Foto: Flickr / Gage Skidmore (CC)
Opinie - Dirk De Schutter

Nee, Michiel Vos, Trump is geen feest van de democratie

vrijdag 21 juni 2019 11:58
Spread the love

Amerika-correspondent Michiel Vos was dinsdag 18 juni te gast in De Afspraak. Hij kwam er commentaar leveren bij de start van Trumps verkiezingscampagne in Orlando (Florida). Zijn commentaar heeft ons de wenkbrauwen doen fronsen.

Een van Trumps verkiezingsmeetings vier jaar geleden beschreef hij als “gratis vertier voor het volk”. Hij noemde president Trump een straatvechter, iemand die bereid is om, zoals Mike Tyson, zijn tegenstander knock-out te slaan en in het oor te bijten.

Maar in tegenstelling tot wat je zou verwachten, laakte hij deze houding niet. Integendeel, hij prees Trump om zijn “vernieuwende aanpak”, en hij vond het vanzelfsprekend dat het in die meetings “niet over beleid ging”. Vos volgt Trumps aanhangers, die een “leader with brass balls” verkiezen en die zich niet storen aan zijn boertigheid, leugenachtigheid en grootspraak. “Who cares?” Ze maken deel uit van de “grootste beweging in de geschiedenis van het land”. Ze juichen een president toe “die in 2,5 jaar gepresteerd heeft wat geen enkele president hem ooit heeft voorgedaan”.

Een kniesoor die zich afvraagt waaruit die prestatie dan precies bestaat. Voor Vos zien we hier een weliswaar “rauwe, maar tegelijk pure vorm van democratie” aan het werk: een democratie, gedreven door de “principes van de buik”. Elke vorm van kritiek hierop doet Vos af als “gezeur van links” of als muggenzifterij van het “journaille”, waarmee hij klaarblijkelijk niet Fox bedoelt, maar respectabele kranten als The New York Times en The Washington Post – die in een vervelend verleden de Pentagon Papers publiceerden en Richard Nixon ontmaskerden.

Welk beeld van politiek wordt hier verdedigd en verspreid? In een rechtgeaarde democratie spelen inderdaad principes mee: principes van de rede zoals respect voor de feitelijke waarheid, principes van het hart zoals rechtvaardigheid, maar nooit ofte nimmer ‘principes van de buik’. Als die al bestaan, moet een rechtgeaarde democratie die precies aan banden leggen. Waar ‘principes van de buik’ de boventoon voeren, ontstaat niet de ‘puurste vorm van democratie’, maar wordt de democratie hopeloos geperverteerd en uiteindelijk vernietigd.

Michiel Vos staat met zijn zienswijze niet alleen. Ook in Vlaanderen hebben meer en meer journalisten de neiging om begrip te hebben voor ‘principes van de buik’. Als één vijfde van de bevolking voor een partij stemt, dan is dat sowieso een democratische stem, want wat één vijfde van de bevolking vindt, moet toch democratisch zijn. Welke opvattingen dat vijfde deel van de bevolking huldigt, doet er nauwelijks toe.

Al te zelden hoor je stemmen die erop wijzen dat bepaalde opvattingen niet thuis horen in een democratie. Integendeel, wie dit beweert, heeft zogezegd geen respect voor de kiezer en lijdt aan een moreel superioriteitsgevoel. De kiezer heeft immers ‘altijd gelijk’, ook al hecht hij geloof aan de domste dingen en ook al kiest hij voor mensonterende maatregelen.

De media spelen in het spel van de democratie een cruciale rol. In tegenstelling tot wat Michiel Vos doet, dienen ze politici wel te beoordelen op hun beleid, op hun woorden en daden, op hun beloftes en verwezenlijkingen. En ze dienen de kiezers te informeren over het specifiek politieke gehalte van een politicus: niet over zijn ‘ballen van staal’ of zijn ‘goed ogende vrouw’. Vos’ bewondering voor Trump lijkt op het applaus voor de sluwheid van een bedrieger, zijn steun aan de Trump-kiezers draagt de democratie ten grave. De kiezer au sérieux nemen, houdt niet in de kiezer gelijk geven met zijn keuze voor racisme en xenofobie, maar de kiezer ervan overtuigen dat zulk gedachtegoed in een democratie geen plaats heeft. Dat is de moeilijke en verheven opdracht waar elk democratisch regime voor staat.

 

Dirk De Schutter en Remi Peeters zijn allebei filosoof. Zij schreven samen ‘Hannah Arendt. Politiek denker’

Creative Commons

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!