Ik had zeer gemengde gevoelens na het lezen van Dimitri Verhulsts column Gestolen land in De Morgen van 27 juli jongstleden. Enerzijds waren de beelden van Israëlische soldaten die lachend Palestijnse woningen in het bezette Oost-Jeruzalem opbliezen ook mij op het netvlies blijven hangen. De misdaden van de regering-Netanyahu zijn grimmig banaal geworden, niemand houdt ze blijkbaar tegen.
Anderzijds hanteert Verhulst in zijn column walgelijke antisemitische karikaturen en maakte hij zijn pleidooi voor de Palestijnse zaak daardoor – helaas! – onverdedigbaar.
Ik kruip nu toch in de pen omdat de tegenstelling zich telkens verder verspreidt: zowel linkse als moslimactivisten begrijpen maar niet waarom antisemitisme zo problematisch is en stemmen aan rechter- of pro-Israëlische kant van het spectrum verwarren telkens strijd tegen antisemitisme en verdediging van het apartheidsbeleid van het Netanyahu-regime. Met de lezersbrief van Hans Knoop van het Forum voor Joodse Organisaties (FJO) in De Morgen van 3 augustus en de hashtag #JesuisDimitri van Hilde Sabbe (als opvolgster van een sp.a-minister inmiddels Brussels parlementslid) liep de emmer over.
Shoah
Het gaat in het stuk van Verhulst om “karikaturen als stijlfiguur”, argumenteert Sabbe tijdens een Facebook-conversatie. De Europese cultuurgeschiedenis krioelt van dit slag “karikaturen als stijlfiguur” over de “lelijke neus” van de joodse medemens, over hun “gladde calimero-houding” of genre: “Praten met uitverkorenen is lastig.” Het zijn zulke karikaturen die hebben geleid tot middeleeuwse pogroms, tot antisemitische uitlatingen vanwege talloze Verlichtingsdenkers en zelfs tot het ingebakken antisemitisme in het christelijke discours tot Vaticanum II… en ten slotte tot de Shoah.
Dat laatste is voor de belijdende christen die ik ben reden om extra gevoelig te zijn voor “alle haatgevoelens, vervolgingen en uitingen van antisemitisme” (conciliaire verklaring Nostra Aetate van 28 oktober 1965) gericht tegen “onze oudere broeders” (dixit Johannes-Paulus II).
We mogen nooit vergeten dat antisemitische “stijlfiguren” rechtstreeks verbonden zijn met de grootste misdaad uit de mensengeschiedenis: de poging tot “Endlösung” van het hele joodse volk. Dus neen, antisemitische stijlfiguren zijn niet gepast; het zijn geen stijlfiguren, het is antisemitisme.
Het maakt ook geen pas je te verschuilen achter een joods auteur die je verkeerd citeert, zoals Dimitri Verhulst het deed met de Franse meester-provocateur Serge Gainsbourg. Zou Hilde Sabbe naar analogie de uitspraak van paus-professor Benedictus XVI in zijn Regensburg-lezing van 12 september 2006 niet langer islamofoob vinden, omdat de woorden “Laat mij zien wat Mohammed voor nieuws heeft gebracht en je zult er slechts slechte en onmenselijke dingen vinden, zoals zijn gebod om het geloof dat hij predikte te verspreiden met het zwaard” een citaat van een middeleeuwse keizer-filosoof zijn?
Misdadig
Antisemitische karikaturen zijn inderdaad net zomin gepast als de praat van islamofoben die gesluierde moslima’s als “wandelende tenten” bestempelen, van racisten die medeburgers van Afrikaanse origine belachelijk maken in chocomousse-posts of van Hutu-extremisten die Tutsi’s “kakkerlakken” noemen. Zij dragen niet bij tot het politieke debat, zij stigmatiseren alleen volledige bevolkingsgroepen. Jammer dat de Palestijnse – niet alleen islamitische maar ook vele christelijke – slachtoffers van de Nakba van 1948 geen betere advocaten hebben dan pakweg Hamas-leiders met consequent anti-joods discours…
… of de Verhulsten en Sabbes van deze wereld die niet begrijpen dat sinds de Shoah grapjes niet langer onschuldig zijn. Zij maken het de pro-Israël-lobbyisten trouwens erg makkelijk. De staat Israël is geen “gestolen land” want in 1948 opgericht door de Verenigde Naties. Maar ik spreek mijn FJO-vrienden – zowel publiekelijk als of the record – wel vaak aan op hun blinde steun voor de ethnic cleansing van de regering-Netanyahu: de blokkering van het dagelijkse leven, verdrijving van mensen, vernietiging van eigendommen in de Bezette Gebieden is inderdaad misdadig. Je hebt echter geen antisemitische “stijlfiguren” nodig om dat aan te klagen.
Benoit Lannoo is coördinator van de ‘beweging voor Personalistische Inspiratie’ (bPI)
