Kem Sokha, voorzitter van de oppositiepartij CNRP (WikiMedia Commons)
Nieuws, Samenleving, Politiek -

Arrestatie leider oppositie maakt Cambodja een dictatuur

Cambodjaanse oppositieleider Kem Sokha werd op 4 september gearresteerd wegens "landverraad", een opzienbarende escalatie in een langdurende aanval op de democratie in het land. Regeringspartij en premier Hun Sen doen er alles aan om de oppositie monddood te maken. Ook de pers moet er aan geloven. Op 5 september werd de Cambodia Daily gesloten, de laatste onafhankelijke krant.

dinsdag 5 september 2017 15:12
Spread the love

De arrestatie van Cambodjaans oppositieleider Kem Sokha, voorzitter van de CNRP, de enige echte oppositiepartij, zat er al lang aan te komen. Het is een voorlopig hoogtepunt in een lange reeks aanslagen op de Cambodjaanse democratie. Op 3 september werd in de hoofdstad Phnom Penh zijn huis omsingeld door honderden politieagenten met kalashnikovs. Hij werd uit zijn bed gelicht en weggevoerd naar een afgelegen gevangenis op 200 kilometer van de hoofdstad.

Kem Sokha wordt beschuldigd van landverraad. De regeringspartij CPP zegt dat hij een complot smeedde samen met Washington om het regime omver te werpen met een zogenaamde kleurenrevolutie. Zijn familie en partijgenoten ontkennen dit met klem en eisen zijn vrijlating.

“Hij spande samen met buitenlanders om onze natie te verraden. Dat verplichtte ons om hem onmiddellijk te arresteren”, zei premier Hun Sen in een toespraak op een evenement met 4000 textielarbeidsters. Als enige bewijs voor het verraad verwijst de regering naar een video van een speech van Sokha in 2013. Een gehermonteerde versie van die toespraakwerd door de regering opnieuw gepost op Facebook.

In die toespraak zegt Kem Sokha dat hij door de VS werd aangemoedigd om in 2002 het Cambodian Center for Human Rights op te richten. Het centrum focust zich op politieke verandering vanuit de basis. “Volgens de VS kan je een dictatoriaal regime niet veranderen aan de top. Je moet eerst de basis veranderen. Dat is de democratische strategie”, zegt Kem Sokha in zijn toespraak. Op hoogverraad staat in Cambodja 30 jaar cel.

Zijn partij, de CNRP, reageert verward. In een interview met Voice of America zegt vice-voorzitter Eng Chhay Eang dat de CNRP acties overweegt. “Als we geen keuze hebben, is een demonstratie mogelijk.” De premier en het leger hebben herhaaldelijk met geweld gedreigd. De kans is dus groot dat een komende demonstratie slecht afloopt.

De arrestatie van Kem Sokha was in ieder geval goed voorbereid, net als het recente monddood maken van politici, mensenrechtenactivisten en verslaggevers. Soms letterlijk, zoals met de moord op journalist Kem Ley in 2016. De CNRP is de enige kanshebber om de CPP te verslaan bij de parlementsverkiezingen van 2018. In 2013 won de CNRP net niet de algemene stembusslag. De CPP zet nu de grote middelen in om een herhaling of erger te voorkomen.

Hun Sen, al 32 jaar premier en leider van de regerende CPP, waarschuwde de CNRP. Als de partijleden Kem Sokha blijven steunen zal hij de oppositiepartij afschaffen. Hij heeft een wet klaar die dat mogelijk maakt. Een paar maanden geleden heeft de CPP immers de wet op politieke partijen door het parlement gejaagd. Die is ontworpen om rivalen aan te pakken. Vage beschuldigingen zijn genoeg om een politicus of een partij van het politieke toneel te verwijderen.

Toen de wet werd goedgekeurd, twijfelden commentatoren er nog aan of Hun Sen dat legislatief kanon ook echt zou gaan gebruiken. Vandaag is die twijfel er niet meer. De kans dat de grootste oppositiepartij van Cambodja opgedoekt wordt, is reëel. Anderen denken dat Hun Sen de CNRP alleen maar wil verzwakken om volgend jaar naar de verkiezingen te gaan met een kansloze oppositie. Zo kan de CPP de schijn creëren van een rechtmatige overwinning, als een democratische vernislaag over een corrupt en autoritair regime.

De CNRP wordt al jaren gekweld door rechtszaken. Het wordt de partij bijna onmogelijk gemaakt om aan politiek te doen. Sam Rainsy, vorig leider van de CNRP, leeft in ballingschap in Parijs. Een Cambodjaanse rechter oordeelde in 2017 dat hij vijf jaar cel verdiende voor een smadelijk bericht op Facebook.

Kem Sokha verdween in 2016 al bijna in de gevangenis. Hij werd toen veroordeeld tot vijf jaar cel omdat hij weigerde te getuigen over zijn vermeende affaire met een kapster. Zwaar bewapende agenten wilden hem toen arresteren in het hoofdkwartier van de CNRP, maar zijn partijleden verhinderden dat. Kem zat vervolgens een half jaar vast in het hoofdkwartier, tot hij gratie kreeg van Hun Sen.

In de afgelopen twaalf maanden verdwenen meer dan twintig oppositieleden en critici achter de tralies. In augustus 2017 is de CPP met een nieuwe reeks pesterijen begonnen. Bijna 20 onafhankelijke radiostations werden uit de ether gehaald. Bij de slachtoffers behoren ook het door de VS gesubsidieerde Radio Free Asia. De officiële reden? Belastingen werden niet betaald.

Dezelfde beschuldiging viel ook in de bus van de Cambodia Daily, de laatste onafhankelijke krant die geen blad voor de mond neemt. Ze moest 6,3 miljoen dollar achterstallige belastingen betalen tegen 4 september of sluiten. De krant koos zelf voor dat laatste in plaats van toe te geven aan deze valse beschuldiging. “De macht om te belasten is de macht om kapot te maken. Na 24 jaar en 15 dagen heeft de Cambodjaanse regering The Cambodia Daily, uniek in de Cambodjaanse pers, kapot gemaakt”, zegt eigenares Deborah Krisher-Steele op de website van de krant.

Kem Sokha zit nu in de gevangenis Trapaing Phlong in de provincie Tbong Khmum aan de Vietnamese grens, ver verwijderd van Phnom Penh om protestacties te vermijden. Het leger heeft de omgeving van zijn verblijfplaats afgezet. Kem mag geen familie of advocaten ontvangen. De macht van premier Hun Sen is zo goed als onaantastbaar geworden. Het is afwachten hoe de bevolking reageert.

Latest Updates: CNRP Leader Kem Sokha Arrested for ‘Treason’ 

take down
the paywall
steun ons nu!