Eric Corijn, hoogleraar stadsstudies en activist, directeur Brussels Academy, oprichter VUB-onderzoeksgroep in stadsstudies Cosmopolis. Foto: Theo Beck
Interview -

“De verkiezingsresultaten in Brussel en Wallonië moeten veel meer gewicht krijgen in de analyses”

Wat is het bilan van de laatste verkiezingen? DeWereldMorgen.be sprak met professor Eric Corijn om een eerste stand van zaken op te maken.

dinsdag 16 oktober 2018 10:41
Spread the love

Wat Eric Corijn vooral opvalt, is dat deze verkiezingen aan de Nederlandstalige kant werden gerepresenteerd als Vlaamse verkiezingen. Brussel en Franstalig België waren hoogstens details in de berichtgeving. “Maar”, zo zegt Corijn, “de gemeenteraadsverkiezingen vonden plaats in België en niet alleen in Vlaanderen. Wat dat betreft hebben de Vlaamse media bijgedragen tot een enorm vertekend beeld.

Eigenlijk was het een Vlaams-nationalistische frame die gereproduceerd werd op de Vlaamse zenders. Vlaanderen werd voorgesteld als een land met Antwerpen als hoofdstad. De kaarten die getoond werden, waren steeds kaarten van Vlaanderen. Geen enkele journalist heeft zich de moeite getroost om live te berichten vanuit Franstalig België. Het contrast met de Franstalige media op dat vlak is vrij groot. Zij hebben wel aandacht besteed aan wat er zich in Vlaanderen afspeelde.”

“Vlaanderen afbeelden als een land met Antwerpen als hoofdstad is niet onschuldig. Er wordt daardoor bijvoorbeeld uit het oog verloren dat Brussel de grootste stad is van België. Ruim twee en een halve keer groter dan Antwerpen. En toch was Brussel slechts een detail in deze verkiezingen. Eigenlijk zou het resultaat in Brussel veel meer gewicht en aandacht moeten krijgen.”

Hoe interpreteer je de resultaten in Brussel?

“In Brussel heeft zich duidelijk een andere evolutie afgetekend dan in Vlaanderen. We zien een duidelijke verlinksing. Daar levert de leefomgeving – luchtkwaliteit, verkeersdrukte, woningprijzen of publieke ruimte – een zeer directe uitdaging. Dus leidt dat tot die enorme winst voor Ecolo-Groen. Zo zien we ook in de kleinere steden in Vlaanderen dezelfde trend. Overal doet Groen een grote sprong voorwaarts, bijna in verhouding tot de grootte van de stad.”

“Problemen als luchtvervuiling of mobiliteit of woningnood in steden zijn eigenlijk de ruimtelijke vertalingen van sociale ongelijkheden. Groen biedt daartoe een ruimtelijk-sociaal programma aan. Dit in tegenstelling tot de traditionele sociaal democratie die nog geworteld is in de oude industriestad en daarom terrein verliest. Ze heeft zich onvoldoende snel vernieuwd en verliest zo op twee terreinen: geen radicaal project voor de stedelijke transitie en geen antwoord op de sociale uitsluiting. Dat is de basis van de doorbraak van PVDA/PTB die inzet op de strijd tegen sociale ongelijkheid.”

In Brussel heef vooral de MR het gelag betaald voor de overwinning van links?

“Ja, de liberalen van de MR hebben in Brussel heel wat verlies moeten incasseren. Met het oog op de komende gewestverkiezingen dienen ze zich hoegenaamd niet aan als alternatief voor de huidige meerderheid. De MR heeft zich vooral opgesteld als een rechtse partij, als de Franstalige versie van de N-VA. Het gevolg is dat ze hun meer linkse, sociaal-liberale vleugel zijn kwijtgespeeld aan Defi. Daarnaast heeft de PS kunnen standhouden doordat ze in Brussel nog steeds kunnen rekenen op een zeer gepolitiseerd sociaal middenveld en ze zo de referentie blijven voor de zeer aanwezige sociale kwestie: één derde van de Brusselaars leeft onder de armoedegrens, 90.000 mensen blijven werkloos, 44.000 huishoudens staan op wachtlijsten voor sociale huisvesting … .”

Antwerpen en Brussel zijn twee grootsteden, maar het contrast tussen die twee is heel groot. Hoe verklaar je dat?

“Antwerpen is altijd een speciaal geval geweest. Historisch gezien staat de Vlaamse beweging er heel sterk, veel meer dan in andere Vlaamse steden. En de Antwerpse sociaal democratie komt uit een zeer diepe crisis waarin ze een groot deel van haar volkse basis is verloren aan het Vlaams Belang. Dat is dan het doorgeefluik geworden aan de N-VA. De suburbane gordel rond Antwerpen, die de stad ziet als een gebruiksvoorwerp, kleurt radicaal geel. De stedelijke kernen kleuren eerder progressief, maar hebben de burgemeestersbonus niet kunnen breken. Daarvoor was de Sp.a onvoldoende hersteld, is de groene golf minder groot dan in Brussel, en haalt de PVDA niet de cijfers van de PTB.”

“Maar toch voelt De Wever de hete adem in zijn nek en daarom wil hij nu af van zijn marginale coalitiepartners in ruil voor een Ringlandcompromis met Groen. Een pacificatie met zijn stedelijke middenklasse ziet hij wel zitten. Maar of een echte ecologische en sociale transitie in de huidige omstandigheden – een zeer rechts ommeland, een overwicht voor N-VA in ’t Stad en een nog niet sterk uitgebouwd sociaal front – mogelijk is, is uiterst twijfelachtig. Als Groen zich in die omstandigheden verbrandt aan de macht krijgt ze misschien wel een park, maar zeker geen echte transitie en dus een verzekerde verkiezingsnederlaag. Ook daarin is Brussel voorgegaan. De stedelijke revolutie vergt radicale maatregelen en die krijgt Wouter Van Besien van De Wever niet gedaan.”

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!