Het EZLN (Zoölogisch Ensemble ter Bevrijding van de Natuur – Ensemble Zoologique pour la Libération de la Nature)1 is een ludieke actiegroep die eind 2015 werd opgericht. Ze voerden regelmatig acties tegen Bayer-Monsanto, TTIP, tegen banken, tegen de autoindustrie. Dat doen ze door als dieren verkleed onverwacht te verschijnen in de kantoren van Europese instellingen, lobby-organisaties en banken.
Op 9 mei 2017 voerde het EZLN een dergelijke actie (zie video onder dit artikel) in de kantoren van het European Crop Protection Agency, de grootste lobby-organisatie van de sector der pesticideproducenten in Europa. Daarbij werd graffiti gespoten op meubels, muren en vensters van de kantoren. Ze gebruikten daarbij volledig afwasbare, niet toxische waterverf. Tevens werden aarde en boombladeren verspreid door de kantoren. Negen van de deelnemers aan die actie worden nu op 15 juni in kortgeding voor de rechtbank gedaagd voor het “aanbrengen van graffiti en schade aan onroerende en roerende goederen”2.
Daarom houden de activisten van het EZLN tijdens de rechtszitting een solidariteitsactie aan het Justitiepaleis. Louise neemt namens hen het woord: “Wij hebben onze burgerplicht gedaan. Met onze actie klagen wij grove maatschappelijke mistoestanden aan. Het is ongehoord dat multinationals vrijuit gaan voor hun wanpraktijken, terwijl actievoerders met waterverf en bladeren onmiddellijk worden aangepakt.”
Ondercommandant Eend (Nederlandstalig woordvoerder) licht toe hoe het EZLN is ontstaan: “Wij waren een aantal jongeren die beslisten een actie te gaan voeren tijdens de klimaatconferentie COP21 in Parijs in december 2015. Toen hebben wij een garage van d’Ieteren bezet in Elsene (importeur van Duitse automerken, zoals Volkswagen) om te protesteren tegen hun bedrog over de pollutiecijfers van hun dieselwagens. Sindsdien hebben we onze acties uitgebreid naar het TTIP, naar de strijd tegen glyfosaat.”
Ondercommandant Konijn (Franstalige woordvoerder): “Wij eisen de onmiddellijke verwijdering van de multinationals uit de klimaatonderhandelingen. Zij horen alleen thuis in een internationaal Klimaatgerechtshof.”
European Pesticide Promotion Agency
Met zijn actie protesteerde het EZLN tegen de verwoede pogingen van multinationals zoals Bayer-Monsanto om een verbod op de productie en verkoop van de pesticide glyfosaat tegen te houden. Het European Crop Protection Agency zet zich volop in om bij de Europese Commissie en het Europees Parlement te lobbyen tegen een verbod op glyfosaat en werd daarom als doelwit van de actie gekozen.
Het European Crop Protection Agency wordt door de sector gefinancierd om nieuwe regelgeving voor milieubescherming af te blokken en bestaande regels te verzwakken. Daarbij maken ze gebruik van tendentieuze rapporten, verwarrende berichtgeving en misleidende weergave van feiten en rapporten, ondermeer van de VN, met als bedoeling twijfel te zaaien en de belangen van de sector te verdedigen ten koste van de volksgezondheid. Rapporten die de kankerverwekkende eigenschappen aantonen worden tegengewerkt met zogenaamde tegenexpertises, die telkens weer blijken gebaseerd te zijn op selectief en doelgericht verkeerd gebruik van statistieken, onderzoeksrapporten en uitspraken van wetenschappers.
De naam zelf European Crop Protection Agency is op zich al een treffend voorbeeld van misleidend woordgebruik. Crop Protection (bescherming van gewassen) suggereert een goedaardige milieuvriendelijke boodschap. “Een meer accurate benaming zou European Pesticide Promotion Agency zijn”.
Gerichte repressie van sociale bewegingen
Onmiddellijk na de actie van 9 mei hebben dertig organisaties van het maatschappelijk middenveld een gemeenschappelijke ‘Verklaring tegen de repressie van sociale bewegingen” ondertekend, waaronder 11.11.11, Greenpeace, Vredesactie en Wervel.
Deze organisaties stellen het onevenwicht en de onevenredigheid van de arrestaties en van deze gerechtelijke procedures aan de kaak. Ze benadrukken dat de acties van het EZLN onderwerpen van algemeen belang aanspreken en aan het publieke debat deelnemen.
Tijdens de actie van 15 juni 2017 om 13 uur betuigden de zoals dieren verklede activisten van het EZLN hun solidariteit met hun mede-activisten aan het Justitiepaleis in Brussel. Volgens de deelnemers zijn immers niet het EZLN maar lobby-organisaties zoals het ECPA een gevaar voor de maatschappij en het algemeen belang, omdat zij door hun activiteiten het leefmilieu en de volksgezondheid in gevaar brengen.
Dezelfde gerechtelijke autoriteiten die zeer snel actie nemen tegen de activisten van het EZLN zijn net zeer passief tegen de grootste vervuilers ter wereld zoals Bayer-Monsanto. Het aanklagen van deze lakse houding van het gerecht is net een van de zaken waartegen het EZLN zijn acties voert.
Deze zaak doet denken aan andere gerechtelijke vervolgingen in het recente verleden. Een gelijkaardige actie in 2008 van de organisatie Vredesactie aan het kabinet van de minister van defensie werd eveneens onmiddellijk vervolgd, na een klacht door de minister. Daar werd toen ‘bloed’ op de muren van het kabinet gespoten, die in werkelijkheid eveneens niet indringende en volledig afwasbare waterverf bleek te zijn.
De legendarisch trage werking van het Belgisch gerecht maakte toen dat de zaak slechts werd beslecht in 2014. Uiteindelijk bleek het vooral anti-reclame voor de minister van defensie zelf.
Ook al volgt in de zaak van de EZLN-activisten uiteindelijk vrijspraak, het blijft onverminderd zorgwekkend dat sociale acties als deze tot onmiddellijke start van een rechtszaak leiden, terwijl de maatschappelijk schadelijke acties van multinationals niet eens worden vervolgd.
Actie van 9 mei 2017:
1 De afkorting EZLN is een knipoog naar het Ejército Zapatista de Liberación Nacional (EZLN), een Mexicaanse bevrijdingsorganisatie die sinds 1994 strijd voert tegen het vrijhandelsakkoord NAFTA tussen de VS, Canada en Mexico vanuit Chiapas, een van de armste deelstaten van Mexico in het zuiden aan de grens met Guatemala. Het gebruik van de titel ‘ondercommandant’ door de woordvoerders van de actiegroep verwijst naar de leider van het Mexicaanse EZLN subcomandante marcos.
2 ‘Onroerende goederen’ is de juridische term voor eigendommen die niet verplaatsbaar zijn zoals gronden, gebouwen. ‘Roerende goederen’ zijn al wat wel verplaatsbaar is: meubelen, auto’s, computers…