Hoe ondergraaf je de democratie? Muilkorf mensenrechten!

Hoe ondergraaf je de democratie? Muilkorf mensenrechten!

maandag 17 september 2018 12:02
Spread the love

Hoe ondergraaf je de democratie? Muilkorf mensenrechten!

(vrije tribune, geschreven door Photis Schuurmans, verschenen in Aktief, ledenblad Masereelfonds, jrg 4/2018)

Zeventig jaar geleden werd de Universele Verklaring van de Rechten van de Mens door een overgrote meerderheid van de toen 58 lidstaten van de Verenigde Naties aangenomen. Om de wreedheden van de Tweede Wereldoorlog te voorkomen werd het Charter, van de in 1945 opgerichte Verenigde Naties, aangevuld met een draaiboek dat de rechten van iedereen overal zou garanderen. De erkenning dat de gelijke en onvervreemdbare rechten van alle leden van de mensengemeenschap de grondslag is voor vrijheid, gerechtigheid en vrede in de wereld – zoals neergelegd in de UVRM –  is het door alle volkeren en naties te bereiken gemeenschappelijk ideaal.

Tijd voor een feestje is het niet echt. De universaliteit van de mensenrechten wordt steeds vaker in twijfel getrokken. Populistische, democratisch verkozen, machthebbers zoals Trump (Verenigde Staten), Poetin (Rusland), Erdogan (Turkije), of dichterbij Orban in Hongarije, Kaczynski in Polen, Conte en Salvini in Italië, Kurz in Oostenrijk, of De Wever en Francken bij ons, beweren de rechten van één gemeenschap te verdedigen. Deze houding is op verschillende vlakken problematisch:

  1. Ook al zijn ze democratisch verkozen, deze machthebbers vertegenwoordigen meestal niet, zoals zij beweren, de meerderheid van de bevolking

In de VS zorgt het republikeinse Redistricting Majority Project ervoor dat de districten in hun voordeel worden hertekend. In aantal stemmen hadden officieel meer mensen op Clinton dan op Trump gestemd. Ook in Hongarije en Polen is de kieswet recent aangepast, zodat het voor de oppositie onmogelijk is geworden de heersende partij nog te verslaan. Zo won Orban met 45 % van de stemmen 67 % van de zetels. In eigen land mag de N-VA de grootste partij van Vlaanderen zijn. Met 31,88 % van de stemmen vertegenwoordigt zij niet de meerderheid van de Vlamingen en zeker niet de meerderheid van de Belgen.

  1. Al deze ‘sterke mannen’ vertonen dezelfde autoritaire eigenschappen

Allemaal richten ze zich op orde, veiligheid en de strijd tegen terrorisme. Door het creëren van vijanden ontstaat een angstgevoel bij een deel van de bevolking. Zo wordt steeds opnieuw gesproken over de enorme migratiestroom naar Europa, nochtans is die sinds het hoogtepunt in 2015 teruggelopen van meer dan 1 miljoen op jaarbasis naar zo’n 32.000 tot en met eind juni 2018. Wanneer minderheden of ‘het buitenland’ als bedreigend worden ervaren door mensen die zich al onzeker voelen in een veranderende en geglobaliseerde wereld, dan wordt de roep om meer orde en veiligheid groter. Een zichzelf versterkend effect waarmee verkiezingen worden gewonnen.

  1. De scheiding der machten gooit volgens dergelijke machthebbers roet in het eten

De facto is de scheidslijn tussen wetgevende en uitvoerende macht in veel landen zeer broos. In de VS regeert Trump hoofdzakelijk per presidentieel besluit, omdat zijn eigen meerderheid van republikeinen niet in staat is een consensus te vinden om wetten te kunnen stemmen. Niet alleen wordt zonder veel scrupules aanvaard dat in landen als Rusland of Turkije het parlement buiten spel wordt gezet, ook bij ons bestaat het parlementair debat nagenoeg niet meer. Parlementsleden stemmen vooral volgens de partijlijn, zo verwordt het debat tot oppositie tegen meerderheid zonder dat nog een beroep wordt gedaan op de individuele verantwoordelijkheid van het parlementslid. Op dergelijke wijze heeft de uitvoerende macht –  de regering – alle troeven in handen. Ook de rechterlijke macht, moet het ontgelden. In de VS zal het Hooggerechtshof voor decennia gedomineerd worden door de uiterst conservatieve rechters die Trump benoemt. De Poolse en Hongaarse tegenhangers, het Constitutioneel Hof, worden door de benoemingen van rechts-nationalistische rechters de marionet van de regeringspartijen. In eigen land omschrijft Francken de Orde van Vlaamse Balies als de “zoveelste opengrenzen-ngo met een links-activistische agenda” omdat ze, naar aanleiding van de opsluiting van minderjarigen in het gesloten centrum in Steenokkerzeel, een persbericht heeft verspreid waarin wordt verwezen naar een aantal internationale verdragen die verbieden dat minderjarigen worden opgesloten voor omstandigheden waarvoor ze zelf niet verantwoordelijk zijn en evenmin van hun ouders mogen worden gescheiden. Francken beschouwt opkomen voor de rechtsstaat en internationale afspraken dus als een uiting van links activisme.

  1. De media, de 4de macht, moet de mond worden gesnoerd

De media zijn voor veel politici een bron van ergernis wanneer zij kritisch zijn over het gevoerde beleid en opkomen voor de belangen van de bevolking. Populisten willen echter dat zij aan hun kant staan, omdat zij ervan overtuigd zijn dat zij alleen het volk vertegenwoordigen. Trump probeert die media die zich kritisch uitlaten over het gevoerde beleid te discrediteren door hen te bestempelen als “de vijand van het volk”, die de feiten verdraait en nepnieuws brengt. Al even subtiel is de overname van de nationale kranten, radio- en televisiezenders en/of het regulerend orgaan voor de media zoals in Rusland, Turkije of Hongarije. In Rusland en Turkije worden journalisten monddood gemaakt door ze te vermoorden of op te sluiten; wijder verspreid is zelfcensuur uit angst voor represailles zoals bijvoorbeeld ontslag.

Niet alleen is een dergelijke houding een aanfluiting van de mensenrechten, ze staat ook haaks op hun universalisme – in onze verscheidenheid zijn wij allemaal mensen – omdat zij een bepaalde groep meer en andere rechten toekent dan de anderen. Mensenrechten, die individuen moeten vrijwaren van mogelijk staatsmisbruik, zijn van ondergeschikt belang wanneer de staat vooral orde en veiligheid wil garanderen. Dergelijke navelstaarderij laat geen ruimte voor wereldwijde problemen zoals armoede en de opwarming van de aarde omdat ze het begrip ‘algemeen belang’ uitholt door het te beperken tot het belang van de eigen groep. Zo wordt egoïsme aangemoedigd door de verworvenheden van die groep te verdedigen.

Vrije tribune, geschreven door Photis Schuurmans, verschenen in Aktief, ledenblad Masereelfonds, jrg 4/2018

take down
the paywall
steun ons nu!