Onrust in de zorgsector: hier komen de ‘blouses blanches’

donderdag 27 juni 2019 11:51
Spread the love

Voor het verzorgend en verplegend personeel in Franstalig België is het genoeg geweest. Al vier weken komen ze elke dinsdag op straat. Met een vette knipoog naar de gele hesjes noemen ze zichzelf ‘les Blouses Blanches’. De oorzaak van de onvrede? Te weinig personeel en dus te weinig tijd om toe te komen aan de kern van hun job: zorgen voor zieke en hulpbehoevende mensen.

Je kan ze elke dinsdag aantreffen nabij de ingang van tientallen ziekenhuizen of zorgcentra. Ze tooien zich met zelfgemaakte bordjes waarop sprekende slogans staan gepend. Of ze schreven iets op hun witte zorgjas. ‘Robot’ staat er bij de éne verpleegster in grote letters. Of ‘marre d’être rare’ bij een andere verpleger. Beu om zeldzaam te zijn.

De beweging begon officieel op dinsdag 4 juni. Maar in het weekend ervoor was er al een staking uitgebroken in enkele Brusselse ziekenhuizen. Staken is echter moeilijk in de zorgsector en dus werd gekozen voor een beweging van lange adem met op elke dinsdag kleine prikacties.

Er is zowel een heel concrete aanleiding voor de acties als een dieperliggende malaise. Eind juni studeert normaal een nieuwe lichting zorgkundigen af. Deze keer zal dat anders zijn. Om de lat even hoog te leggen als in de rest van Europa werd de opleiding met één jaar verlengd. De lichting die drie jaar geleden begon, moet dus een jaar langer op de schoolbanken blijven. Verpleegkundigen die op pensioen gaan of er mee ophouden kunnen dus moeilijker vervangen worden.

Verzorgen, niet mishandelen

En er zijn nogal wat verple(e)g(st)ers die er al na een paar jaar de brui aangeven. Nathalie is zo iemand. Ze had best wel al wat jaren op de teller, maar uiteindelijk besliste ze dan toch om haar droomjob op te geven. Die bleek namelijk een nachtmerrie te zijn. “Je suis une soignante, pas une maltraitante”, zei ze aan de RTBF. Een verzorgster, geen mishandelaar.

#lemardidesblousesblanches

Ze legde uit dat ze zelfs geen tijd heeft om patiënten goedendag te zeggen, omdat ze wist dat er nog 17 andere mensen lagen te wachten en er dus geen tijd was voor een praatje. Ooit moest ze één hulpbehoevende persoon één uur op het toilet laten zitten omdat ze in dat uur van de ene noodsituatie naar de andere moest rennen. Wanneer je als verpleegster geen tijd hebt om te zorgen, begint het mishandelen.

Ook jonge verpleegkundigen gaan onderuit. Lisa die nog maar 18 maanden werkt als verpleegster in een Brussels ziekenhuis vertelde aan de RTBF dat ze vaak huilend thuis komt. “Omdat ik onderuit ga van de stress, van vermoeidheid en van de gedachte dat ik mijn collega met een berg werk moest achterlaten.” En elke keer vraagt ze zich dan af: “Waarom koos ik voor deze job?”

Uit idealisme vaak. Mensen kiezen voor een job in de zorgsector omdat ze houden van sociale contacten en … omdat ze mensen willen verzorgen. Maar net die twee dingen staan onder druk door de almaar hogere werklast.

Winst

CNE, de christelijke vakbondscentrale die de acties van de Blouses Blanches ondersteunt, somt in een persbericht de oorzaken van die toenemende werkdruk op. Om te besparen worden ziekenhuisverblijven zo kort mogelijk gehouden. Maar dat heeft tot gevolg dat het verplegend personeel enkel nog patiënten heeft die veel zorgen nodig hebben (bijvoorbeeld in de eerste uren na een operatie). Die snelle opeenvolging van patiënten verhoogt ook de administratieve last.

Daarnaast wijst de vakbond op de toenemende druk om ‘winstgevend’ te zijn. Ziekenhuizen worden gerund zoals alle andere bedrijven. Zoveel mogelijk diensten zoals schoonmaak, keuken en zelfs labowerk worden uitbesteed aan externe firma’s. Het zorgt voor een verbrokkeling van de sociale statuten met mensen die naast elkaar werken die een totaal ander contract en verloningssysteem hebben. Daar bovenop komt een hervorming van de ziekenhuizen die 10 procent van de jobs bedreigt.

#lemardidesblousesblanches

Doordat de overheid het laat afweten, zijn werknemers verplicht individuele oplossingen te zoeken. Er is de grote uitstroom en 40 procent van het personeel werkt deeltijds om de werkweken min of meer aan te kunnen. Opvallend is dat één derde van hen dat tegen hun zin doet. Het zijn de werkgevers die deeltijdse contracten opleggen omdat het dan makkelijker is om shiften in elkaar te doen passen en de heel drukke momenten op te vangen.

De acties van de witte zorgjassen slaan voorlopig niet over naar Vlaanderen. De situatie is nochtans even nijpend. En de (witte) woede is er even groot. Op 7 mei brachten de vakbonden nog 9.000 betogers op straat. Ook op die betoging ging het over werkdruk en klonk de roep om meer personeel luid. De volgende regeringen krijgen dit dossier onvermijdelijk voorgeschoteld. Maar voor de partijen die nu rond de onderhandelingstafel zitten, lijkt dat niet meteen een prioriteit te zijn.

#lemardidesblousesblanches

Er komen dus nog veel #lemardidesblousesblanches. In juli en augustus wordt wel een pauze ingelast. De vakbonden beraden zich wel over een “grotere, massieve actie in september”. In die opstand van de zorgsector is er trouwens nog één onontgonnen terrein: de patiënten die de gevolgen ondergaan van het tekort aan personeel en de druk en stress die dat met zich meebrengt. Iedereen kent wel schrijnende verhalen uit haar of zijn omgeving. Mensen die fijngemalen werden in de fabrieken die veel zorginstellingen geworden zijn. Misschien moeten zij zich ook eens verenigen onder een hashtag en aansluiten bij de blouses blanches.

Creative Commons

take down
the paywall
steun ons nu!