Emmanuel Macron and Angela Merkel. Bron: Wikimedia Commons / CC-BY-SA-2.0
Opinie - André Augusto, Vertaald door Sven Magnus

Wat zijn de belangen van Macron, Merkel en de G7 bij de branden in het Amazonegebied?

De crisis veroorzaakt door de verwoesting van de Amazone als gevolg van de roofzucht van Bolsonaro en de kapitalisten uit de agro-industrie heeft nieuwe proporties aangenomen. Deze kwestie krijgt nu wereldwijde weerklank en leidt tot een directe botsing tussen de extreemrechtse regering in Brazilië enerzijds en bepaalde imperialistische machten, met name Frankrijk, anderzijds.

zaterdag 31 augustus 2019 00:24
Spread the love

Emmanuel Macron, president van een van de oudste kolonialistische naties ter wereld, probeerde zich in de afgelopen dagen, in functie van zijn eigen belangen, de wereldwijde woede toe te eigenen die de vernietiging van ‘s werelds grootste regenwoud door de Braziliaanse landbouwindustrie teweeg heeft gebracht. Op de recente bijeenkomst van de G7, de bijeenkomst van de grootste roofzuchtige naties van de wereld, stelde Macron voor om maatregelen te nemen in verband met de huidige ramp. Duitse media, zoals Die Zeit, zeggen dat het tijd is om sancties op te leggen aan Bolsonaro.

Wederzijdse beschuldigingen

In de huidige fase van het conflict beschuldigde Macron zijn Braziliaanse tegenhanger ervan dat die heeft gelogen op de G20-top van juni jongstleden waar hij beloofde maatregelen te nemen ter bescherming van het milieu. Macron verklaarde dat dit de ratificatie van de handelsovereenkomst tussen de Europese Unie en Mercosur onmogelijk zou maken. Later sloot Ierland zich bij die stelling aan. Deze handelsovereenkomst tussen de twee blokken, een pact waarbij de landen van de zuidelijke kegel onderworpen worden aan de belangen van het Europese kapitalisme, voorziet in de afschaffing van de invoertarieven op bijna 90 procent van de bilaterale handel binnen vijftien jaar. Het noodzakelijke gevolg is de verdere ontwikkeling van het Braziliaanse agro-exportmodel en de toename van de invoer van afgewerkte producten en hoge technologie.

Sinds de G20-top zijn Macron, met de goedkeuring van de Duitse bondskanselier Angela Merkel, en Bolsonaro verwikkeld in een retorische confrontatie, en weefden een echt hypocritisch web. Zo werpt de Franse regering zich op als “de grootste verdediger van de biodiversiteit en de natuur” en verschuilt zich achter het Akkoord van Parijs van 2015, terwijl Bolsonaro zich zelfs profileerde als “een strijder voor de nationale soevereiniteit tegen de koloniale mentaliteit van de Europeanen.”

Onderwerping aan het imperialisme

Het is onmogelijk om de biodiversiteit en de natuurlijke rijkdommen van het Amazonegebied te verdedigen zonder de belangen van kapitalisten, zowel nationale als internationale, die het Amazonegebied (van fundamenteel belang voor de regulering van de temperatuur van de aarde) doen branden, diepgaand te schaden.

In de eerste plaats moet duidelijk worden gemaakt – moest daar nog twijfel over zijn – dat Bolsonaro en de leiding van het leger, dat sinds de Tweede Wereldoorlog structureel verbonden is met de Verenigde Staten, niet tot doel hebben de natuurlijke rijkdom soeverein te verdedigen. Integendeel, hij is een volgzame dienaar van Trump en de Verenigde Staten, letterlijk een “kontlikker” die alles afgeeft zonder de minste strijd, van de Alcántara-basis in de provincie Maranhão, tot de privatisering van talloze staatsbedrijven om ze in handen van de Verenigde Staten te geven (met de enorme hulp van de pro-imperialistische zaak Lava Jato), tot aan de toestemming om het toezicht op het Amazone-gebied door een Amerikaans privé-bedrijf te laten uitvoeren in plaats van door het Nationaal Instituut voor Ruimte-onderzoek (INPE).

Ten tweede zijn de reactionaire maatregelen van Bolsonaro directe aanvallen op de inheemse volkeren en afstammelingen van de quilombo’s (zwarte rebellenpopulaties tijdens het slaventijdperk) en op de bestaansmiddelen van die volkeren ten behoeve van de agro-industrie, de banken en de grote bedrijven.

Het beste bewijs van zijn schaamteloze ondergeschiktheid aan het imperialisme is de overeenkomst zelf met de Europese Unie. Zoals we al zeiden, hebben Bolsonaro en zijn regering een regelrecht slavernijpact van de Braziliaanse arbeiders ondertekend, in overeenstemming met de belangen van de grote bedrijven in Duitsland, Nederland, België en Frankrijk zelf, waarvan hij de kolonialistische mentaliteit beweert te bestrijden.

Wat zijn de belangrijkste oorzaken van deze milieuramp?

Ondertussen kwam er een opbod van toespraken van Macron, Merkel of zelfs de Britse Boris Johnson die het hebben over de “verdediging van het Amazonegebied” maar dat is pure demagogie, cynisme en leugens. Geen van hen heeft belang bij het redden van het milieu.

De leugens van deze roofdieren over de verdediging van het Amazonegebied moeten ons waarschuwen. Wat kunnen we op milieugebied verwachten van ‘s werelds grootste onderdrukkers, die het kapitalistische systeem regeren dat gebaseerd is op de uitbuiting van mens en natuur?

In de huidige crisis zijn er drie belangrijke conflictassen die aantonen dat de wreedheid van Bolsonaro ons niet in de val mag laten lopen van de vraatzuchtige belangen van het imperialisme en zijn monopolies, dat de natuurlijke rijkdommen van de hele wereld vernietigt:

1. De handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en China

Een van de belangrijkste materiële factoren die de milieucrisis veroorzaken is de houding van Brazilië temidden van de handelsoorlog van Trump en Xi Jinping.

De Braziliaanse agrosector wil gebruik maken van de mogelijkheid die werd geopend voor de export van granen naar China. Dat land paste invoerheffingen toe op sojabonen uit de Verenigde Staten als vergelding voor de maatregelen die Trump tegen China had genomen. Hierdoor werd Amerikaanse soja ongeveer 75 miljard dollar duurder, waardoor de Chinese aankopen van Braziliaanse soja toenamen. Brazilië is de grootste exporteur van soja naar China en de rest van de wereld geworden.

In 2018, het eerste jaar van de handelsoorlog, groeide de Braziliaanse export naar China in 2017 met 35 procent, wat een positieve handelsbalans van 30 miljard dollar opleverde. De grootste groei was de soja met 7 miljard dollar.

De criminele branden die door de agrobusiness partners van Bolsonaro worden veroorzaakt, zijn gericht op de uitbreiding van de sojagrens, met name in Mato Grosso en Mato Grosso do Sul, die met hun exponentiële toename, gebaseerd op de vernietiging van het milieu, de winsthonger van de kapitalisten uit de landbouwindustrie van meer export naar China willen stillen.

Reeds in 1850, verklaarde Matthew Fontaine Maury, hoofd van het Amerikaanse Marine Observatorium, dat zijn land beter een burgeroorlog vermeed en de uitbreiding van de katoenproductie met slavenarbeid beter zou voortzetten, door de hele structuur, met inbegrip van de Afrikaanse slaven, te verplaatsen naar het Braziliaanse Amazonegebied (zoals Gerald Horne in het boek “The Deepest South” vertelt). Sindsdien hebben de Verenigde Staten directe materiële belangen in het Amazonewoud die natuurlijk niets te maken hebben met het behoud ervan. Er zijn tientallen Amerikaanse monopolies en investeringsfondsen die leven van de vernietiging van het Amazonewoud zoals BlackRock, ‘s werelds grootste vermogensbeheerder en de Capital Group, graanproducenten zoals Cargill en ADM, maar ook farmaceutische bedrijven (Johnson&Johnson en Pfizer), bedrijven die zich bezighouden met genetische manipulatie en cosmetica die de rijkdom van de regio exploiteren. Zij worden rijk op kap van de vernietiging van het Amazonegebied, onder het alziend oog van het Pentagon en het Amerikaanse leger.

Het is dan ook niet verwonderlijk dat instellingen zoals de NASA “verontrustende” informatie verspreiden over de opmars van de vernietiging van de jungle. Zij geven niet om het Amazonegebied of het milieu, maar om de belangen van de VS in het grootste regenwoud ter wereld en ze willen profiteren van de handelsoorlog van Trump.

2. Het conflict tussen de belangen van het Europese imperialisme en de Braziliaanse agro business

Net als Trump, heeft ook Macron niet meer belang bij het Amazonegebied dan bij de bescherming van de activiteiten van de Franse monopolies. Enkele van de bedrijven die voor de grootste ontbossing van het Amazonewoud zorgen, zijn Franse bedrijven: Crédit Agricole (de grootste retailbank van Frankrijk) en BNP Paribas Fortis, de rijkste financiële instelling van Frankrijk, zijn volgens een rapport van Amazon Watch verbonden met ontbossing. Volgens hun rapport ontvangen bedrijven als Guillemette & Cie en Groupe Rougier regelmatig tonnen hout van het Braziliaanse bedrijf Benevides Madeiras. Het Amerikaanse Monsanto (dat fuseerde met de Duitse farmareus Bayer) en Dreyfuss hebben ook grote belangen in het Amazonegebied. Ze zien het als hun achtertuin die ze rustig op kapitalistische wijze kunnen uitbuiten.

Net als de Verenigde Staten, willen Frankrijk en Duitsland niet dat hun ontginningsterritorium wordt ingenomen door de lokale agro-industrie.

Frankrijk heeft als voormalige koloniale mogendheid een lange geschiedenis van wilde uitbuiting van mensen en landen. Frankrijk is ook verantwoordelijk voor de plundering van natuurlijke en ecologische rijkdommen in de vier windstreken. Denk maar aan de geschiedenis van de bloedige Franse kolonisatie van Afrika in de 19e en 20e eeuw. De dekolonisatieprocessen tussen 1950 en 1970 vormden een nieuwe fase in de roofzuchtige ontginning van de Afrikaanse nationale rijkdommen, samen met de brute uitroeiing van de bevolking van landen als Congo, Guinée, Togo, Mali, Niger, Tsjaad, Mauritanië en in het bijzonder Algerije, dat tussen 1954 en 1962 verschillende moordpartijen op de bevolking kende.

De demagogie van Macron kan niet verhullen dat Frankrijk geen enkele roeping heeft om “de biodiversiteit te respecteren”: het is een van de landen dat het Amazonegebied het meest vernietigt.

3. Het geschil tussen Frankrijk en Duitsland in het akkoord met Mercosur

Tijdens de Amazonecrisis is er ook een conflict ontstaan tussen Frankrijk en Duitsland rond de overeenkomst tussen Mercosur en de Europese Unie. Berlijn en Parijs delen natuurlijk de wil om de uitbuiting van Latijns-Amerikaanse arbeiders te vergroten. Maar Frankrijk zal niet even veel vruchten plukken van dit akkoord als Duitsland. De belangrijkste winnaars zouden de Duitse voertuigexporteurs zijn, die een nultarief zouden hebben voor de distributie van de autoproductie. Frankrijk zou aanzienlijke schade lijden in de landbouw door de belastingvrije toegang van Braziliaanse producten tot de Europese markten die het nu domineert.

Het landbouwbeleid is een van de pijlers van de integratie van de Europese Unie en is van fundamenteel belang voor Frankrijk. Het zijn de Fransen die de landbouw voor de rest van het continent beheren. Naast Frankrijk heeft Ierland er in de laatste periode ook op aangedrongen dat de Europese Unie niet zo “vrijgevig” mag zijn in de landbouwsector, vooral in de vleessector. Het akkoord gaat tegen deze eis in en omvat een jaarlijks quotum van 99.000 ton vlees met verlaagde belastingen.

Daarom dreigt de Franse president de overeenkomst op te zeggen, met de Amazonecrisis die ontstond uit de kapitalistische winsthonger van Bolsonaro, als excuus. Macron wil de belangen van de Franse agrosector dienen, zonder dat dit de exploitatieovereenkomsten van de zuidelijke kegel vermindert. Ook de premier van Ierland, Leo Varadkar, kondigde aan dat hij “in het licht van de gebeurtenissen” de uitvoering van het akkoord zal blokkeren.

Duitsland verdedigt dan weer de handhaving van de handelsovereenkomst gezien de huidige economische chaos in dat land, die steeds meer op een recessie begint te gelijken. Die economie is het gevolg van de afname van de wereldhandel, die op zijn beurt een gevolg is van de wrijving tussen de Verenigde Staten en China, en natuurlijk een neerwaartse druk uitoefent op de industriële productie, die sterk afhankelijk is van de export. Het Duitse kapitaal heeft nieuwe zones nodig voor zijn productie, die niet zozeer afhankelijk zijn van China en de Europese Unie in crisis.

Dit conflict is nog steeds aan de gang en heeft geen duidelijk einde

Deze drie elementen zitten verweven in de rampzalige milieucrisis in Brazilië. Zeker is dat de woede van de Braziliaanse sojaboeren die hun handel met China willen uitbreiden in strijd is met de belangen van verschillende imperialisten die hun eigen bedrijf in het Amazonegebied in stand willen houden. Dat ertoe zou kunnen leiden dat de crisis uit de hand loopt, zeker in de context van een nieuwe wereldwijde recessie.

We mogen de antipathie tussen Trump en de regeringen van Frankrijk en Duitsland niet uit het oog verliezen. Raken aan de belangen van Bolsonaro is eigenlijk indirect raken aan Trump, die Bolsonaro als centrale bondgenoot in Latijns-Amerika heeft. Zo verklaarde Trump na een telefonisch contact met Bolsonaro deze vrijdag dat de relatie tussen de Verenigde Staten en Brazilië “nog nooit beter is geweest.”

Bolsonaro, Agrobusiness en G7: Handen af van het Amazonewoud

Het is duidelijk dat de uitbreiding van de soja en de belangen van de Braziliaanse agro-industrie – nauw verbonden met financieel kapitaal en banken – een directe bedreiging vormen voor het milieu, maar we mogen niet vergeten dat de vraatzucht van buitenlandse imperialistische en kolonialistische regeringen een even groot gevaar vormt voor de Amazone. Zij spreken over de Amazone om hun eigen belangen daar te verdedigen. In de strijd tegen Bolsonaro mogen we niet vergeten te eisen dat ook de andere grote kapitalistische machten hun handen van onze natuurlijke rijkdommen moeten blijven.

In verschillende delen van de wereld organiseren jongeren talloze demonstraties tegen de klimaatveranderingen die worden veroorzaakt door de verwoesting van het milieu, zoals de “Fridays for the Future” in Europa. In Brazilië zijn het ook de jongeren die op de barricades staan en het verwoestende beleid van Bolsonaro in vraag stellen. Er is een antikapitalistisch programma en strategie is nodig opdat deze jonge generatie samen met de arbeiders kan vechten voor haar toekomst.

We moeten de onmiddellijke opschorting eisen van alle financiële transacties van het Safra-plan dat miljoenen dollars aan grote landeigenaren uitkeert en dat geld moet gebruikt worden in de brandbestrijdings-, herbebossings- en bosbeheersplannen. In plaats van de miljarden dollars die jaarlijks verdiend worden aan de export van soja, maïs en vlees ten koste van het milieu, moet er een nationalisatiecampagne worden gestart (zonder compensatie) van de grote bedrijven in de agro-industrie en hun financiële, logistieke en technologische middelen ter waarde van vele miljoenen dollars. Met een staatsmonopolie op de handel in soja en andere producten, zullen deze rijkdommen niet alleen een handvol imperialisten en landeigenaren rijker maken, maar de volledige bevolking. Een staatsbedrijf, gecontroleerd door arbeiders, zou het gebruik van de nieuwste technologieën, (nu gebruikt voor winst en verwoesting) voor menselijke ontwikkeling mogelijk maken en een andere relatie met de natuur en alle traditionele en oorspronkelijke volkeren tot stand brengen.

Een radicale landbouwhervorming, de afschaffing van het roofzuchtige grootgrondbezit, is een democratische taak die in Brazilië onlosmakelijk verbonden is met een arbeidersregering die breekt met het kapitalisme. De regeringen van de PT, die rechts voor een deel volgde, hebben alleen maar geleid tot het vergroten met miljoenen hectares van vele grootgrondbezitters om in 2015 te stijgen tot 25 procent van het Bruto Nationaal Product. Het project van de PT, dat gesteund werd door degenen die vandaag de dag de basis vormen van Bolsonaro, is geen alternatief voor de ramp waarnaar extreem rechts ons leidt.

Een antikapitalistisch arbeidersprogramma, zou een krachtige hefboom zijn in de strijd van arbeiders in het hele land om samen met de boeren, quilombola’s en inheemse volken hun toekomst in eigen handen te nemen om deze koloniale en slavenerfenis van het grootgrondbezit af te schaffen en land, krediet en technologie te leveren aan iedereen die het wil bewerken.

Er moeten nationale acties komen tegen de vernietiging van het milieu door de kapitalisten, ook tegen degenen die vermomd als schapen protesteren alleen maar om de natuurlijke rijkdommen beter te exploiteren.

 

Vertaald door Sven Magnus

Oorspronkelijke tekst: ¿Cuál es el interés de Macron, Merkel y el G7 ante los incendios en la Amazonia?

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!