Leven als Zimbabwaanse landarbeider

Gezond oud worden is niet vanzelfsprekend. Zeker niet wanneer je dagelijks met pesticiden in contact komt. Dat getuigt Zimbabwaanse arbeider Takawira Chihwamira. ‘Onze strijd voor betere werkomstandigheden is er een voor een langer leven.’

De zon schijnt op Heyshott Farm, waar de uitgestrekte maïsvelden, serres en bloementuinen overlopen in de kleine arbeiderswoningen die de Zimbabwaanse boerderij flankeren. De landarbeiders wonen hier dan ook tussen de akkers die ze voor hun baas bewerken.

De 37-jarige Takawira Chihwamira is een van hen. Als logistiek medewerker komt hij dagelijks in contact met pesticiden en meststoffen die nodig zijn voor grootschalige landbouw. “De velden bepalen mijn leven. Ik werk en woon er, maar ik eet ook van de gewassen die we hier produceren”, vertelt hij.

Is dat waarom veiligheid en gezondheid op het werk zo belangrijk is?
“Je kan als landarbeider het leven op de boerderij niet achterlaten. Je werkt en leeft nu eenmaal op en naast je werkvloer. Als ik pesticide op het veld gebruik, brengt de wind die naar mijn voordeur. Het is belangrijk om te weten hoe je veilig kan werken met chemische stoffen en wat de mogelijke effecten ervan zijn. Als je familie plots ziek is en je beseft niet dat het eigenlijk aan je werk ligt, stel je misschien de foute diagnose en verandert er niets.

Ook op het werk redt de juiste informatie levens. In de landbouwsector zijn er te veel werkongevallen, ziektes en zelfs doden die niet zijn opgenomen in de officiële statistieken. Het beeld over werkomstandigheden van landarbeiders strookt niet met de werkelijkheid.”

Hoe zijn die werkomstandigheden dan?
“We worden voortdurend blootgesteld aan chemische producten. Die komen in aanraking met onze huid en luchtwegen. Meestal weten we niet wat voor producten we gebruiken en wat de mogelijke gevolgen zijn. Maar ook de temperaturen waarin we werken maken onze dagen soms loodzwaar. Zoals de vrouwen die in de koelruimtes de bloemen verpakken, ze hebben het niet gemakkelijk.”

Hoe gaan jullie om met die problemen?
“We organiseren ons. Met onze arbeidersvereniging gaan we in gesprek met de baas en proberen we samen oplossingen te vinden. Zo hebben we er al voor gezorgd dat arbeiders die in contact komen met pesticiden beschermende kledij krijgen. Daarnaast kunnen we nu ook op medisch onderzoek. Wanneer daaruit blijkt dat iemand een reactie heeft op bepaalde chemicaliën, krijgt die een tijdelijke job waarbij er geen blootstelling is. We zijn blij dat de baas wil meestappen in dat verhaal.”

Kan je zeggen dat zo de levensverwachting naar omhoog gaat?
“Ik vind van wel. De strijd voor arbeidsrechten is er een voor een goed, lang en gezond leven. Wanneer we betere rechten hebben, hebben we een leven met leefbaar loon, goede huisvesting, werkzekerheid en betere gezondheid. We moeten dat vooruitzicht centraal stellen wanneer we pleiten voor veiligheid en gezondheid op het werk en wanneer we loon naar werk eisen voor de toekomstige generaties.”

Dat klinkt ambitieus…
“Onze arbeidersorganisatie brengt niet alleen mijn collega’s op de boerderij samen, maar landarbeiders uit alle uithoeken van Zimbabwe. Daarnaast hebben we contacten met vakbonden wereldwijd en ngo’s zoals FOS.

Kijk, de bloemen die we hier kweken worden verscheept naar Nederland. Wie weet eindigen ze in een vaas op jouw tafel. We leven in een wereld waar alles met elkaar is verbonden, waar arbeiders overal op gelijkaardige uitdagingen botsen. Het is belangrijk om onze problemen met anderen te delen, want ook die problemen kennen geen grenzen. We kunnen dan ook wat opsteken van elkaars strategieën en oplossingen. Solidariteit, nationaal en internationaal, is essentieel voor onze toekomst.”

Auteurs: Munyaradzi Mandipaza, Thibaud Dezyn, Dries Merre