Bron: EPO
Boekrecensie, Wereld, Samenleving -

Met Martin Luther King op schoot

De meertalige Brusselse Albanees of de Albanese Brusselaar Bleri Lleshi is van vele markten thuis. Hij is politiek filosoof, mensenrechtenactivist, jongerenwerker en een mooi voorbeeld van wat antropologen een hybride figuur noemen. Ook als EPO-auteur heeft hij zijn sporen verdiend met o.a. 'De neoliberale strafstaat', 'Liefde in tijden van angst' en 'Inaya. Brief aan mijn kind'. En nu ligt er 'De kracht van hoop'. Andermaal is het een invitation à la danse aan de lezer om ook in deze politiek barre tijden niet bij de pakken te blijven zitten.

maandag 20 augustus 2018 15:51
Spread the love

Zijn ambitie is niet gering en die verwoordt hij dan ook fors: ‘Ik wil dat wie dit boek heeft gelezen, geprikkeld wordt en vooral een idee heeft hoe we verandering mogelijk kunnen maken.’ (p. 77) 

Marten Luther King jr.

Hoe gaat hij daarvoor te werk? Zoals gebruikelijk bij Lleshi holt hij ook nu weer in zijn tekst heen en weer tussen reflectie en zijn praktijk als sociaal werker waardoor hij vaak in contact komt met jongeren. Als inspirerend voorbeeld van ‘de drager van de hoop’ neemt hij het levensverhaal van Marten Luther King jr. mee op schoot van wie hij een combattiever beeld ophangt dan de softe versie die volgens hem doorgaans van Luther King wordt verspreid.

Rolmodellen presenteren kan inspirerend werken, maar houdt ook gevaren in als de persoon opgetild wordt tot het bovenmenselijke niveau van een bijna held of een heilige. Die bestaan niet. Het zeer menselijk aspect van twijfel en van ambiguïteit is niet aanwezig in zijn descriptie en daardoor komt Lleshi naar mijn smaak te dicht in de buurt van de hagiografie.

Sterker wordt zijn verhaal wanneer hij verwijst naar zijn contacten met jongeren die met vallen en opstaan zich een weg proberen te banen door het leven. Of wanneer hij verwijst naar inspirerende voorbeelden van verzet zoals de Spaanse slotenmaker Iker De Carlos die, samen met een aantal collega’s, weigerde het vuile werk voor de banken op te knappen door sloten open te maken van mensen die uit hun huis werden gezet. Of zijn gesprek met Adriana van het Brusselse Burgerplatform voor hulp aan vluchtelingen in en rond het Maximiliaanpark. Dat zijn maar enkele van de vele voorbeelden waaruit blijkt dat wanhoop kan omgebogen worden tot hoop, want daarover gaat zijn zoektocht: de kracht van hoop op het spoor komen.

Van wanhoop naar hoop

Om de filosofische achtergronden van het beginsel ‘hoop’ te duiden verwijst hij onder meer naar Erich Fromm (‘Hopen betekent op elk moment klaar zijn voor dat wat nog niet is geboren, en toch niet wanhopig worden als dat moment er nooit komt’) en naar Paul Ricoeur (‘Hoop is een passie voor het mogelijke’). Terloops vermeldt hij ook even Ernst Bloch, maar het verbaast me dat de filosoof van de hoop en zijn ‘Das Prinzip Hoffnung’ zo weinig aandacht krijgt in een boek dat nochtans vooral de kracht van hoop wil benadrukken.

In het laatste en vijfde hoofdstuk ‘Van wanhoop naar hoop’ probeert Lleshi enkele elementen aan te dragen die volgens hem belangrijk zijn om die overgang mogelijk te maken. Een ervan is het aangaan van intersectionele allianties, het leggen van verbindingen over de grenzen heen, maar daarnaast en gelijktijdig moet er ook veel aandacht besteed worden aan het creëren en verspreiden van een ander dan het dominante neoliberale wereldbeeld dat gebaseerd is op egoïsme en hiërarchisch denken. De aanzetten om die overgang mogelijk te maken blijven naar mijn smaak te summier. Dat is trouwens het probleem met heel dit boek. Bleri Lleshi komt met een zeer mooie boodschap en met zeer ambitieuze intenties aan, maar blijft tijdens de uitwerking ervan steken in een zekere oppervlakkigheid.

‘De kracht van hoop’ is helaas geen krachtig boek geworden.

Bleri Lleshi, De kracht van hoop, EPO, Berchem, 2018, 243 blz. ISBN 9789462673263, prijs: 17, 50 euro

take down
the paywall
steun ons nu!