Er is moed voor nodig om aan Erdogans lezing over de couppoging te twijfelen

Er is moed voor nodig om aan Erdogans lezing over de couppoging te twijfelen

Wereldwijd gaat het zienderogen bergafwaarts met de reputatie van de in Turkije regerende Partij voor Gerechtigheid en Ontwikkeling (AKP). Miljoenen dollars betaalt de AKP aan PR-ondernemingen in een wanhopige poging om daar verandering in te brengen, maar het lijkt weggegooid geld.

maandag 29 mei 2017 10:23
Spread the love

Door zijn beveiligers er in Washington niet van te weerhouden om demonstranten in elkaar te slaan ging president Erdogan een stap te ver in de ogen van de Amerikanen. Zelfs Amerikaanse politici die eerder nog enige sympathie voor hem hadden zijn die mening nu toegedaan.

De woorden die vielen in een vergadering van de Amerikaanse congrescommissie voor nieuwe dreigingen in Europa en Eurazië logen er met ‘islamofascisten’, ‘maffia’ en ‘gestapo’ niet om. Voor de voorzitter van de commissie, Dana Tyron Rohrbacher, hoeft Erdogan nooit meer naar de VS te komen.

Couppoging

Rohrbacher vroeg zich af in hoeverre Erdogan nog geloofd moet worden over de mislukte staatsgreep van vorig jaar.

Nu wordt er wereldwijd sowieso niet veel geloof gehecht aan Erdogans lezing omtrent deze tragische gebeurtenis. Vraag het de gemiddelde Nederlander en je hoort dat Erdogan de couppoging zelf arrangeerde. Vraag je waarom dan blijkt dat men daar in weinig harde argumenten voor heeft, anders dan het feit dat Erdogan er het meest garen bij spon. Verder overheerst de mening dat je na alle streken van Erdogan alles van hem kunt verwachten.

Wanneer het een nicer guy was gebeurd werd er zeker anders over gedacht.

Kilicdaroglu

In Turkije wordt Erdogans lezing, waarin imam Fethullah Gülen opdracht gaf tot een staatsgreep, wel alom gedeeld. Althans, zo lijkt het, want wie er anders over denkt durft dat simpelweg niet te zeggen.

Neem oppositieleider Kemal Kilicdaroglu van de Republikeinse Volkspartij (CHP). Hij sprak tijdens de campagne voor het referendum van 16 april voorzichtig over een gecontroleerde coup. Nadat Erdogan woedend had gereageerd zweeg Kilicdaroglu er verder over.

Begrijpelijk, want twijfels over Erdogans verhalen leiden al snel tot de verdenking van betrokkenheid bij de Gülen-beweging. Dat weet Kilicdaroglu, zoals hij weet dat er veel Turkse politici in gevangenissen worden vastgehouden, al zijn die niet van de CHP, maar van de pro-Koerdische Democratische Volkspartij (HDP). Wat niet is kan nog komen, zal Kilicdaroglu echter denken. Ook hij zal er van doordrongen zijn dat met Erdogan niets kan worden uitgesloten.

Angst

Journalisten, die hun collega’s bij bosjes achter de tralies zagen verdwijnen, kijken om dezelfde reden eveneens uit met het openlijk kenbaar maken van twijfels. Turkse journalisten met de meest uitgesproken kritiek op Erdogan bevinden zich dan ook vaak in het veilige buitenland. Zoals Ilhan Tanir (VS), of Cengiz Candar (Zweden).

Journalisten die het nog wagen om binnen de Turks grenzen vraagtekens te plaatsen bij wat Erdogan zegt over de couppoging, zouden als ze militairen waren een medaille verdienen voor getoonde moed ‘oog in oog met de vijand’. Dat geldt niet alleen voor moedige Turkse journalisten, maar ook voor buitenlandse correspondenten die van hun hart geen moordkuil maken. Ook zij leven in angst, uw columnist incluis wanneer hij in Turkije verblijft.

Wie meent dat kritische verslaggeving over Erdogan door correspondenten toont dat er niets mis is met de mediavrijheid in Turkije, begrijpt niet wat het betekent om te werken onder de druk van een op angst gebaseerd repressief regime.

Caha

Deze week kwamen de verdachten in verband met de couppoging voor de rechter. In eerste instantie legden zij vaak een volledige bekentenis af, waarbij betrokkenheid bij de Gülen-beweging werd toegegeven. Eenmaal in de rechtszaal verklaren ze zich echter onschuldig en trekken hun eerdere bekentenis, waarbij ze zeggen dat die onder dwang werd afgelegd. Aanwijzingen over marteling van verdachten worden daarmee niet ontkracht. Zoals foto’s van in verband gehulde militairen dat evenmin deden.

Voormalig brigadegeneraal Erhan Caha legde een interessante verklaring af:

‘Deze gruwelijke couppoging werd uitgevoerd met toestemming, en onder controle van, de opperbevelhebber, hooggeplaatste commandanten en de hoofd van de inlichtingendienst. Als ze gedagvaard zouden worden zou dit aan het licht komen. Op de avond van 15 juli werden de Turkse strijdkrachten via een samenzwering naar een staatsgreep gesleept en vanaf die dag ontbonden. Wie zit achter dit complot? Op 16 juli begreep ik de gebeurtenissen en vond ik me in het middelpunt van deze tragedie.’

Akar en Fidan

Nu kan Caha van alles en nog wat zeggen, maar vast staat dat er eerder al veel twijfels rezen over de gedragingen van opperbevelhebber Hulusi Akar en Hakan Fidan, de chef van de nationale inlichtingendienst MIT. Bovendien werd geen van beide opgeroepen om voor de naar aanleiding van de couppoging geformeerde parlementaire onderzoekscommissie een verklaring af te leggen, wat uiteraard erg bijzonder is.

Volgens de officiële lezing zou Fidan in de middaguren van 15 juli op de hoogte zijn gebracht van onregelmatigheden binnen de strijdkrachten. Dat wil zeggen, nadat daar een tip over binnen was gekomen bij MIT. Over de tipgever blijft veel in nevelen gehuld, anders dan zijn in initialen die M.H. luiden, dat hij voor de luchtmacht werkte en dat hij voor zijn tip werd beloond met arrestatie!

Gülen-volgeling

Een regeringsgezinde krant lichtte een tipje van de sluier op met de constatering dat de tipgever een Gülen-volgeling is. Dat verklaart waarom hij werd gearresteerd, maar zeker niet waarom hij besloot MIT te informeren over verdachte ontwikkelingen bij de luchtmacht op die dag. Anders gesteld, waarom zou een Gülen-volgeling een tip leveren over een samenzwering waar hij zelf bij betrokken was?

Dergelijke vragen in aanmerking genomen is het verre van vreemd dat voorzitter Rohrbacher van de Amerikaanse congrescommissie twijfelt over het door Erdogan geschetste beeld van de couppoging.

Volg Peter Edel op Twitter

Peter Edel is schrijver van De diepte van de Bosporus, een politieke biografie van Turkije (2012, uitgeverij EPO, Antwerpen)

take down
the paywall
steun ons nu!