De rechtse oppositie zet al haar middelen in om de Venezolaanse regering versneld via een staatsgreep ten val te brengen. Ze wil dit doel kost wat kost voor eind juli 2017 bereiken. De oppositiekrachten verklaarden reeds eerder dat ze de regering niet langer erkennen en baseren zich daarvoor op artikel 350 van de grondwet¹. Ze erkennen evenmin de oproep voor een grondwetgevende raad² en de organisatie ervan en willen de verkiezingen voor deze raad op 30 juli dwarsbomen.

 Om het samenstellen van deze raad te voorkomen is de rechtse oppositie tot actie overgegaan. Zo zijn er voortdurend botsingen tussen de regering en het parlement, waar de oppositie de meerderheid heeft en zowat alle initiatieven van de regering blokkeert³. Dan zijn er ook nog grotendeels mislukte pogingen van de Organisatie van Amerikaanse Staten, druk van de buitenlandse media, de steeds erger wordende sabotage van de economie, de uitbreiding van het geweld, terreur in de straten en aanvallen tegen de veiligheidstroepen van het leger (FANB – Fuerza Armada Nacional Bolivariana).

Nieuwe elementen

De laatste weken zijn er in dit gewelddadige scenario nieuwe elementen naar boven gekomen. De militaire luchtmachtbasis van La Carlota in hoofdstad Caracas werd al meermaals aangevallen, met als doel legereenheden te demoraliseren en te verdelen. Er waren uitbarstingen van geweld in de omgeving van het presidentieel paleis Miraflores en in meerdere steden werden vernietigingen aangericht. In de stad Maracay en nabijgelegen plaatsen werden op 26 juni meer dan veertig gebouwen verwoest: privé-winkels, openbare instellingen… Een gelijkaardig plan werd de afgelopen weken uitgevoerd in meer dan tien plaatsen in het hele land.

Een nieuw keerpunt kwam er op 27 juni. Een helikopter, gestolen op de luchtmachtbasis van La Carlota, werd ingezet om het Ministerie van Binnenlandse Zaken te beschieten. Het gebouw van het Hooggerechtshof werd geraakt door vier granaten van Israëlische makelij die uit Colombia kwamen. Dit alles vond plaats in het politieke centrum van Venezuela, op nog geen vier straten verwijderd van het presidentieel paleis Miraflores. 

Deze gebeurtenissen hadden een grote symbolische impact, zowel bij de oppositie als bij de bewegingen die de regering steunen. Bij de opposanten werd het gevoel gecreëerd dat ze dicht bij het einddoel zouden zijn: de overname van de macht. Verhoopt werd dat het leger nu achter de oppositie zou staan en zelfs een staatsgreep zou steunen of zelf uitroepen. Geruchten op de sociale media versterkten dit effect. Door de brutale schaamteloosheid van de aanval met een gestolen helikopter waren vele chavisten (aanhangers van de regering) er van overtuigd dat een staatsgreep nakend was en dat de beslissende uren aangebroken waren.

 De oppositie heeft voldoende kracht om lokale gemeenschappen dagenlang aan een schrikbewind te onderwerpen, om aanvallen uit te voeren op zowel militaire als politiekazernes en om politieke haat te ontketenen die uitmondt in lynchpartijen tegen ‘chavisten’. Ze mobiliseert bijna dagelijks een relatief stabiel aantal deelnemers en creëert situaties die gepaard gaan met verwoesting en plundering.

De oligarchie achter deze gewelddadige oppositie heeft ook de middelen om criminele bendes in te zetten, die de armere wijken binnendringen om er barricades op te werpen en mensen te vermoorden. Zelfs regeringskaders kan ze afdreigen of voor hen winnen, zoals recent met de procureur-generaal gebeurde. De oppositie kan zo een aanzienlijk deel van de bevolking de indruk geven dat alle slachtoffers die vallen, gedood werden door de regering.

In de komende dagen zullen we zien waar deze oppositie nog meer toe in staat is. Er ontbreken tot nu echter twee elementen om een staatsgreep te doen slagen: de armere wijken konden nog altijd niet overtuigen worden om hun kant te kiezen en om samen met hen te mobiliseren. Er is (voorlopig) ook nog altijd geen breuk binnen het leger. De oligarchie zet nu volop in om die breuk te verwezenlijken, zowel binnen het leger als binnen andere sectoren van de regering.

Die interne breuk heeft de oppositie nodig om uit de huidige gewelddadige patstelling te geraken, die nu al maanden aan de gang is. Daarom voert ze het geweld op, vallen hun medestanders de veiligheidstroepen aan en gebruiken ze terreur als een middel om de controle te verwerven.

Steun van de Verenigde Staten krijgt deze oppositie via internationale druk op de regering, via financiering van de rechterzijde – direct aan politieke partijen of indirect via ngo’s die het geld doorsluizen naar bendes om het geweld in de straten verder te zetten – en via de opleiding van paramilitaire groeperingen. Interventieplannen werden vermoedelijk al gemaakt. Zullen die binnenkort ook uitgevoerd worden?

De oppositie versnelt het tempo van haar aanvallen, maar vertoont tegelijkertijd ook duidelijke tekenen van wanhoop. Hun medestanders op straat vernietigen en moorden, maar kunnen alsnog hun einddoel niet bereiken. De oppositie bereikt wel een aantal tussendoelstellingen: ze onderwerpen volledige gemeenschappen aan geweld, verbreken sociale banden en legitimeren vervolging van ‘chavisten’. Die doelstellingen zijn een essentieel onderdeel van de plannen, wanneer ze ooit aan de macht zouden komen.

De toestand in Venezuela verandert elke maand, zelfs wekelijks en dagelijks. Het land plooit zich op een onzichtbare manier naar de klappen die het krijgt, naar de haat, de angst en het wantrouwen. Dat zijn de elementen die de rechterzijde nodig heeft om via een gewelddadig plan aan de macht te komen en het land te hervormen naar hun doelstellingen. Tot slot is het belangrijk om ook de economische situatie te bekijken. Die maakt immers deel van de dagelijkse debatten en bezorgdheden onder de Venezolaanse bevolking.

Regressie

In de afgelopen weken is de situatie verergerd en zijn de consumptieprijzen en de illegale wisselkoers van de bolivar, de Venezolaanse munt, gestegen. Er blijven tekorten aan basisproducten zoals geneesmiddelen. Dat is geen toeval. Het is een onderdeel van de druk die de oppositie uitoefent om de bevolking te verstikken en een uitweg uit de problemen te verhinderen.

De realiteit is dat vele verwezenlijkingen van de Bolivariaanse Revolutie al gedeeltelijk teruggedraaid werden. Dat creëert de voorwaarden voor plunderingen en voor depolitisering die de rechterzijde voor ogen heeft. De regering van president Maduro hebben deze trend nog niet kunnen keren. Dit is voor Venezuela het meest kritische knelpunt.

De komende dagen en weken zullen beslissend zijn. Wat er eind juni gebeurde zijn verdere stappen in de escalatie van het oppositiegeweld, van gewapende acties uitgevoerd door paramilitairen en criminele bendes die banden hebben met de rechtse oppositieleiders en met schimmige sectoren binnen de veiligheidsdiensten.

Er zullen meer doden vallen, want dat is nu eenmaal het plan van de oppositie. Hun nu-of-nooit-houding duwt het land naar de rand van de afgrond. Met har psychologisch en fysiek geweld wil deze oppositie zodanig de druk verhogen dat de mensen instorten en de deur openen voor een hun overwinning. Deze ‘overwinning’ moet er komen als wraak voor 18 jaar links bestuur. Daar is het de heersende klasse van Venezuela, Latijns-Amerika en de VS zo om te doen.

De situatie is nooit kritischer geweest dan nu voor Venezuela. Elke dag telt.

Marco Teruggi

Het artikel La derecha acelera el tiempo del Golpe de Estado en Venezuela verscheen op de blog van Marco Teruggi op 27 juni 2017 en werd overgenomen door TeleSur en NotasPeriodismoPopular. Vertaling door Patrick Hens.

PS van de redactie:

Het valt niet te ontkennen dat de regering van president Maduro veel van zijn populariteit verloren heeft en dat er veel misnoegen is over de slechte economische toestand in het land. Dat verandert echter niets aan het feit dat het land al jaren wordt geteisterd door een economische oorlog door de economische elite van het land, hierin gesteund door landen als Canada, Groot-Brittannië, Frankrijk en Spanje, maar vooral door de VS.

Dat weerspiegelt zich in de zeer eenzijdige berichtgeving over de crisis. In Latijns-Amerikaanse landen als Honduras, Mexico en Brazilië wordt de grote sociale onrust, het dagelijkse geweld en de corruptie nooit gelinkt aan de aard van het pro-westerse regime. De buitenlandse mainstream media nemen daarentegen over Venezuela volledig de eenzijdige versie over van de commerciële media in Venezuela, die volledig in handen zijn van de oligarchie. 

Deze eenzijdige berichtgeving wordt bevestigd door rapporten van journalisten ter plaatse, zoals Lucas Koerner en Abby Martin (zie bijhorende twee verslagen)

Venezuelan Opposition Largely Responsible for the Rising Death Toll and Violence in Venezuela:

Abby Martin: World Ignores Opposition Violence at Venezuela Protests:

1 Artikel 350. Het volk van Venezuela, trouw aan zijn republikeinse traditie, aan zijn strijd voor onafhankelijkheid, vrede en vrijheid, zal geen enkel , wetgeving of gezag erkennen dat ingaat tegen de democratische waarden, principes en garanties en dat de mensenrechten ondermijnt.

2 Deze grondwetgevende raad is een initiatief van de regering, die alle bevolkingsgroepen oproept om er aan deel te nemen. Het doel is Venezuela op een democratische manier uit de huidige impasse te helpen via voorstellen van onderuit, van de bevolking zelf.

3 Venezuela heeft zoals alle andere Latijns-Amerikaanse landen een presidentieel systeem met rechtstreekse regeringsbevoegdheden naar Frans model, waarin het parlement een secundaire rol speelt. Presidenten zonder meerderheid van de eigen partij (of partijen) zijn geen uitzondering. In geen enkel land met dergelijk systeem voorziet de grondwet in de afzetting van de president wanneer hij/zij bij tussentijdse parlementaire verkiezingen zijn/haar meerderheid in het parlement verliest.