Aanslag op beschermd Kooigembos

Aanslag op beschermd Kooigembos

zondag 4 maart 2018 19:01
Spread the love

In het bij wet beschermde Kooigembos zijn verhardingswerken aan de gang voor de aanleg van een oprit die naar de villa in het bos voert en meer dan drie meter breed is. Nergens is een bouwvergunning te bespeuren, noch aan de kant Kooigembosstraat, waar de werken uitgevoerd worden, noch langs de Kooigemsestraat. Nochtans is het Kooigembos, samen met het Grandvalbos sinds 1982 bij wet beschermd als cultuurhistorisch landschap. Bovendien was het één van de belangrijkste, blootgelegde Keltische sites in ons land.

De werken zijn des te opvallender, omdat de nieuw aangelegde, met grind onderbouwde oprit van drie meter breed, uitgeeft op de Kooigembosstraat, die op die plaats nauwelijks meer is dan een niet verharde landbouwweg, zeg maar karrenspoor. De Kooigembosstraat gaat even voorbij de Hoeve ’t Ridderhof van asfalt over in een met gras begroeide landweg,  van nauwelijks een karrenspoor breed. De Kooigembosstraat staat trouwens opgenomen in de wandelkaart ,,Trage Wegen” van Kooigem (1). Om landbouwredenen zal de toegang dus wel niet nodig zijn. De vraag is dan: om welke functie dan wel?

De werken die met een zware kraan worden uitgevoerd betekenen een zware aanslag op een site die bij Monumenten en Landschappen als volgt omschreven staat (2):

,,De heuvel in Kooigem maakt deel uit van de heuvelkam tussen de Schelde- en Leievallei. Deze tertiaire getuigenheuvels (3) werden gevormd tijdens de ijstijden door de eroderende werking van rivieren. De beboste heuvel van Kooigembos is ongeveer 52 m hoog en had een strategische positie in de Scheldevallei. Tijdens archeologische opgravingen werden sporen uit diverse perioden teruggevonden.

De oudste prehistorische vondsten worden gedaan ten oosten van het Kooigembos en zouden dateren uit het Epipaleolithicum (circa 11.500 – 8.000 voor Christus). De meeste sporen van menselijke bedrijvigheid en van nederzettingen gaan in Kooigem en in de onmiddellijke omgeving van Spiere terug tot het Neolithicum (circa 4.000 – 1.800 voor Christus). 

Tijdens de IJzertijd en voor de Romeinse periode is de strategische ligging van de Kooigemheuvel een belangrijke dominante. Paalkuilen, een afvalkuil en grote hoeveelheden aardewerkscherven wijzen op houtconstructies en resten uit de late Hallstatt – de vroege en late – La Tène tijd. Ter hoogte van het Kooigembos wordt een typisch Keltisch oppidum, een versterkte vesting, teruggevonden. Dit Keltische heuvelfort was dominerend gelegen tussen de Schelde- en Leievallei.

Na de komst van de Romeinen (midden 1ste eeuw voor Christus) wordt het gebied van de Menapii ingelijfd bij het Romeinse Rijk. Bij de administratieve indeling van Gallië ten tijde van Augustus wordt het gebied de Civitas Menapiorum genoemd, gelegen in de Provincia Belgica. De heuvel te Kooigem is waarschijnlijk een Romeins marskamp geworden. Het Keltische heuvelfort aan Kooigembos wordt niet vernietigd, maar vanaf de zijflank beheerst.”

Sporen van de Keltische nederzetting werden tijdens een opgravingscampagne in 1986 blootgelegd. De belangrijkste heuvels met Keltische bewoning in ons land zijn de Kemmelberg en Kooigembos in West-Vlaanderen en de Kesselberg en Kesterberg in Vlaams-Brabant. (4) De verharde oprit snijdt bovendien dwars door enkele archeologische sites die de Kooigemse amateur-archeoloog Etienne Glabeke in de jaren ’80 en ’90 ontdekte.

Het Kooigembos ligt als zogenaamde ,,getuigenheuvel” op een zuidelijke uitloper van de interfluviale kam tussen het Schelde- en Leiebekken die begint rond Molen Ter Klare en verder loopt over Sint-Denijs tot het Grandval- en Kooigembos. De heuvelrug heeft een zuidoost-noordwest oriëntatie met de Zandbeek aan de voet van de westelijke helling van het Grandvalbos. Op de heuveltop dagzoomt kleiig en fijnzandig materiaal van de Formatie van Tielt. Daaronder ligt de klei van de formatie van Kortrijk. De hellingen zijn bedekt met een quartaire leemlaag die dikker wordt naarmate men meer hellingafwaarts gaat. Op de topzone dagzoomt kleiig materiaal en is er stuwwater aanwezig. Daarom zijn die gronden moeilijk ontginbaar en bleven ze langdurig onder bos. De bossen herbergen daarom een zeldzaam geworden, waardevolle en rijke (voorjaars)flora:  bosanemoon, gele dovenetel, gevlekte aronskelk, salomonszegel, brede stekelvaren, kleine maagdenpalm.

We konden vaststellen hoe bij de bodemwerken grote partijen struweel (hoofdzakelijk vlier) er ontworteld bij liggen; vermoedelijk werden er wel geen grotere bomen gerooid, al is dat niet zeker. We zagen ook enkele voederbakken voor uitgezet wild, wat eveneens in tegenspraak is met het beschermingsbesluit van 1982 artikel 2.

————–

(1) https://www.kortrijk.be/tragewegen

en file:///C:/Users/Admin/Downloads/Wandelkaart2012Kooigem%20(3).pdf

(2) https://inventaris.onroerenderfgoed.be/erfgoedobjecten/121799

(3) In de stroomgebieden van de Leie en, veel dichter gelegen, de Schelde bleef Kooigembos als een erosierest van de klei van Aalbeke achter in het landschap. Deze heeft een vroeg-eocene (tertiaire) ouderdom en is een onderdeel van de formatie van Kortrijk, een deel van wat vroeger benoemd werd als het Ieperiaan. (thesis Bert Mestdagh, zie (4))

(4) https://lib.ugent.be/fulltxt/RUG01/001/414/357/RUG01-001414357_2010_0001_AC.pdf

take down
the paywall
steun ons nu!