Het pensioendebat van de laatste dagen doet daar nog een schep bovenop: nu hebben jongeren het gevoel dat ook die (laatste) zekerheid onder hun voeten wordt weggemaaid. De eerste opdracht van elke beleidsmaker, is mensen geruststellen en beslissingen haarfijn toelichten.
Ikzelf en mijn vrienden zijn nog te jong om ons af te vragen of en hoeveel pensioen we zullen krijgen, maar onze ouders zijn de 50 voorbij. Wat als zij plots zonder job vallen? Geen minister of partijvoorzitter van de meerderheid die het schijnt te weten, maar vast staat dat je verliest. 140 euro per maand. Dat leidde de oppositie af uit het Zomerakkoord.
Niet uit teksten, want die waren er niet, maar na verklaringen van de minister van Pensioenen zelf. Beslissingen van de federale regering worden – in tegenstelling tot de Vlaamse – immers nergens gepubliceerd na een ministerraad. Dat is raar, want waarom zou je in een moderne democratie niet heel helder en transparant communiceren over je beslissingen?
Vandaag is de vaststelling dat de vrees van de oppositie gegrond was. En het kwaad is geschied: intussen ebt het vertrouwen verder weg, om van enige vorm van zekerheid nog maar te zwijgen.
Eerder zagen we dezelfde systematiek toegepast met de zogenoemde tax shift. Grote lijnen, liefst niet te concreet, en daarna cijfertjes opblazen met lucht. Wat zien we maanden later? Enorme budgettaire gaten die naderhand – ‘noodgedwongen’ – gevuld worden met extra facturen voor basisvoorzieningen en zware besparingen in onze sociale bescherming en onze gezondheidszorg. Het lijkt wel een verborgen agenda die druppelsgewijs – maanden nadat iets vaags wordt beslist – ingevuld wordt. Tot de beslissing ontmaskerd wordt en in het beste geval wordt teruggedraaid.
Maar wat passeert, is mooi meegenomen, zo moeten deze beleidsmakers denken. En was er in het begin nog enige schroom om dat op sluikse wijze te doen, is die schroom vandaag helemaal verdwenen. Kom je ertegen in verzet, of duid je op mogelijke gevaren of valkuilen, word je in het beste geval afgeschilderd als iemand die de mensen nodeloos bang maakt. Telkens weer wordt de realiteit met harde trom ontkend. Als je een leugen maar vaak genoeg herhaalt, zal de bevolking die gaan geloven.
Met dit Zomerakkoord is de ideologische tegenstelling tussen links progressief en rechts liberaal alleen scherper worden. Dat is niet eens een slechte zaak, vind ik. Op zijn minst is er duidelijkheid. Een rechtse regering neemt rechtse beslissingen, dat is niet onlogisch.
Maar wat wel onlogisch is, is dat ze op pijnlijke wijze roept dat het niet waar is. Los van de vraag welke samenleving dat deze regering voor ogen heeft met haar model van verregaande flexibilisering, privatisering en maximale liberalisering waar het collectief geen millimeter mee opschiet, is mijn persoonlijke vraag aan hen allemaal: welke zekerheid krijgen ik en andere jongeren in retour voor de inspanningen die deze regering van ons vraagt? Wat krijgen we dan in de plaats?
Ik ben zelf dertig jaar en ik zou het eerlijk gezegd eens graag willen weten. Vandaag heb ik in elk geval weinig vertrouwen in het antwoord. Als ministers en hun partijvoorzitters over elkaar heen rollen om te ontkennen wat ze hebben beslist, vermoed ik dat ze liever hebben dat we niet weten welke richting hun beleid uitgaat. Zo ondermijn je niet alleen je eigen geloofwaardigheid, maar het vertrouwen van een hele generatie in de democratie zelf. Is dat de manier waarop ze dan onze – naar eigen zeggen – ‘superieure’ samenleving wensen vorm te geven?
Maxim Veys is beleidsmedewerker OCMW Kortrijk en lid van sp.a Kortrijk.
