Ruim twee jaar trokken huisarts Anneleen De Bonte en FairFin aan de kar voor duurzame en sociale pensioenproducten voor zorgverleners. Niet alleen zorgverleners toonden interesse, ook daarbuiten zijn veel mensen op zoek naar duurzame oorden voor hun pensioengeld. Er is nog een lange weg te gaan, maar de financiële sector lijkt wel gevoelig voor druk van de klanten.
‘Primum non nocere’, oftewel vooreerst niet schaden: het basisprincipe van alle zorgverlening, zo oud als Hippocrates. Maar wat als mijn pensioengeld dat wél doet? Wat als dat geld geplaatst wordt in investeringen die gezondheid en mensenrechten schenden? Deze bedenking inspireerde huisarts Anneleen De Bonte om op onderzoek te gaan. Samen met FairFin zocht ze uit welke investeringen er zoal in pensioencontracten zitten en of die mens en milieu respecteren. Het antwoord was teleurstellend: er is bedroevend weinig transparantie en als die er wél is dan blijkt al snel dat pensioengeld wordt geïnvesteerd in wapens, regenwoudkap en fossiele brandstoffen.
Er volgde een boeiend veldonderzoek in de financiële wereld: is het mogelijk om een alternatief pensioenproduct samen te stellen dat wél duurzaam en sociaal investeert? Als dat mogelijk is, waarom gebeurt het dan zo weinig? Als het niet mogelijk is, wat staat er dan in de weg?
Business as usual wint … voorlopig.
Een eerste opmerkelijke vaststelling was dat heel wat van de huidige wetten en regels het moeilijker maken om voor duurzaam te kiezen. De huidige regels werken korte-termijndenken in de hand, bekrachtigen business as usual en kuddegedrag en hanteren een enge visie op risico waardoor veel grote risico’s in de reële wereld (bijvoorbeeld klimaatrisico) niet automatisch beschouwd worden als een financieel risico.
Een andere grote constante: iedereen wijst naar de anderen. Niemand heeft het gevoel dat hij/zij echt mee verantwoordelijk is voor het probleem en dus ook niet voor de oplossing.
Bron: FairFin vzw
Dat gevoel klopt natuurlijk niet: sommige mensen hebben door hun functie en hun netwerk wel degelijk meer invloed. Een bewuste CEO van een financiële instelling realiseert een veel grotere positieve impact als hij/ zij kiest voor een consequent duurzaam investeringsbeleid met tientallen miljarden euro’s – in vergelijking met een dappere burger die naar het werk fietst.
Verandering is mogelijk
Tijdens dit pilootproject leerden we hoe ook een kleine groep gemotiveerde burgers veel in beweging kan zetten. Sommige van de financiële aanbieders reageerden al na enkele mails van hun klanten via het platform ‘Duurzaam Pensioen’. Zo organiseerde Bank Van Breda meteen een ontmoeting met FairFin en P&V/Vivium en vervolgens AG Insurance, de partners met wie ze samenwerken voor pensioenverzekeringen. Als burger ben je dus niet zomaar veroordeeld tot wachten op een trage overheid of op financiële instellingen, die korte-termijnwinst boven duurzaam rendement op de lange termijn plaatsen.
Wat we ook leerden is dat ook binnen de financiële instellingen mensen ijveren voor meer maatschappelijke verantwoordelijkheid. De druk vanuit betrokken klanten is heel belangrijk om hen meer slagkracht te geven.
Verschillende van de bestaande aanbieders toonden zich gevoelig voor de logica van onze vraag en schakelden een versnelling hoger in de richting van een duurzaam portfolio. Sommigen zetten tijdens het verloop van het project al wezenlijke stappen en zijn geëngageerd om deze weg verder te zetten. Een 100 procent duurzaam product is er nog niet, maar het is in beweging en er is nog meer veelbelovende verbetering op komst.
Meer info?
– Ontdek de projectwebsite www.duurzaam-pensioen.be
Zoek je een duurzaam pensioenproduct. Dit is FairFins advies:
– Vraag je aanbieder om meer informatie over zijn duurzaamheidsbeleid. Dat kan heel snel via deze standaardmail.
– Laat aanbieders weten dat je overweegt om te veranderen wanneer ze met een echt duurzaam product komen.
– Meld je aan voor onze nieuwsbrief, ook als je geen zorgverlener bent. Later dit jaar komen we met een platform voor duurzaam pensioen voor iedereen.
