“We werden allemaal in een busje geplaatst, zestig tot zeventig mensen. De commando’s waren in het zwart gekleed, ze droegen maskers en voerden ons terug te naar de rivier. […] Ik zag andere mensen, vooral jongeren met enkel shorts aan, geen andere kleren. Wanneer ze de deur openden, gingen we naar buiten. Sta op één rij, één na één, zeiden ze en sloegen iemand. Toen plaatsten ze ons in een kleine boot, aangevoerd door een Griekse soldaat. Ik moest huilen omdat het zo vernederend was.”

Zo klinkt één van de zesentwintig getuigenissen die Human Rights Watch wist te verzamelen over de illegale pushbacks die Griekenland oganiseert richting Turkije. De feiten waarover de getuigen het hebben speelden zich af tussen mei en oktober van dit jaar en op Grieks grondgebied in de buurt van de rivier Evros, die de natuurlijke grens vormt tussen Griekenland en Turkije.

Alle getuigen vertellen een gelijklopend verhaal. Na de grens van Turkije te zijn overgestoken werden ze opgepakt door gemaskerde mannen. Ook al bevonden ze zich al een eind van de grens. Sommige mannen die de migranten oppakken dragen soms de insignes van de Griekse politie, maar anderen helemaal niet. Het lijkt er dus op dat de plaatselijke politie samenwerkt met paramilitaire groepen. Ook de busjes waarin de migranten werden gepropt, hadden geen officiële kentekens.

Eenmaal de migranten in Griekenland waren opgepakt, werden ze enkele uren of zelfs enkele dagen vastgehouden. Dat gebeurde zowel op officiële locaties – politiekazernes of overheidsgebouwen – als op niet-officiële locaties. Er vond geen enkele vorm van registratie plaats en er is niemand die de migranten vertegenwoordigt. Mannen, vrouwen en kinderen worden samen opgesloten.

Twaalf getuigen meldden tegenover Human Rights Watch dat bezittingen en geld hen ontnomen werden tijdens de gevangenschap. Voedsel of water werden niet voorzien, bedden evenmin. Er werd ook niks van informatie verstrekt. Men wist dus helemaal niet wat er te gebeuren stond of door wie men werd vastgehouden. Regelmatig werden er ook slagen uitgedeeld, zo vertellen verschillende getuigen.

Uit de getuigenissen blijkt dat er gewacht werd tot voldoende migranten bijeengedreven waren om ze dan de grens over te zetten. Vanaf de plaats waar ze vastgehouden werden, brachten gemaskerde mannen de migranten in groepen van zestig tot zeventig mensen naar de rivier Evron. Via bootjes werden ze zo terug naar Turkije gevoerd. Dit ging volgens verschillende getuigen gepaard met zware mishandelingen. Gemaskerde mannen sloegen met stokken en ensceneerden zelfs een fake-executie.

In een reactie aan Human Rights Watch spreekt de Griekse overheid van geïsoleerde en onwettige incidenten. Maar toch blijkt uit de getuigenissen duidelijk dat deze pushbacks goed georganiseerd zijn en dat er teveel mensen bij betrokken zijn om te kunnen spreken van toevallige incidenten. Ook andere, Griekse ngo’s signaleerden al eerder dit soort praktijken.