Meer dan de helft van de wereldbevolking leeft in steden en stadsbomen zijn cruciaal voor hun gezondheid en mentaal welzijn. Bomen bieden schaduw, temperen overstromingen, absorberen CO2, filteren vervuiling uit de lucht en bieden een habitat voor vogels, zoogdieren en andere planten. De ecoysysteemdiensten van de Londense bomen – alle diensten die ze de inwoners bieden door natuurlijke processen – werden recent geschat op 130 miljoen pond per jaar.

Dat komt neer op minder dan 20 pond per boom per jaar, maar de echte waarde kan mogelijk veel hoger liggen, omdat het moeilijk te berekenen is hoe lang een boom leeft en welke voordelen die nog biedt. Een grote, volwassen boom vervangen kost vele duizenden ponden, en hem vervangen door een of meerdere jonge bomen betekent dat je tientallen jaren moet wachten op hetzelfde niveau van ecosysteemdiensten.

Het probleem met bomen meten

Bomen absorberen CO2 bij de fotosynthese, en verwerken dat tot organisch materiaal dat bijna de helft van hun massa uitmaakt. Stadsbomen zijn bijzonder effectief in dat absorberen, omdat ze dichtbij de plek staan waar CO2 wordt geproduceerd, namelijke de verbranding van fossiele brandstoffen uit het transport of industriële activiteiten.

Dat potentieel is een bijzonder belangrijk aspect van hun waarde, maar het is bijzonder moeilijk te berekenen. Een 120-jaar oude plataan kan 30 meter hoog zijn en 40 ton of meer wegen, en een deel van de koolstof in zijn weefsel is afkomstig van de verbranding van steenkool in Victoriaanse tijden.

De hoogte van een boom meten is al moeilijk, en de berekening van zijn massa is nog moeilijker. Meestal gebeurt dat door de diamater of hoogte te vergelijken met een gelijkaardige boom die omgehakt is en waarvan het gewicht is bekend. Die methode gaat ervan uit dat bomen van dezelfde soort een gelijkaardige vorm en gewicht hebben.

Maar een van de fascinerende eigenschappen van bomen is net dat ze zo variabel kunnen zijn, afhankelijk van hun omgeving. De massa van stadsbomen inschatten op basis van hun niet-stedelijke collega’s is dus erg onzeker.

Lidar boven Londen

Het UCL-team gebruikt een combinatie van de nieuwste lasertechnieken om de biomassa van een boom veel accurater in te schatten. Lidar (wat staat voor light detection and ranging) stuurt honderden laserpulsen per seconde uit en meet hoeveel tijd er nodig is om weerkaatst te worden van objecten tot honderden meters ver.
 

In een stadsomgeving kan de lidar zo een 3D-beeld opbouwen van alles wat het ziet, met een millimeterprecisie. Het team, dat de lidar-gebruikte om enkele van ’s werelds grootste bomen te meten, paste de techniek nu toe op de bomen in de Londense wijk Camden.

Het maakte daarvoor gebruik van de publiek beschikbare Lidardata van het Britse ministerie voor Leefmilieu en combineerde die met eigen grondmetingen om de biomassa te bereken van de 85.000 bomen in Camden. Die metingen helpen om de verschillen tussen stedelijke en niet-stedelijke bomen te berekenen.

Daaruit blijkt dat Camden een gemiddelde koolstofdichtheid heeft van zo’n 50 ton per hectare. In sommige ‘hotspots’ zoals Hamstead Heath of de Highgate begraafplaats is dat zelfs 380 ton per hectare – vergelijkbaar met de metingen in gematigde bossen of tropische regenwouden. Camden heeft een relatief hoge koolstofdichtheid in vergelijking met andere Europese steden zoals Barcelona of Berlijn, die respectievelijk 7,3 en 11,2 t/ha score.

Bomen zijn van belang voor ons allemaal. Recente protesten in onder meer Sheffield, Cardiff en Londen rond bomenbeleid of kappingen tonen aan hoe sterk de gevoelens van mensen zijn rond de aanwezigheid van bomen in hun wijken. De waarde van bomen juist inschatten is cruciaal als we meer duurzame en leefbare steden willen creëren.

Bron: The Conversation