Tot onze verbazing ging Terzake voorbij aan de juridische actualiteit van de strijd tegen het hoofddoekverbod in de scholen van het Gemeenschapsonderwijs (GO!) en de politieke betekenis daarvan.
Het hoofddoekenverbod is in essentie een schending van het recht op godsdienstvrijheid, met in het bijzonder verregaande gevolgen voor de rechten en vrijheden van vrouwen: hun keuzevrijheid, hun recht op onderwijs, hun recht op werk, hun levenskwaliteit. BOEH! heeft als feministische actiegroep van bij het begin de verwevenheid van die twee aspecten ter harte genomen: geen beslissingsvrijheid zonder beslissingsrecht.
“Hoofddoek, de vrouw beslist”, was en is onze feministische invalshoek. Zoals zoveel feministische kwesties is dat een blijvend punt van debat.
Na een jarenlange moeizame juridische strijd tegen het algemeen hoofddoekenverbod (vermomd als een algemeen verbod op uiterlijke levensbeschouwelijke tekens) binnen het Gemeenschapsonderwijs (GO!) hebben wij als BOEH! in samenwerking met een breed platform van middenveldorganisaties een eerste maal gelijk gekregen toen een uitspraak van de Raad van State het verbod vernietigde op een Dendermondse school. Een verbod te Sint-Truiden werd evenzeer vernietigd, in een zaak die sikhs hadden aangespannen om ook hun rechten te beschermen. De Raad van het GO! negeerde die uitspraken en handhaafde koppig en ondemocratisch zijn algemeen verbod op andere scholen. Waarop ouders en leerlingen in Maasmechelen opnieuw juridische stappen ondernamen (gesterkt door de eerdere gunstige uitspraken) en … wederom gelijk kregen van de rechter.
Het gaat hier over fundamentele mensenrechten, en de werking van onze zo geroemde democratische rechtsstaat. Daarover moet ook het publieke debat gaan. Uit het telefoongesprek met de VRT-contactpersoon bleek duidelijk dat Terzake er niet beter op vond dan het debat te kaderen als een debat voor of tegen de hoofddoek, van vrije keuze of dwang. En daarmee draaien ze in onze ogen de klok 10 jaar terug.
Er zijn talloze debatten, studies en getuigenissen geweest die aantonen dat de meeste moslimvrouwen die een hoofddoek dragen in België dat uit vrije keuze doen. En vrouwen die onder dwang worden gezet zijn er ook, maar die help je nog het minst met een verbod dat hen toegang tot onderwijs en de arbeidsmarkt ontzegt.
De juridische processen en uitspraken rond de hoofddoekverboden bieden een stevige basis om constructieve gesprekken te voeren, om te verkennen hoe we een samenleving kunnen vormgeven waar we met deze uitdagingen omgaan zonder fundamentele rechten te beknotten, en waar pluralisme niet verboden wordt maar ruimte krijgt.
BOEH! bedankt dus voor deelname aan oppervlakkige debatten. BOEH! bedankt voor een VRT die ons nog altijd etiketteert als “pro hoofddoek” en die onze naam verbastert tot “Baas OP eigen hoofd”, en die ons “vrij” laat in onze argumentatie, zodat de journalist zelf de kern van de zaak niet hoeft aan te brengen maar wel een problematisch kader biedt. Die ondermaatse houding van VRT-journalisten is ons inziens elke ernstige journalistiek onwaardig.
Wij nemen onze strijd wel ernstig. Wij voeren deze met de verschillende democratische middelen die ons ter beschikking staan. Naast acties en gerechtelijke procedures voeren wij het maatschappelijk debat over democratische en vrouwenrechten, die ons inziens niet los van elkaar staan. Wij staan open voor een gesprek met vele partners.
Zo hoorden wij Mieke Van Hecke met wie we al gesprekken hebben gevoerd met plezier, zij het met de bittere bedenking dat we haar alles liever even duidelijk hadden horen zeggen toen ze nog aan het hoofd stond van het Katholiek Onderwijs. Dit neemt niet weg dat we blijven openstaan voor constructieve gesprekken, maar wij gaan niet opdraven in elk slordig, onwetend en bevooroordeeld in elkaar geknutseld tv-debat. Daarvoor is de inzet van de “hoofddoekenkwestie” te belangrijk.