In de hele wereld zijn er nu 1.542 miljardairs. Vorig jaar kwamen er 145 bij. Samen zagen ze hun vermogen aantikken met 17 procent. Zo blijkt uit het jaarlijkse rapport van vermogensbeheerder UBS en belastingadviesbedrijf PwC. Daaruit leren we alvast dat de miljardairs hun fortuin niet op een spaarboekje zetten. Mochten ze hun geld bij Triodos geparkeerd hebben, zou hen dat 0,50 procent hebben opgeleverd.
De concentratie van de rijkdom is nu zo groot als in 1905. Dat was op het einde van de zogenaamde Gilded Age die begon in 1870. De families uit die periode kennen we nog altijd. Ze droegen ronkende namen als Carnegie, Rockefeller en Vanderbilt.
Aan die periode kwam een einde toen de Amerikaanse regering de monopolies openbrak onder grote druk van volksprotest. Tussen het einde van de Tweede Wereldoorlog en 1970 waren de inkomens en de vermogens meer verdeeld, dankzij de uitbouw van de sociale zekerheid, stijgende lonen en hoge belastingen op de rijksten. Zo bedroeg het hoogste belastingtarief in de VS in de jaren 50 meer dan 90 procent.
Terugslaan?
Vanaf de jaren 80 begon een tweede Gilded Age. De eerste duurde dus zo’n 35 jaar. De tweede duurt al langer. Daardoor ontstaat enige onrust onder miljardairs. “Het probleem is de macht van interest op interest die er voor zorgt dat grote fortuinen nog groter worden. De vraag is of dat duurzaam is en op welk punt de samenleving zal tussenkomen en terugslaan?”, vraagt Josef Stadler, UBS-auteur van het rapport zich af in The Guardian.
Instellingen als het IMF hebben daar ook al voor gewaarschuwd. Regering moeten meer doen om de 1 procent te belasten, klonk het daar eerder deze maand nog.
Dat is nochtans precies wat regeringen niet doen. Denk aan de farce met de effectentaks in België of aan de verlaging van de vennootschapsbelasting die aandeelhouders slapend rijk maakt. De Franse president Macron wil de vermogensbelasting grotendeels afschaffen. De econoom Thomas Piketty noemde dat in Le Monde een “zware morele, economische en historische fout”. In 2016 groeiden de vermogens van de Franse miljardairs met 15 procent.
Wat ze met al dat geld doen? Dat staat ook in het rapport. Samenwerken met andere miljardairs om nog grotere bedrijven te kopen. Of kunstcollecties aanleggen. Sportclubs kopen is ook een favoriete hobby. Het rapport telde 140 topteams die in handen zijn van 109 miljardairs. Zo doen de miljardairs ook nog eens iets terug voor de gewone mensen, klinkt het in het rapport.
