Ryanair werd recent veroordeeld, in Nederland en in België. Beide arresten zijn inhoudelijk vergelijkbaar. Ryanair kan in Nederland en België niet zomaar personeel tewerkstellen aan Ierse arbeidsvoorwaarden. Het gaat over twee verschillende uitspraken, en Ryanair is niet wettelijk verplicht dit collectief toe te passen.
Laat dit nu net de kern zijn van het conflict: werknemers die in België ‘gestationeerd’ zijn, werken onder de loon- en arbeidsvoorwaarden van de ‘moedervlag’, Ierland dus. Te gek voor woorden, in feite. Om maar een voorbeeld te geven: om, volgens de Ierse wetgeving, mee te bouwen aan en dus recht te hebben op sociale zekerheid, moet je in Ierland gedomicilieerd zijn.
Zeg dat maar eens tegen cabine crew member Bruno*, die met zijn vrouw en 2 kinderen in het Pajottenland een fermette bewonen. Of tegen Marie*, een pilote én alleenstaande moeder uit Hasselt, net 26 geworden en inwonend bij haar ouders in Genk. Zij moeten het, Ryanairgewijs, stellen zonder pensioenopbouw, moederschapsrust of recht op werkloosheidsuitkering. Dat het Ierse arbeidsrecht een van de meest liberale is van ‘Europa’, helpt evenmin. (* fictief)
Dansen op een slappe koord
Nog een voorbeeld? Ryanair betaalt het personeel pas als het vliegtuig effectief vertrekt. Elke arbeidstijd die na de landing/voor het vertrek gepresteerd wordt, komt niet mee op het loonbriefje. Arbeidsongevallenverzekering? Geen wettelijke verplichting. Vakbonden? Worden amper getolereerd. Hoe het niet moet? Zo, dus…
Ryanair is er zich wel degelijk van bewust dat ze danst op een slappe koord tussen wat wettelijk kan en wat illegaal is. O’Leary en co zetten lokale overheden onder druk om de regels voor hen wat te ‘versoepelen’. Landen die niet zwichten voor Ryanair, zien de lagekostenmaatschappij simpelweg vertrekken.
Neem nu Frankrijk. De overheid eiste dat Franse Ryanair-werknemers onder de lokale Franse wetgeving en arbeidsrecht diende te vallen. Resultaat? Ryanair heeft geen enkele basis meer bij onze zuiderburen. Het is aan de EU om hun regelgeving bij Ryanair af te dwingen, zodat eindelijk die race tot the bottomkan stoppen. Wil de EU zich meer toespitsen op het ‘sociale luik’? Laat ze dan eens bij Ryanair beginnen.
Ryanair-werknemers uit gans Europa hebben er hun buik van vol, ze hebben genoeg van deze perverse sociale dumping. Jarenlang intern overleg, vragen en smeekbedes leidden tot nada, niente, nul, rud ar bith.Men weigert te luisteren naar hun personeel. Sinds december (!) proberen vakbonden zoals LBC/CNE te praten met hun ‘broodheer’. Telkens werden ze van het kastje naar de muur gestuurd. Niemand wenste met hen te praten. Soms luisterde men, maar werd er hoegenaamd niets mee gedaan. Zonde… Zo dwingen ze het personeel bijna om actie te voeren, om hun legitieme vraag om sociale bescherming kracht bij te zetten.
‘Krom’ werken
Jammer, zeer jammer, dat opnieuwde passagiers hier de dupe van worden. Net daarom is het personeel in het verleden steeds zeer omzichtig omgegaan met dit soort initiatieven. Tot er geen enkel alternatief meer is, want luisteren… dat wil Ryanair niet. Daarom kondigen we deze actie relatief tijdig aan. En wat doet Ryanair? Ze beslisten om toch nog vliegtickets aan te bieden op de dagen van de staking. Schade maximaliseren, of zoiets?
Het is ronduit schandalig, bijna barbaars, dat mensen in het Europa van 2018 nog steeds moet actievoeren voor het recht op een pensioen, op werkloosheidsuitkering, op moederschapsrust, voor een eerlijk arbeidsrecht, voor minimale sociale bescherming, zonder zich ‘krom’ te moeten werken. Da’s toch niet te veel gevraagd?
Hans Elsen is vakbondssecretaris bij LBC-NVK.
