BOEH (Baas Over Eigen Hoofd) zag het levenslicht in 2006 na de introductie van het hoofddoekenverbod bij het Antwerps stadspersoneel door de voormalige burgemeester Patrick Janssens. Sindsdien hebben ze niet stilgezeten. Ze hebben betogingen georganiseerd, ludieke acties, in debat gegaan op alle media met politici, opiniestukken geschreven, naar de rechtbanken gestapt, etc. …

Zo oordeelde de Raad van State in 2014 na hun aanklacht dat een algemeen hoofddoekenverbod in het onderwijs niet kan. Alle democratische middelen zetten ze in om aan te tonen dat een verbod van de hoofddoek of boerkini een mensenrechtenschending is. Ze kregen gelijk in bijna elke zaak maar de vonnissen werden door onze politici aan de kant geschoven of ze gingen in beroep. Het hoofddoekenverbod werd gehandhaafd en op sommige plaatsen zelfs uitgebreid.

De meiden van BOEH geven echter niet op. En de verkiezingsperiode is het moment om de moslimkiezers bewust te maken van welke beleidsmakers het thema echt au sérieux nemen en niet enkel loze beloftes verkopen. 

Yasmina Akhandaf van BOEH: “We hebben al verschillende bijeenkomsten gehad met groepen en organisaties waarin we de standpunten van de verschillende partijen met hen overlopen en die vergelijken met de praktijken van die partijen. Ook moskeeën bellen ons met de vraag of we uitleg willen komen geven in de moskee. Dat doen we met plezier. We vinden het belangrijk dat iedereen goed geïnformeerd naar de stembus trekt. Wat we echter niet doen is stemadvies geven. Dat hebben we trouwens nooit gedaan. We overlopen enkel de standpunten en de beleidsdaden van de partijen. Het is aan de mensen zelf om hun keuze te maken.  

Hoe evalueren jullie de standpunten en beleidsdaden van de verschillende partijen?

Voor VB, N-VA en Open Vld Antwerpen en zelfs CD&V is het heel duidelijk dat ze voor een hoofddoekenverbod zijn en voor een verbod op een bedekkend zwempak. 

CD&V doet alsof ze de voorvechters zijn voor religie binnen de maatschappij maar in de praktijk staan ze pal achter een hoofddoekenverbod. Terwijl ze een aantal vrouwen met een hoofddoek op de lijst hebben gezet en hen hebben wijsgemaakt dat de partij voor een vrije keuze is. Niets is minder waar. Elk hoofddoekenverbod die er is gekomen is door CD&V ondersteund. Bovendien blijft Vlaams minister van Onderwijs Crevits van CD&V het hoofddoekenverbod in het onderwijs handhaven ondanks de uitspraak van de Raad van State die het verbod duidelijk heeft veroordeeld.

Hoe zit het bij de linkse partijen?

“De linkse partijen sp.a en Groen hebben positieve standpunten ingenomen in hun nationale congressen maar in hun beleid tonen ze vaak het tegenovergestelde.”

“sp.a heeft sinds 2014 een standpunt ingenomen dat ze als partij tegen een hoofddoekenverbod zijn. Maar in hun beleidsdaden zien we dat standpunt niet weerspiegeld. Zo zat sp.a de voorbije zes jaar samen met CD&V in de Antwerpse Provincieraad. Ze hadden het hoofddoekenverbod dat ook bestaat op provinciaal niveau, bijvoorbeeld in de provinciale scholen kunnen afschaffen, maar dat hebben ze niet gedaan. Ze hebben zelfs geen enkel voorstel ingediend of gesteund, integendeel. Toen PVDA een aanvraag indiende om het verbod af te schaffen heeft de sp.a-provincieraadslid dat voorstel niet gesteund. Het spijtige aan heel de zaak is dat de desbetreffende provincieraadslid ook niet op de vingers werd getikt door haar partij sp.a. Dat wil voor ons zeggen dat sp.a het thema helemaal niet ernstig neemt.”

“En dat is vergelijkbaar voor Groen. Zij zijn in principe tegen het hoofddoekenverbod maar als de mogelijkheid er is om in een coalitie te stappen met een andere partij mits behoud van het hoofddoekenverbod, zullen ze toegeven. Het is voor hen geen prioriteitsthema. Dus principieel zijn ze ook niet tegen een verbod.”

“Over Groen Antwerpen kunnen we nog niet oordelen omdat ze nog niet bestuurd hebben. Maar Groen Gent heeft wel al aangetoond dat ze in principe niet tegen een verbod zijn. Groen Gent zat samen met sp.a in het Gents stadsbestuur en toch hebben ze het hoofddoekenverbod niet afgeschaft in Gent. Na een burgerinitiatief kon het wel afgeschaft worden bij het stadspersoneel. En nu net voor de verkiezingen heeft Groen Gent wel aangekondigd dat ze het hoofddoekenverbod in de Gentse scholen zal afschaffen en dus het vonnis van de Raad van State zal volgen. Wat we natuurlijk enorm toejuichen. Maar die dubbelzinnigheid in hun beleid blijft.”

“Zo zijn Groen en sp.a Gent wel voor het boerkiniverbod in zwembaden en zijn ze zelfs in beroep gegaan na de uitspraak van de Gentse rechtbank die oordeelde dat zwemmen in boerkini verbieden ‘vanwege de hygiëne’ of ‘om veiligheidsredenen’ niet kan. We kunnen niet inschatten in hoeverre sp.a en Groen een bondgenoot zijn of kunnen zijn wat betreft de strijd tegen het hoofddoekenverbod.” 

“De PVDA is ook gekant tegen een hoofddoekenverbod maar we kunnen hen nog niet beoordelen omdat ze zich nog niet hebben kunnen bewijzen. Maar ze hebben wel in onze gesprekken laten weten dat ze daar niet op zullen toegeven ook al vraagt een coalitiepartner dat. Voor al de nieuwe partijen die nu opkomen geld hetzelfde. We kunnen de mensen alleen informeren over hun standpunten.”

Hoe kijken jullie terug op de afgelopen bestuursperiode in Antwerpen wat betreft het hoofddoekenbeleid?

“In Antwerpen is het hoofddoekenbeleid sinds Patrick Janssens niet veel veranderd. Hij had het pad geëffend voor het hoofddoekenverbod bij het stadspersoneel dat aan de loketten werkt. Dat verbod werd algauw uitbreid naar al het stadspersoneel dat in contact komt met de burger ook bijvoorbeeld bij de kinderopvang, jeugddienst, de speelpleinwerkers, in het stedelijk onderwijs voor zowel personeel als leerlingen, stadswachters etc, … Bart De Wever heeft dat beleid gewoon verder gezet.”

“Er is wel één ding dat versterkt is onder N-VA en dat is de uitbreiding van het hoofddoekenverbod naar al de vrijwilligers die door de verschillende stadsdiensten worden ingezet. En dat gaat heel breed van jeugdwerkingen, speelpleinen etc. … En dat leidt soms zelf tot heel schizofrene situaties. Op bepaalde events, vooral in de zomer, moeten de vrijwilligers die met een hoofddoek en een leuk T-shirt van ‘t Stad rondlopen snel uit beeld verdwijnen als een schepen langskomt om lintjes door te knippen.” 

Hoofddoekendraagsters wordt vaak verweten dat ze niet willen integreren maar wat jullie doen, namelijk acties organiseren en naar de rechtbank stappen, dat is toch juist het ultieme bewijs van integratie?

“Ja het is frappante eigenlijk dat partijen als N-VA ons verwijten dat we tegen de democratie zijn en niet willen integreren omdat we de hoofddoek willen dragen. Maar in mijn ogen zijn net diezelfde partijen die de uitspraken van de rechtbank niet willen respecteren, tegen onze democratie. Zij hebben totaal geen respect voor ons juridisch systeem.”

“Want of je er nu mee akkoord gaat of niet, je moet je neerleggen bij een uitspraak van een rechterlijk orgaan. Je kan in beroep gaan maar als je ook dat verliest moet je je erbij neerleggen. Dat is nu eenmaal een democratie. Maar Fons Duchateau van de N-VA zei onlangs dat als het Antwerpse hof ook een gelijkaardige uitspraak zou doen zoals in Gent en het boerkiniverbod vernietigen, dan zal hij dat niet toepassen. Allé hoe noem je dan zo’n beleid? Ondemocratisch, een dictatuur.“

“Het al dan niet dragen van een hoofddoek zegt niets over je integratie. Het gaat om de mate waarin je de rechtstaat respecteert.”

Het hoofddoekenthema is niet alleen hot maar het is bijna een fetisj geworden voor veel politici.

“Ja het is onbegrijpelijk hoe rechtse politici mensen proberen bang te maken voor de hoofddoek. Het is net alsof de wereld zal vergaan als er iemand met de hoofddoek ergens gaat werken of met een bedekkend zwempak wil zwemmen. Aan de andere kant zie je ook hoe links daar lacherig op reageert. Met argumenten als rechts is op zoek naar afleidingsmanouvres om het niet te hebben over het begrotingstekort. Ja je moet het hebben over dat gat in de begroting maar ook over de impact van een verbod. Het hoofddoekenverbod in heel veel sectoren in onze samenleving is echt een probleem. Het heeft zware gevolgen voor een hele groep mensen in onze samenleving. En is het gevolg van een belachelijke haat tegen medeburgers.”

“Er zijn vrouwen die vandaag de dag met hun hoofddoek niet kunnen gaan sporten omdat hun de toegang geweigerd wordt. Er zijn veel meisjes die geen toegang hebben tot onderwijs, vrouwen die hun hogere opleiding niet kunnen verderzetten omdat ze geen stageplaatsen vinden, vrouwen die geen toegang hebben tot de arbeidsmarkt, etc. …  Ik ken heel wat vrouwen die het financieel aankunnen en bewust kozen om thuis te blijven en voor de kinderen te zorgen ondanks hun diploma hoger onderwijs. Ik kom zelfs jonge meisjes tegen in jeugdwerkingen die niet meer durven dromen. Als je hen vraagt wat ze later willen worden, antwoorden ze dat ze bij de Action of de Albert Heijn willen gaan werken. Alleen omdat het twee grote winkelketens zijn waar je met een hoofddoek mag werken. Dat is de realiteit vandaag.” 

Hoe ziet voor jullie een ideale stad of samenleving eruit?

“In onze ideale samenleving heb je scholen die echte kansen bieden aan iedereen, ongeacht gender, afkomst en religie. We geloven in een onderwijs dat sterke kritische jongeren aflevert en iedereen respecteert in zijn of haar verscheidenheid. Hetzelfde geldt voor het stadsbestuur. We dromen van een stadsbestuur dat een warm klimaat creëert in haar stad waar iedereen zich welkom voelt. Een bestuur dat de armoede aanpakt in de stad. Een bestuur zonder discriminerende regelgevingen. Dat is het Antwerpen waarvoor we staan.” 

“Het hoofddoekenverbod is symptomatisch voor wat er gaande is in onze samenleving, daarom ook dat we BOEH hebben opgericht. Maar het recht om vrij te kiezen of je een hoofddoek wil dragen, is niet het enige waarvoor we staan. Het is het symbolische topje van de ijsberg. Naast het hoofddoekenverbod zijn er een heleboel andere obstakels die volgens ons moeten aangepakt worden.“

“We geloven heel sterk in een open en pluralistische samenleving waarbij mensen net in hun verschil en verscheidenheid gerespecteerd worden”, besluit Yasmina Akhandaf.