Zelf-bestuur zonder vaandelzwaaien
Opinie -

Zelf-bestuur zonder vaandelzwaaien

Maandag start het Vlaams parlement een nieuw werkjaar. In z’n 11 juli-speech verklapte minister-president Bourgeois dat hij liefst werk wil maken van een eigen grondwet. De arbeidsmarkt en gezondheidszorg moeten in zelfbeheer komen. Om een warm Vlaanderen mogelijk te maken? Niet bepaald geloofwaardig afgaande op het huidige afbraakbeleid. Sander Loones, kroonprins van N-VA, stelde op 11 juli dan weer dat we trots moeten worden op ‘onze’ cultuur. Maar dat ‘Vlaamse merk’, dat patriottische kunstenaars zouden moeten uitdragen, waar staat het voor?

donderdag 21 september 2017 13:47
Spread the love




Een warm Vlaanderen? Daar was Bart De Wever vorig weekend stellig over: dat kan alleen mits nationalistisch zelfbestuur en een gemeenschap die sterk gefundeerd is op de Vlaamse identiteit. Wat dat ook mag zijn.

Zo bekeken, betekent sociaal en Vlaams-zijn dat je resoluut kiest voor een separatistisch agenda. Identiteit als smeermiddel voor partijpolitiek. Maar N-VA durft dat niet luidop zeggen. Na de verkiezingen zullen we wel merken wat het wordt, met die splitsing, aldus de partijvoorzitter-voor-het-leven.

Zelf besturen: als mensen onder elkaar een publiek leven uitbouwen? Daar is nood aan. Maar een samenleving vormgeven is voor N-VA geen doe-het-zelf verhaal waar burgers zelf democratisch aan de slag gaan en samen een openbare huishouding organiseren. Helaas.

Nee, het draait allemaal om machtspolitiek en het afdwingen van een identitaire droom die ons in de pas moet lopen. Opgejaagd door nostalgie naar een onbestaand verleden. Ondertussen controleerde N-VA de website van 210 cultuurorganisaties: wie geen Vlaams leeuwtje als logo gebruikt, moet op het matje verschijnen.

Wie vandaag, in een Europese regio binnen een globaliserende wereld, de kiezer wil doen geloven dat alle heil te verwachten is van een nationalistische mythe, doet aan volksbedrog.

Een conservatieve, autoritaire staat waar de rijken de wet bepalen en de massa moet zwijgen, dat is de heiland die De Wever voor ogen heeft. Hetzelfde geldt overigens voor Vlaams Belang. Heil aan de uitsluitingslogica, daar komt het op neer.

Plots is iedereen die er anders over denkt een obstakel. Dat zijn er veel. Vakbonden, middenveld, en wat de voorzitter van N-VA gemakshalve samenvat als ‘de linkse kerk’. Of ‘restafval’. Gemakkelijk, zo’n containerbegrip. Gooi er zelf maar in wat je kwijt wil.

Losgezongen?

Volgens Vlaamse minister-president Geert Bourgeois zitten ook de kunstenaars in de weg. In een interview met actrice Hilde Van Mieghem wond hij er geen doekjes om: ‘Overal voelen kunstenaars zich verbonden met hun nationale identiteit. Alleen in Vlaanderen zijn artiesten een van de werkelijkheid losgezongen elite die voor België is omdat het “een non-identiteit” is.’

Cultuurmakers worden blijkbaar geacht Vlaanderen als merk in de markt te zetten. ‘Voor onze partij heeft het te maken met identiteit’, zegt Marius Meremans (N-VA). ‘Nu lijkt het alsof artiesten graag hun subsidie opstrijken en verder wat beschaamd zijn over Vlaanderen. Soms mis ik fierheid. Op een wielertruitje staan toch ook de namen van de ploeg en de sponsor?’’

Maar hebben onze eminente flamingante beleidsmakers zich al eens afgevraagd waarom zoveel mensen die Vlaamse zaak, en dan vooral die erg rechtse partijpolitieke druk die erop zit, liever op afstand houden? Want waar moeten we dan zo fier op zijn?

Als ‘Vlaanderen het enige instrument is om onze droom finaal te realiseren’, zoals de partijvoorzitter op de N-VA-familiedag oreerde, over welke droom hebben we het dan?




Fiere Vlaming?

Van Mieghem wees er al op in dat interview: ‘jeugdzorgverlaters moeten in ons Vlaanderenland zelfredzaamheid aanleren met 7 euro per dag. Ongewild werkzoekend maar ouder dan 50? Kan allemaal wel zijn, maar we gaan uw pensioen toch verlagen.’ Hoewel deze regering niet het lef heeft duidelijk te communiceren over de besparingen die ze doorvoert, gooit mediaworstelaar De Wever er na elke communicatie wel telkens nog een schep bovenop: er moet nog méér bespaard worden.

In de sociale zekerheid, in het onderwijs, in de publieke dienstverlening, in cultuur. Wie kritiek op dit Vlaanderen heeft, zou aan ‘zelfhaat’ doen.

Werkelijk, wat is er dan om fier op te zijn? Minister-president Bourgeois int nu al een pensioen bovenop zijn riante wedde. Hij hoeft niet tot zijn 67ste te werken. Hij niet. Wij wel, voor minder geld, ook al stond dat in geen enkel verkiezingsprogramma van geen enkele regeringspartij.

De diamantsector, de rijkste Belgen uit Panama en multinationals? Voor hen is er wél een genereus Vlaanderen. Jij en ik blijven in de kou staan, op straat tussen de para’s en de camera’s, de meerderheid krijgt alweer de rekening toegeschoven.

Fier zijn? Met het hocus pocus van wat een taxshift heet, slaat een minister van financiën een zoveelste begrotingsgat. Weer een reden om te besparen in de sociale zekerheid. Er is geen alternatief. Misrekend, horen we dan. 2,3 miljard om precies te zijn. Van Overtveldt (N-VA) krijgt zogezegd zijn getallen niet op een rij en ontsnapt vervolgens handig in een rookgordijn.

Trumpland

Warm Vlaanderen? ‘Geen kritiek op Trump!’, dat is het marsorder dat N-VAers krijgen. ‘Racisme is relatief’, dat moet de boodschap zijn. Na de sociale afbraak moeten wij, voor wie het kan betalen, zoals in Trumpland ons heil zoeken bij privé verzekeraars die als aasgieren boven ons leed zweven. Eerst de winst, dan de mensen.

Ondertussen gaat de bijl in de bescherming van de werknemers die met een historische sociale strijd is afgedwongen. Voor steeds meer mensen, vooral jongeren, is flex-joppen zonder sociaal vangnet het nieuwe normaal. U denkt er de burn-outs zelf maar even bij. Zieken activeren, gepensioneerden laten bijklussen en ondertussen fiscale cadeaus uitdelen om van belastingontduiking een nationale sport te maken? Is dat iets om fier op te zijn?

Jongeren moeten maanden wachten op psychische hulp. Te weinig geld voor onderwijs en besparen op cultuur. Klimaatbeleid? Waar men ook gaat langs Vlaamse wegen komt men gekapte bomen tegen.

Het besparingsdogma werkt averechts, tenzij voor de elite. De armoede neemt toe, de koopkracht daalt en het stakingsrecht moet op de schop. Openbare diensten staan in de uitverkoop. Zelfbestuur? Belastinggeld moet fiscale hefbomen smeren om renteniers toch enig rendement op de beurs te garanderen.

Maar een N-VA minister van defensie kreeg een blanco cheque en weet niet welk peperduur oorlogstuig hij zou kiezen. Ieder zijn problemen. Ondertussen slapen vluchtelingen op straat, vrouwen en kinderen. Soedanese folteraars worden met belastinggeld binnengevlogen om hun landgenoten ‘te identificeren’. Ook een zaak van ‘identiteit’ blijkbaar.

Zelf bouwen

Beste Geert Bourgeois, ook in Frankrijk voeren kunstenaars samen met de vakbonden actie tegen dezelfde falende besparingslogica, dezelfde afbraak, dezelfde uitsluiting. Inzake dat beleid is jouw Vlaanderen de beste leerling van de Europese klas. Zijn die cultuurscheppers dan ook een elite, losgezongen van hun ‘identiteit’? Is het vreemd dat zij, en vele andere medemensen, een andere samenleving voor ogen hebben?

Voor een solidaire samenleving kan je stemmen. Maar ze zal er maar komen als we er samen voor strijden en er samen aan bouwen. Van onderuit. Over de grenzen heen die ons scheiden, werken aan sociale bescherming. Aan duurzame publieke dienstverlening voor iedereen. Dat lijkt mij pas iets om écht fier op te kunnen zijn.

Of op klimaat-neutrale steden. Op kwalitatieve zorg, onderwijs en openbaar vervoer. Op échte ontwikkelingssamenwerking, die méér doet dan ons geweten sussen. Op een proactief gelijkheidsbeleid. Wat we zelf doen, niet de markt, doen we beter.

Zelf-bestuur dus. Met het oog op een waarlijk warme en duurzame samenleving waar diverse mensen samen democratisch beslissen hoe wij samen onze toekomst uitbouwen. Zonder angst en graaicultuur.

Robrecht Vanderbeeken is filosoof, auteur van Buy Buy Art. De vermarkting van kunst en cultuur (EPO, 2015) en vakbondsverantwoordelijke voor ACOD Cultuur.

take down
the paywall
steun ons nu!