Beste toekomstige minister van Onderwijs,

Het is eind september, de klok geeft 3u33 aan en ik lig wakker. Omdat ik mij zorgen maak over de toekomst van ons onderwijs, meer nog, ik maak mij ernstige zorgen over de toekomst van gemotiveerde, enthousiaste leerkrachten, die dag in, dag uit, het beste van zichzelf geven. Sta mij toe u even uit te leggen waarom. Ik zou kunnen zeggen, voel vooral niet teveel druk op uw schouders, maar eigenlijk is dat net wel mijn bedoeling …

Sinds dit jaar ben ik zorgleerkracht in een lagere school die een mooie weergave is van onze huidige maatschappij, een mooie mix aan kinderen. Een school waarin we heel veel verschillende soorten gezinnen mogen verwelkomen. Mijn eigen kinderen gaan er naar school, wat voor mij het mooiste voorbeeld is van het feit dat ik geloof in de visie van onze school, maar vooral in de bekwame leerkrachten van onze school. En toch … Ik merk dat het jaar na jaar meer werk is voor onze leerkrachten om het niveau op peil te houden in de klas, elk jaar komen er nieuwe verwachtingen bij, nieuwe taken om te voorzien voor elk niveau, nieuwe individuele trajecten, nieuwe rapporten om te maken, nieuwe methodes om te volgen. Van ondersteuning op papier blijft in de praktijk maar weinig over.

In mijn nieuwe functie als zorgjuf, waar ik bewust voor gekozen heb en waar ik mijn 2de adem binnen het onderwijs heb gevonden, valt het mij eens te meer op, die enorme druk op de schouders van leerkrachten. Elke dag opnieuw. Nooit is je best doen voldoende, altijd moet je meer geven van jezelf. Tot je een stukje van jezelf verliest … Ook daar kan ik zelf jammer genoeg over meespreken.

En daarom ben ik bang, toekomstige minister. Omdat ik bekwame mensen van heel dichtbij zie, die elke dag zeggen tegen de leerlingen dat je niet meer kan doen dan het beste van jezelf te geven, maar die dat zelf maar zelden zo ervaren. In het onderwijs is je best doen niet voldoende. Er komt altijd wel iets nieuws bij, het is nooit genoeg. Altijd komen er nieuwe richtlijnen van bovenaf, meer individuele trajecten, meer opvoedende taken.

En veel te vaak komt er kritiek van ouders, die het niet echt belangrijk vinden om thuis huiswerk te maken of lessen op te volgen, maar die opeens wel tijd genoeg hebben om naar school te komen als hun kind toevallig eens berispt werd. Want dan gaan ze de leerkrachten in twijfel trekken. Dan is er weer die enorme druk.

Wat is er gebeurd met het feit dat ouders en leerkrachten aan 1 zeel trekken, dat we samen de opvoedende taak ter harte nemen en dat ouders vertrouwen hebben in het feit dat we elke dag het beste met uw kinderen voorhebben? Wat overduidelijk zo is, ik zie het alle dagen van dichtbij. Onze leerkrachten leven voor hun job en voor hun leerlingen.

Verder maak ik me zorgen over een nakend tekort aan nieuwe mensen als deze in het onderwijs. Ik hoorde vandaag dat ons lerarenplatform amper opgevuld is geraakt. En dat in de maand september … Wat gaat dat geven in de komende maanden, wanneer er iemand uitvalt of ziek wordt? Hoe gaan die plaatsen ingevuld raken? Of is dat dan weer extra druk op collega’s, met het overnemen van bewakingen, klassen bij elkaar zetten en vrije uren opofferen?

Maar ja, mensen in het onderwijs hebben voldoende vakantie om dit te compenseren en we doen maar uren van 50 minuten, niet waar? Wel, als dat de realiteit was en het echt allemaal zo aantrekkelijk zou zijn, zouden we dan niet met een overschot aan leerkrachten moeten kampen in plaats van met een tekort?

Hiervan lig ik dus letterlijk wakker, toekomstige minister, omdat ik echt vrees dat er veel werk aan de winkel is. En daarmee bedoel ik alles behalve extra werk voor leerkrachten en directies, maar extra werk voor jullie. Denk aan hoe het beter kan voor het onderwijzend personeel, hoe jullie de druk kunnen verlagen, het niveau weer kunnen opkrikken en het onderwijs weer aantrekkelijk kunnen maken. Verlies hierbij de voeling met de realiteit niet, denk aan de ‘planlast’ waar jullie al zoveel jaren over spreken. Laat ons teruggaan naar onze kerntaken.

En dan, voor mij het allerbelangrijkste, denk daarbij aan alle onderbouwde, bekwame enthousiaste leerkrachten die we nu hebben en die we ook in de toekomst nodig zullen hebben. Want ze bestaan, ik zie ze elke dag rondom mij, in onze school en in vele andere scholen.

En ik ben trots op hen, zo onnoemelijk trots! Tijd dat u het ook wordt!

Xav Michiels is zorgleerkracht op een lagere school.

Foto: Paul Van Welden, Wikiportret.nl / CC-BY-SA 4.0