Je reactie is boeiend. Het boek van Kim De Witte heeft alvast de verdienste van discussie uit te lokken.
Jij bent altijd meer wetenschapper geweest, Kim De Witte is vooral militant van de PVDA, en ik syndicalist. De discussie of het Oostenrijks pensioen 50 procent dan wel 30,9 procent netto hoger ligt dan in België is interessant maar niet fundamenteel, evenals de constatering dat Oostenrijk een aantal maatregelen doorvoert om mensen langer te laten werken die bij ons eveneens doorgevoerd worden of al lang doorgevoerd zijn (het optrekken van de pensioenleeftijd van 60 naar 65 jaar voor de vrouwen werd in België doorgevoerd in 1997-2007, weliswaar met belangrijke sociale correcties). Niet vermelden dat het “hoger wettelijk minimumpensioen” in Oostenrijk in werkelijkheid een bijstandssysteem is, dat je alleen krijgt als je zonder middelen zit, is dan weer onvergeeflijk.
Maar de discussie over de cijfers doet niets af van de onderliggende waarheid: onze wettelijke pensioenen zijn in België te laag. En dat na 20 jaar onafgebroken Sp.a-ministers op het departement pensioenen (1998-2007). Ook al aarzel ik vandaag om deze constatering publiek te maken. En het blijft natuurlijk een feit dat met deze regering twee zaken fundamenteel veranderd zijn: geen enkel sociaal overleg meer, en de kleine pensioenen leveren in om de betere pensioenen te verhogen (afbouw solidariteitsbelasting).
Belangrijker dan de cijfermatige discussies zijn de evaluaties van het verleden, en je opties voor de toekomst.
Ik zal onmiddellijk toegeven: de vakbond – en dan vooral het ABVV – is officieel nooit in staat geweest om tot een onderhandeld compromis op lange termijn te komen. Twee redenen: de gevoeligheid van de vakbondsbasis tegen langer werken, en de Waalse vleugel die deze gevoeligheid vertaalde in een principiële opstelling.
Ik merk ook dat jij over de tweede pijler, je vroegere stokpaardje, constateert “dat het sociale bilan van deze operatie een tegenvaller is”. Als vrijwilliger die ouderen adviseert over hun pensioen, a.d.h.v. my pension, moet ik inderdaad vast stellen dat de mensen met de laagste wettelijke pensioenen hiervan niets, of alleen maar peanuts, kunnen verwachten. We hadden de consequentie moeten hebben om de tweede pijler op een zeker niveau te verplichten (maar zelfs dan zouden vooral de laaggeschoolden, die meer te maken hebben met werkloosheid, benadeeld zijn t.o.v. de wettelijke pensioenen).
Fundamenteel: je schrijft dat de commissie pensioenen zegt dat “de gemiddelde hoogte van de wettelijke pensioenen gehandhaafd moet worden door de loopbanen te verlengen”.
Ik begrijp dat jij – en ik ben ervan overtuigd dat je dit meent – dit wil doen door het puntensysteem, waarin je een evenwicht wil handhaven tussen de inkomens van de actieven en die van de gepensioneerden. De gewone mensen geloven na al de wijzigingen van de laatste decennia echter niet meer in de politici als hoeders van hun pensioen, Frank. En al zeker niet bij een systeem waarbij de waarde van een punt elk jaar vastgesteld wordt, o.a. in functie van het budget en de demografische evolutie. De werknemers vinden hun wettelijk pensioen te laag t.o.v. de sociale bijdragen die ze hiervoor betalen, en ondanks alle woordspielerei is er niks op de werkvloer veranderd waardoor ze aangezet zouden worden om graag langer te werken.
“Ik ben vandaag ook van mening dat de werknemerspensioenen niet alleen gehandhaafd moeten worden, maar verbeterd”, schrijf je. Hoe zie je dat concreet, Frank? Ik vind in het rapport van de commissie pensioenen geen concrete voorstellen hiertoe …
Hier heeft het ABVV wél de moed gehad om concrete voorstellen te formuleren: minimumpensioen van 1.500 euro bruto voor een volledige loopbaan, en een pensioenberekening op basis van 75 procent van het gemiddelde loon. Voor dit laatste heeft het ABVV-congres ook een moedig voorstel tot financiering gedaan: + 1 procent extra sociale bijdrage voor werkgevers én werknemers, en een gelijktijdige afbouw van het fiscaal voordeel bij individueel pensioensparen. Celien beschikt over de berekeningen van pensioendienst hierover. Dat zou nog eens een voorstel kunnen zijn waarbij socialisten en vakbonden elkaar terug zouden kunnen vinden … Ook de andere vakbonden steunen nu die 75 procent (zie pensioenkrant op 1 miljoen exemplaren). Wat denk je hiervan? Tenslotte ben jij een belangrijke “opiniemaker” inzake pensioenen …
Met vriendelijke groeten,
Jef Maes
Ex-federaal secretaris van het ABVV