“In Zuid-Soedan worden mensen gearresteerd vanwege hun politieke overtuiging en etnische afkomst. Daarna worden ze door de veiligheidstroepen van de regering onderworpen aan onvoorstelbaar lijden, soms met de dood tot gevolg”, zegt Seif Magango van Amnesty International.

Tussen februari en juli 2017 zijn vier mannen – Mike Tyson, Alison Mogga Tadeo, Richard Otti en Andria Baambe – gestorven in gevangenschap als gevolg van de barre omstandigheden en ontoereikende medische zorg. De vier werden in 2014 gearresteerd en werden sindsdien vastgehouden wegens veronderstelde banden met de oppositie, zonder ooit officieel te zijn aangeklaagd. Amnesty International heeft eerder al de dood gedocumenteerd van minstens twintig gevangenen tussen februari 2014 en december 2016.

In de recente briefing “A trail of broken promises” vertellen ex-gevangenen aan Amnesty International dat ze gedwongen werden water te drinken uit het toilet en dat ze zich in elkaars aanwezigheid moesten ontlasten en urineren. Ze zeggen ook dat ze zelden hun cel mochten verlaten om het zonlicht te zien of voor wat lichaamsbeweging en dat ze niet met elkaar mochten praten. Sommige gevangenen kregen maar één keer per dag eten, in extreme gevallen zelfs maar enkele keren per week.

Moses (fictieve naam), 32, werd gearresteerd in juli 2014 en daarna vastgehouden in verschillende detentiecentra van de nationale veiligheidsdienst (NSS, National Security Services) in Juba, waaronder het hoofdkwartier in Jebel. Hij werd bijna drie jaar later vrijgelaten zonder dat hij ooit officieel in beschuldiging werd gesteld. “Na mijn arrestatie werd ik gefolterd door NSS-officieren en werd ik ervan beschuldigd jongeren te mobiliseren. Ze drukten me tegen de grond, hielden me onder schot en begonnen me daarna in mijn zij te slaan met stokken en metalen staven, terwijl anderen me schopten”, vertelde hij Amnesty International.

Joseph (fictieve naam), 49, werd gearresteerd in januari 2015 en zat twee jaar vast in het NSS-hoofdkwartier. Hij werd ervan beschuldigd dat hij contact had gehad met leden van de gewapende oppositie. Er kwam nooit een officiële aanklacht tegen hem. Tijdens zijn opsluiting kreeg hij geen toegang tot een advocaat noch tot zijn familie. “Als ze dachten dat je je misdragen had, kreeg je slaag. Als de soldaten dronken binnenkwamen, kreeg je slaag. Woorden schieten tekort om de folteringen daar te beschrijven. Sommigen worden zelfs met elektriciteit gefolterd. Mensen worden geslagen tot ze instorten”, vertelde hij Amnesty International.

De ex-gevangenen zeiden dat ze ook geen contact mochten hebben met hun familie en advocaten. In sommige gevallen leken de autoriteiten het advocaten en familieleden bewust moeilijk te maken om de gevangenen te vinden, door hen van het ene detentiecentrum naar het andere over te brengen.

Op 10 maart 2017 beloofde president Salva Kiir de vrijlating van politieke gevangenen en in augustus van dat jaar kwam een dertigtal van hen ook vrij. Hij herhaalde zijn voornemen om politieke gevangenen vrij te laten in december 2017, bij de ondertekening van het akkoord over een staakt-het-vuren, en in juni 2018, bij de ondertekening van de Verklaring van Khartoem over het Akkoord tussen de Partijen van het Conflict in Zuid-Soedan.

Toch vinden nog altijd willekeurige arrestaties plaats en blijft de NSS echte of vermeende tegenstanders en dissidenten opsluiten. Het recentste prominente slachtoffer was dr. Peter Biar Ajak, een vooraanstaande Zuid-Soedanese academicus en activist, die op 28 juli 2018 gearresteerd werd op de internationale luchthaven van Juba. Sindsdien zit hij opgesloten in het NSS-hoofdkwartier in Juba.

“Het is schandalig dat de Zuid-Soedanese autoriteiten mensen arresteren, folteren en mishandelen zonder enig respect voor hun mensenrechten. De regering moet een einde maken aan deze willekeurige detenties en de gevangenen onmiddellijk vrijlaten of hen in beschuldiging stellen van een internationaal erkend misdrijf. De regering moet ook al degenen ter verantwoording roepen die zich schuldig maken aan deze ernstige mensenrechtenschendingen en overlijdens in gevangenschap”, besluit Seif Magango.