Julian Assange op 16 juni 2013 met minister van buitenlandse zaken Ricardo Patiño in de ambassade van Ecuador in Londen. Foto: Xavier Granja Cedeño/Ministerio de Relaciones Exteriores/CC
Nils Melzer, Vertaal Slag

De foltering van Assange ontmaskerd

maandag 1 juli 2019 15:58
Spread the love

Ter gelegenheid van de Internationale Dag ter Ondersteuning van Slachtoffers van Folteringen, op 26 juni schreef Nils Melzer, VN-speciale rapporteur voor foltering, de volgende opinie. Hij bood het ter publicatie aan bij vooraanstaande media in de VS, Groot-Brittannië en Australië, het thuisland van Assange). Ze weigerden allen.

Ik weet het, je zou kunnen denken dat ik misleid ben. Hoe zou het leven in een ambassade met een kat en een skateboard ooit foltering kunnen zijn? Dat is precies wat ik ook dacht, toen Assange voor het eerst een beroep deed op bescherming bij mijn kantoor. Zoals het grootste deel van het publiek, was ik onbewust vergiftigd door de meedogenloze lastercampagne, die in de loop der jaren was uitgerold. Het vergde dus een tweede klop op mijn deur om mijn aarzelende aandacht te krijgen. Maar toen ik eenmaal naar de feiten van deze zaak keek, vervulde dat wat ik aantrof me met afkeer en ongeloof.

Assange een verkrachter, toch?

Geen twijfel mogelijk, dacht ik daarvoor nog, Assange moet een verkrachter zijn! Wat ik echter heb vastgesteld is dat hij nooit beschuldigd werd van een zedendelict. Toegegeven, kort nadat de VS hun bondgenoten hadden aangemoedigd redenen te vinden om Assange te vervolgen, haalden twee vrouwen de krantenkoppen in Zweden. Een van hen beweerde dat hij een condoom gescheurd had en de andere dat hij er een niet aan had gedaan, in beide gevallen tijdens gemeenschap met wederzijds goedvinden – niet echt scenario’s die in een andere taal dan het Zweeds het belletje van ‘verkrachting’ laten rinkelen.

Let wel, beide vrouwen hebben zelfs ieder een condoom als bewijsmateriaal ingeleverd. De eerste, zogenaamd gedragen en gescheurd door Assange, toonde geen enkel DNA aan – noch het zijne noch het hare, noch dat van iemand anders. Trek je conclusie.

Zoals het grootste deel van het publiek, was ik onbewust vergiftigd door de meedogenloze lastercampagne, die in de loop der jaren was uitgerold. Het vergde dus een tweede klop op mijn deur om mijn aarzelende aandacht te krijgen. Maar toen ik eenmaal naar de feiten van deze zaak keek, vervulde dat wat ik aantrof me met afkeer en ongeloof.

De tweede, gebruikt maar intact, bewees zogenaamd ‘onbeschermde’ geslachtsgemeenschap. Trek nogmaals je conclusie. De vrouwen sms’ten elkaar zelfs dat ze nooit van plan waren om aangifte te doen van een misdrijf, maar door de overijverige Zweedse politie ‘op de rails’ werden gezet om het toch te doen. Trek nog een keer extra je conclusie.

Sindsdien hebben zowel Zweden als Groot-Brittannië er alles aan gedaan om te voorkomen dat Assange met deze beschuldigingen geconfronteerd zou worden zonder zichzelf tegelijkertijd bloot te stellen aan uitlevering aan de VS en daarmee aan een showproces, gevolgd door een leven in de gevangenis. De Ecuadoraanse ambassade was zijn laatste toevlucht.

Nee? Maar wel een hacker?

Oké, dacht ik vervolgens, maar Assange moet vast een hacker zijn! Wat ik daarentegen ontdekte, was dat al zijn onthullingen vrijelijk naar hem waren gelekt en dat niemand hem ervan beschuldigt dat hij ook maar één enkele computer heeft gehackt. In feite heeft de enige discutabele aanklacht voor hacking tegen hem betrekking op zijn beweerde onsuccesvolle poging om een wachtwoord te kraken dat, als het succesvol was geweest, zijn bron had kunnen helpen om haar sporen te verhullen.

Kort samengevat: een nogal geïsoleerde, speculatieve en inconsequente reeks van gebeurtenissen, een beetje als proberen een bestuurder te vervolgen die tevergeefs probeerde de snelheidslimiet te overschrijden, maar daarin faalde omdat zijn auto het niet aan kon.

Een Russische spion dan?

Welnu, dacht ik, wij weten dan toch tenminste zeker dat Assange een Russische spion is, die zich heeft bemoeid met de verkiezingen in de VS en achteloos de dood van mensen heeft veroorzaakt! Alles wat ik vond was dat hij systematisch juiste informatie publiceerde van inherent algemeen belang zonder enige schending van vertrouwen, plicht of loyaliteit.

Ja, hij legde oorlogsmisdaden, corruptie en misbruik bloot, maar laten we nationale veiligheid niet verwarren met bestuurlijke straffeloosheid.

Ja, de feiten die hij onthulde gaven Amerikaanse kiezers de mogelijkheid beter geïnformeerde beslissingen te nemen, maar is dat niet simpelweg democratie?

Ja, er zijn ethische discussies te voeren over de legitimiteit van ongeredigeerde onthullingen. Maar als er werkelijk wezenlijke schade was veroorzaakt, waarom hebben noch Assange noch WikiLeaks ooit te maken gehad met daaraan gerelateerde strafrechtelijke aanklachten of civiele rechtszaken om een billijke vergoeding af te dwingen?

Toch minstens een egoïstische narcist?

Toch merkte ik dat ik mezelf voorhield: Assange moet wel een egoïstische narcist zijn, skateboarden door de Ecuadoraanse ambassade en uitwerpselen op de muren smeren? Welnu, het enige dat ik van het personeel van de ambassade hoorde, is dat de onvermijdelijke ongemakken van zijn onderkomen in hun kantoren werden behandeld met wederzijds respect en inschikkelijkheid.

Dit veranderde pas na de verkiezing van president Moreno, toen ze plotseling instructies kregen om gemene roddels tegen Assange te vinden en, als ze dat niet deden, ze snel zouden worden vervangen. De president nam zelfs de taak op zich om de wereld te zegenen met zijn gekonkel en Assange persoonlijk te beroven van zijn asiel en burgerschap zonder een behoorlijke rechtsgang.

Verblind door de propaganda

Uiteindelijk drong het tot me door dat ik verblind ben geweest door de propaganda en dat Assange systematisch belasterd werd om de aandacht af te leiden van de misdaden die hij ontmaskerde. Als hij eenmaal was ontmenselijkt door isolatie, spot en schaamte, net als de heksen die we vroeger op de brandstapel verbrandden, was het eenvoudig om hem van zijn meest fundamentele rechten te beroven zonder wereldwijde verontwaardiging uit te lokken.

En zo wordt een juridisch precedent geschapen, via de achterdeur van onze zelfgenoegzaamheid, die in de toekomst net zo goed kan en zal worden toegepast op onthullingen door The Guardian, de New York Times en ABC News.

Wat met de foltering?

Heel goed, zou je kunnen zeggen, maar wat heeft laster te maken met foltering? Wel, dat is een hellend vlak. Wat in het publieke debat alleen maar “moddergooien” lijkt te zijn, wordt al snel “hinderlijk volgen” wanneer het wordt gebruikt tegen weerlozen en zelfs “vervolging” als de staat erbij betrokken is. Voeg nu gewoon doelgerichtheid en ernstig lijden toe, en wat je krijgt is volwaardige psychologische foltering.

Ja, wonen in een ambassade met een kat en een skateboard lijkt misschien een goede deal als je de rest van de leugens gelooft, maar wanneer niemand zich de reden herinnert voor de haat die je verdragen moet, wanneer niemand zelfs de waarheid wil horen, terwijl noch de rechtbanken noch de media de machtigen ter verantwoording roepen, dan is je toevluchtsoord eigenlijk niets anders dan een rubberboot in een poel vol haaien en noch je kat, noch je skateboard, zal je leven redden.

Maar toch, zou je kunnen zeggen, waarom zou je zo veel adem besteden aan Assange, terwijl talloze anderen wereldwijd worden gemarteld? Omdat het niet alleen gaat om het beschermen van Assange, maar ook om het voorkomen van een precedent dat het lot van de westerse democratie waarschijnlijk kan bezegelen.

Want eenmaal het vertellen van de waarheid een misdaad geworden is, terwijl de machtigen straffeloosheid genieten, zal het te laat zijn om de koers nog te corrigeren. We zullen onze stem hebben overgeleverd aan de censuur en ons lot aan ongeremde tirannie.

 

Dit opiniestuk werd ter publicatie aangeboden aan The Guardian, The Times, The Financial Times, The Sydney Morning Herald, The Australian, The Canberra Times, The Telegraph, The New York Times, Washington Post, Thomson Reuters Foundation en Newsweek. Geen van allen reageerde positief.

Deze vertaling van Demasking the Torture of Julian Assange werd overgenomen van de blog Vertaal Slag

 

PS. Opmerking van de redactie: bij zijn aanhouding zag Assange er heel verfomfaaid uit met zijn slordige lange baard. De reden is nu bekend. Op bevel van Ecuadoraans president Moreno werd hem drie maand eerder al zijn scheergerief afgenomen …

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!