Billy Miquel / Collectif Krasnyi
Opinie - Aaron Ooms

In plaats van mensen te helpen, zoeken we vandaag liever zondebokken

Volgens Aaron Ooms zijn we geëvolueerd naar een samenleving waarin wantrouwen ten aanzien van de meest hulpbehoevenden de boventoon voert. Op die manier is het volgens hem onmogelijk om een samenleving op duurzame wijze vorm te geven.

maandag 23 oktober 2017 19:02
Spread the love

“De twee zijn gered in het door oorlog geteisterde gebied rond Aleppo. Sultan en Sayeeda krijgen rust en medische zorg die erop gericht is hun angsten en trauma’s weg te nemen.”

De woorden zijn van de woordvoerster van een opvangcentrum in Friesland (Nederland). Geen opvangcentrum voor mensen, wel één voor dieren. De twee zijn tijgers. “En pas als Sultan en Sayeeda na een of twee jaar voldoende hersteld zijn, gaan ze weer naar een reservaat in Zuid-Afrika”, voegt ze eraan toe.

Uitstekend nieuws voor Sultan en Sayeeda. En dan rijst de vraag: waarom zijn we samen zo meelevend – werkelijk geen enkel verzuurde reactie las ik op dit nieuwsbericht – als het om twee tijgers gaat, maar is dat niet het geval als het om mensen gaat? Bij wijze van experiment zou een krant Sultan en Sayeeda eens moeten vervangen door Karim en Zahra, een koppel dertigers dat net zoals die twee tijgers jaren van gruwel en dood in Syrië heeft gekend. Zou u dan ook een ‘vind ik leuk’ of een ‘hartje’ gepost hebben?

Wantrouwen

Het verhaal van de twee tijgers staat in schril contrast met de manier waarop wij omgaan met erkende vluchtelingen. In geen geval krijgen zij twee jaar om ‘rustig trauma’s en oorlogstaferelen te verwerken’. Neen, voor mensen is dat anders. Dan is het huidige verhaal meteen te herleiden tot ‘onze normen en waarden respecteren’, ‘onmiddellijk integreren’ en vooral ‘mee bijdragen, want wat denken die wel?’

Hoe is het zover kunnen komen dat de meesten onder ons het verhaal van de twee tijgers een sprookje vinden, maar dat voor mensen allerminst mag gelden? Wanneer zijn we beginnen te geloven dat het loont om te wantrouwen om een samenleving te bouwen?

Het is stilaan een systematiek in het denken, ons sinds enkele jaren ingeprent door zogenoemde beschermers van ons sociaal stelsel. Zij die ons willen doen geloven dat werkelijk alles moet wijken voor een zogezegd beter draaiende economie. Zij die menen dat elk statistiek of elk cijfer goed is om dat sociale stelsel af te breken. Deze week opnieuw, toen bekend raakte dat een recordaantal Belgen een bijstandsuitkering krijgt. Met ruim 570.000 zijn ze intussen.

‘Zie je wel, we importeren armoede’, was al snel de conclusie. Wat ze niet vermelden, is dat maar liefst 330.000 onder hen mensen met een beperking zijn die anders niet rondkomen. Wat ze evenmin vermelden, is dat 170.000 onder hen Belgische senioren zijn die dat extraatje nodig hebben omdat hun pensioen véél te laag is. Blijft over? Een groep van 70.000, onder hen vele jongeren die de schoolbanken verlaten zonder diploma. Ter info: voor een alleenstaande is dat leefloon 892,70 euro per maand. Probeer maar eens een leven uit te bouwen met dat schamele bedrag, een bedrag dat ver onder de armoedegrens ligt.

IJzersterke wil

De maatschappelijke, wetenschappelijke en politieke kritiek daarop noopte sommigen ver te gaan in de zoektocht naar een zwarte piet. Die werd eenvoudig gevonden, daar waar ze de voorbije jaren al zo vaak gevonden is. Bij die andere: de asielzoeker, de vluchteling, de vreemdeling. ‘We bepameren ze, we importeren mensen die aan het infuus liggen’.

Beroepshalve kom ik dagelijks in contact met erkende vluchtelingen. Met dat leefloon proberen ze opnieuw hun leven op te bouwen in een samenleving die ze niet kennen en vaak niet begrijpen. Maar bovenal valt me telkens hun ijzersterke wil op. De wil om zo snel mogelijk hun leven weer op de rails te krijgen en ‘bij te dragen’. Precies om die reden beginnen ze onmiddellijk met een intensieve cursus Nederlands en een inburgeringscursus. Zo goed als altijd gaat het om jonge mensen.

Op een arbeidsmarkt waar de mismatch tussen vacatures en talent nooit zo groot was, vragen ze niet liever dan gaten op te vullen. Het leefloon is dan die opstap  – in het begin zelfs het enige waar ze zich aan kunnen vastklampen – om die beslissende stap te zetten. De ervaring leert me dat ze daar geen twee jaar voor nodig hebben, verre van zelfs. Loopt dan alles altijd op wieltjes? Neen, uiteraard niet.

Bij gebrek aan bovenlokale sturing en ondersteuning worden onze OCMW’s (die het leefloon uitbetalen) vandaag te vaak aan hun lot overgelaten. Terwijl ze precies de opdracht hebben – en terecht – om onder andere erkende vluchtelingen zo snel mogelijk uit de bijstand te halen. Maar dat doe je door knelpunten en hindernissen weg te halen, dat doe je door een visie uit te stippelen en middelen te verschaffen.

Helaas zien we vandaag precies het omgekeerde. Beleidsmakers trekken hun hand terug, en zoeken liever een zondebok. Met alle gevolgen van dien. Het wantrouwen komt eerst. In die mate zelfs dat velen liever 2 tijgers uit de nood zien geholpen worden dan 2 mensen.

Aaron Ooms is voorzitter van de Jongsocialisten

take down
the paywall
steun ons nu!