leefbare toekomst. Begrijpt u echt waar het om gaat meneer Kurbjuweit? En u, redacteuren van De Standaard hoe vertaalt de ecologische urgentie zich in uw redactiewerk? De lichte stijl van de bijdrage en de timing van de publicatie verhullen een opzet die op het tegengestelde aanstuurt.

Trouwens, wat is dat toch met die ecodictatuur-meme? Waarom duikt de term zo nu en dan op in het mediagezoem? Zou het niet vruchtbaarder zijn om het over die andere ecodictatuur te hebben – die van het dictaat van de economie op het politieke?

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!