Een vastgebonden man, die in bedwang wordt gehouden door twee agenten. De man schreeuwt, is in paniek en lijkt in ademnood te verkeren. Het is een tafereel waarvan de passagiers van een uit Zaventem vertrekkende vlucht richting Kameroen getuige waren. De man die hardhandig door agenten werd aangepakt was een uitgewezen asielzoeker.

Geschokt door het tafereel, besluit het merendeel van de passagiers op vreedzame wijze te protesteren. Dat doen ze door te weigeren te zitten en hun gordel om te doen. De piloot van het vliegtuig, die binnen het toestel het hoogste gezag bekleedt, beslist uiteindelijk dat de politiemensen het vliegtuig moeten verlaten en de uitzetting moet stopgezet worden, zodat de vlucht kan vertrekken.

In de nasleep van de spontane actie heeft de politie zes passagiers – drie Fransen en drie Kameroeners – uitgepikt. Zij worden nu vervolgd voor opzettelijke belemmering van het vliegverkeer. Juridisch gezien is dat een zeer zware beschuldiging, waarop ook zware straffen staan. Op 15 november zal het proces tegen hen plaatsvinden. Door verschillende organisaties wordt op die dag ook opgeroepen tot actie.

Beleid omgooien

Dat de politiediensten protest tegen uitwijzingen op de luchthaven en op vliegtuigen als bijzonder ernstig en dreigend ervaren en er alles aan doen om dat soort acties te criminaliseren, blijkt ook uit een voorval dat zich afspeelde in september 2017. Een amper boven het doopvont gehouden actiegroep ‘Burgermanifest’ wou een actie op touw zetten rond de Soedanezen die door toedoen van het Soedanese identificatieteam werden uitgewezen.

Concreet wilde Burgermanifest aan de incheckbalie op Zaventem passagiers van dergelijke vluchten informeren over mogelijke uitwijzingen. “Als passagiers bij het boarden met een gedwongen uitwijzing te maken krijgen, kunnen ze daartegen protesteren”, zo staat het in een persbericht van Burgermanifest. “Ze kunnen bij het boordpersoneel en de piloot hun beklag doen en duidelijk maken dat ze niet wensen dat er op hun vlucht mensen tegen hun wil worden vervoerd. Doorgaans beslist de piloot daarop om de deportatie te weigeren en wordt de vluchteling van boord gehaald. Het is strikt juridisch de piloot die bepaalt of de uitwijzing kan doorgaan. Hij is niet toevallig de commandant aan boord.”

Maar van een actie zou nooit sprake zijn. Eén van de leden van de groep had in een Facebookstatus de vraag gesteld of iemand wist op welke vluchten die Soedanezen zouden gezet worden. Na het plaatsen van de Facebookstatus werden twee mensen die betrokken waren bij de groep Burgermanifest meegenomen voor verhoor door de luchtvaartpolitie op last van de procureur. Zij worden ook beticht van belemmering van het luchtverkeer, zo beweert een woordvoerder van de groep activisten.

“Zowel het informeren op de luchthaven als het protesteren in het vliegtuig is volstrekt legitiem en legaal”, zo stelt de woordvoerder verder. “Er is geen enkel juridisch argument om mensen die dat doen of ertoe oproepen te vervolgen. De suggestie als zouden zijn ‘kwaadwillig het luchtvaartverkeer belemmeren’, is grotesk. We kunnen de arrestatie en het verhoor dan ook niet anders omschrijven dan als een poging tot intimidatie. We geven aan deze schandelijke intimidatiepoging niet toe en herhalen derhalve onze oproep aan de overheid om de illegale uitwijzingen te stoppen en het beleid om te gooien.”

Wie de beklaagden van de zaak die voorkomt op 15 november financieel wil steunen, kan hier terecht