Het beroemde gedicht van Martin Niemöller – ‘Eerst kwamen ze voor de socialisten en ik zei niets, want ik ben geen socialist’ – kreeg voor sommigen ter linkerzijde in Duitsland vorige week een wat aparte invulling.
Toen Siemens-CEO Joe Kaeser een forse tweet stuurde over het racisme van de extreemrechtse partij AfD, kreeg hij prompt het fascistische trollenleger achter zich aan. In zijn mailbox belandden doodsbedreigingen verstuurd vanuit anonieme accounts. “Dit zegt veel over de aard van de militante rechtse krachten in dit land”, vertelde Kaeser aan de Financial Times.
Aanleiding voor zijn tweet was een toespraak van AfD-parlementslid Alice Weidel waarin zij vluchtelingen en vrouwen met een hoofddoek in één adem genoemd had met “mes-zwaaiende mannen met een uitkering en andere nietsnutten”.
Liever vrouwen met een hoofddoek dan ‘Bund Deutscher Mädel’ (de vrouwelijke Hitlerjugend), reageerde Kaeser. In de Financial Times legde hij zijn reactie uit. “Dit gaat niet over hoofddoeken, wel over discriminatie, racisme en nationalisme.” Een dag later schaarde de ondernemingsraad van Siemens en de Duitse metaalvakbond zich achter de tweet van Kaeser.
Sinds de Tweede Wereldoorlog houden ondernemers zich ver van politieke uitspraken die niet meteen met hun business te maken hebben. Net als de meeste grote Duitse bedrijven heeft ook Siemens een duister oorlogsverleden. Tussen 40 en 45 profiteerde het bedrijf van het zweet van 80.000 dwangarbeiders waaronder zeker 5.000 gevangenen in concentratiekampen.
Kaeser moet dus niet te hoog van de toren blazen, klonk het in veel tweets. “Wat ik vertel aan de wereld is net dat Siemens geleerd heeft uit dat verleden en dat anderen dat ook beter zouden doen.” Hij zei ook nog: “Als men wegkijkt … Wel, dat hebben we al eens gedaan in Duitsland. Niemand sprak zich uit en toen was het te laat.”
Kaeser heeft wel een voordeel tegenover andere CEO’s. Hij vertegenwoordigt een bedrijf dat zich weinig aan moet trekken van consumentenboycots en kan dus vrijer spreken. De klanten van Siemens zijn vooral andere bedrijven.
AfD haalde bij de laatste verkiezingen 11,5 procent en bezet daarmee 94 zetels in de Bondsdag, het federale parlement. De partij gebruikt dat electorale gewicht om constant haat te spuien en om de andere partijen en dan vooral de CDU-CSU naar rechts te duwen.
