Europees militair onderzoek leidt tot verdere militarisering van Europese grenzen

Europees militair onderzoek leidt tot verdere militarisering van Europese grenzen

vrijdag 20 april 2018 13:10
Spread the love

Belangenvermenging, een gebrek aan transparantie en wanbestuur typeren de Europese militaire plannen. Toch gaven Europarlementsleden van de Commissie industrie in februari hun goedkeuring aan een nieuwe enveloppe van een half miljard euro ter ondersteuning van de wapenindustrie. Ook Vlaamse Europarlementsleden van SP.a, NV-A, CD&V en Open VLD zien geen graten in het toekennen van subsidies aan de Europese wapenindustrie.

De volgende tien jaar wil de Europese Commissie veertig miljard euro vrijmaken voor onderzoek en ontwikkeling van nieuwe wapens: het zogenaamde Europese Defensiefonds. In januari 2018 startte de uitvoering van het eerste onderdeel: de ‘Preparatory Action’ met de subsidiëring van militaire onderzoeksprojecten ter waarde van negentig miljoen euro.

Die eerste projecten beloven alvast weinig goeds. Vijfendertig miljoen werd toegekend aan een consortium onder leiding van het Italiaanse wapenbedrijf Leonardo (het vroegere Finmeccanica) voor het project ‘Ocean 2020’. Ocean2020 luidt een verdere bewapening in van de Europese buitengrenzen. Leonardo en haar partners ontvangen Europese subsidies voor het uittesten van drones en onbemande vaartuigen in de Middellandse en de Baltische Zee. De drones zijn gespecialiseerd in “het monitoren van migratiestromen en het patrouilleren van land- en zeegrenzen.” Andere deelnemende wapenbedrijven zijn Indra, Safran, Saab, MBDA en de private onderzoekscentra TNO en Fraunhofer Gesellschaft.

Dat net deze bedrijven betrokken zijn in het eerste militair onderzoeksproject is geen toeval. Ze hebben een enorme invloed gehad op de besluitvorming rond het Europees defensiebeleid. Zes van de wapenbedrijven die nu miljoenen aan subsidies binnenhalen, waren in 2015 lid van de Group of Personalities, een adviesgroep die een Europees militair onderzoeksprogramma voorstelde. Met andere woorden, diezelfde wapenbedrijven die betrokken waren bij het opmaken van het beleid, halen nu miljoenen aan subsidies binnen dankzij het beleid waar ze zelf aan hebben meegeschreven.

EU volgt eigen transparantievoorschriften niet

Op deze kritiek van Vredesactie antwoordde het Europees Defensie Agentschap (EDA) dat er geen sprake is van belangenvermenging vermits de selectie van de militaire projecten werd gedaan door een expertengroep.

Enkel onafhankelijke experts met de nodige expertise en zonder belangenconflict waren daarbij betrokken”, zegt woordvoerster Pauline Massart. Wie die experten zijn, is echter niet geweten. Volgens het Europees Defensie Agentschap worden de leden van de groep pas bekend gemaakt in 2019, na de realisatie van de Preparatory Action om zo de onafhankelijkheid van de experts te waarborgen. Dat is echter de wereld op haar kop. Democratische controle op de onafhankelijkheid wordt hierdoor onmogelijk gemaakt. Bovendien druist dit in tegen alle Europese regels rond transparantie en openbaarheid van bestuur.

Dit gebrek aan transparantie is helaas geen uitzondering. De Europese militaire plannen worden omgeven door een sfeer van geheimhouding. De Europese Unie weigert stelselmatig inzicht te geven in de ontmoetingen die ze heeft met wapenlobbyisten. Ook het Europees Parlement wordt amper betrokken, zo stelde de Europese nieuwswebsite EU Observer onlangs vast.

De Europese Ombudsman kwam na een klacht van Vredesactie tot de conclusie dat er wat betreft het behandelen van vragen op basis van de wet openbaarheid van bestuur “systemische problemen” zijn het Europees Defensie Agentschap.

Vlaamse Europarlementsleden steunen wapenindustrie

Eind februari vond er in de Commissie industrie van het Europees Parlement een stemming plaats over een tweede onderdeel van het Europees Defensiefonds het zogenaamde ‘Defence Industrial Development Programme’.

Dat programma voorziet de komende twee jaar een half miljard euro voor de wapenindustrie. In de commissie industrie werden alle amendementen die enige controle opleggen, weggestemd. Een verwijzing naar wapenexportcontrole? Weggestemd. Een amendement voor de uitsluiting van vuurwapens bestemd voor export? Weggestemd. Een ethisch comité waar ook het middenveld deel van uitmaakt? Weggestemd.

Kathleen van Brempt (sp.a) en Lieve Wierinck (Open VLD) beiden lid van de Commissie industrie stemden voor het programma. In juni vindt de definitieve stemming plaats in de plenaire vergadering van het Europees Parlement.

take down
the paywall
steun ons nu!