Dat toont de sterkte van een peer to peer-initiatief dat de krachten bundelt. We weten hoeveel nood slachtoffers hebben aan veilige ruimtes om hun ervaringen te delen. Bovendien kunnen dergelijke netwerken ondersteuning bieden aan de meest kwetsbare personeelsleden: freelancers en (tijdelijke) buitenlandse krachten. Furia vindt het lovenswaardig dat de vakbonden deze beweging ondersteunen (opinie Robrecht Vanderbeeken, Ine Hermans en Tommy Jonckheere, DS 14/9).
In hun opinie schetsen zij andere mogelijke maatregelen, tot het onderhandelen van zogenaamde #MeToo-overeenkomsten op organisatie- en sectorniveau. Ze roepen op om daartoe een coalition of the willing te vormen, met de werkgevers. Furia vindt dat het onderhand geen kwestie van ‘willen’ meer mag zijn en pleit ervoor ook te kijken naar wat er al bestaat (bestond).
Rond dit al te oude probleem gebeurde er immers al een en ander. Miet Smet implementeerde als minister voor Gelijke Kansen een beleid uit rond “ongewenst seksueel gedrag op het werk” (OSGW) tot op bedrijfsniveau, met een wettelijk kader. Rita Mulier – net als Miet Smet ooit actief in het VOK/Furia – concretiseerde dat als Emancipatieambtenaar voor de Vlaamse overheid. Maar wat een sisyfusarbeid blijkt die strijd tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag te zijn!
Nu #MeToo terug is van nooit weggeweest kunnen vakbonden een nieuwe impuls geven aan structurele, afdwingbare maatregelen. Het zou alleszins een pluspunt zijn indien ze de strijd tegen seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksisme volwaardig integreren en de verwevenheid ervan met traditionele vakbondsthema’s als gelijk loon, werkomstandigheden, veiligheid op het werk enz. erkennen. Ilse Ghekiere wees eerder al terecht op de samenhang tussen genderongelijkheid, seksueel overschrijdend gedrag, ongelijke verloning en onvolwaardige contracten. Structurele discriminatie en machtsongelijkheid op basis van sekse (en klasse en etnische afkomst) vormen één geheel.
Dat is meteen een aandachtspunt voor de vakbonden, want ook zij ontsnappen intern niet aan deze ongelijke machtsverhoudingen. Vrouwen hebben in het verleden hun belangen dus ook binnen de vakbonden moeten verdedigen, en de impuls van syndicale vrouwenacties heeft vakbonden bewust gemaakt van de specifieke discriminaties die vrouwen treffen. Een mooi voorbeeld daarvan is de staking van de vrouwen van FN (1966) voor ‘gelijk loon voor gelijk werk’ (toepassing van artikel 119 uit het Verdrag van Rome). Begonnen als een ‘wilde’ staking, geleid door enkele vakbondsmilitantes, kreeg die eerst de steun van de vrouwenbeweging, daarna ook van de vakbonden. De staking stimuleerde een verrijkende en vruchtbare samenwerking tussen (feministische) vakbondsmilitantes en vrouwen uit de feministische beweging, die onder meer gestalte kreeg in het werk van syndicale vrouwencommissies. Furia hecht aan deze samenwerking, die ze zelf van bij haar ontstaan (als VOK) mee heeft gedragen, en hoopt dat ook bij #MeToo vakbonden en feministische organisaties samen zullen inzetten op een structurele aanpak.
Met #MeToo namen vrouwen, al dan niet gesyndiceerd, andermaal het initiatief. Opnieuw is de steun van de vakbonden cruciaal. Het probleem is immers omvangrijk en moeilijk aan te pakken, en de backlash laat zich al meteen voelen. Het klinkt dat vrouwen overdrijven. Een paar verhalen over een vrouwelijke dader volstaan om te beweren dat ongewenst seksueel gedrag zich in elke ongelijke machtsrelatie kan voordoen. Die “ontgendering” van machtsrelaties gaat voorbij aan de maatschappelijke verankering van seksisme. Die vertolkt zich in de structurele ongelijke machtsverhoudingen tussen de seksen die op hun beurt tot uiting komen in een individueel (Weinstein) of collectief (bedrijfscultuur) patroon van machtsmisbruik van mannen t.a.v. vrouwen. Daarom is het zo belangrijk om zowel die structurele machtsongelijkheden aan te pakken als het grensoverschrijdende gedrag. Door enkel de klachten te behandelen, genees je de ziekte niet. Daarnaast is er nood aan een performant en meerlagig beleid dat geldt in alle sectoren, dat waar nodig juridische middelen inzet en slachtoffers een klokkenluidersstatuut geeft tijdens klachtenprocedures. Furia kijkt uit naar de dag dat zo’n beleid realiteit is.
Bij vragen over geweld, bel de hulplijn 1712. Zij biedt een luisterend oor, verheldert uw vraag en verwijst u naar de geschikte hulpverlening.
