Geachte Mevrouw, Geachte Heer,

Ik nam met interesse kennis van het boek Nieuwe Vrijheid van Mevr. Rutten en de visie die Open Vld daarin naar voor brengt. Vrijheid is in onze samenleving inderdaad een belangrijk goed en de relatie tussen de overheid en de burger een belangrijk thema.

Daarom had ik graag uw visie op de recente ontwikkelingen in Antwerpen. Ik verwijs meer bepaald naar de oorlog tegen drugs die het gemeentebestuur voert en waar uw partij dus mee verantwoordelijk voor is.

Dat beleid lijkt me namelijk in te gaan tegen het idee dat de burger zelf verantwoorde keuzes kan maken en dat de overheid zich niet hoort te bemoeien met individuele keuzes indien die de vrijheid van anderen niet in het gedrang brengen, zoals Mevr. Rutten terecht stelt. De keuze om bijvoorbeeld cannabis te gebruiken, lijkt me een duidelijk voorbeeld van die vrijheid waarover we het hebben en die vandaag meer dan ooit in het gedrang is.

De aanleiding van mijn schrijven is de repressiegolf tegen Trekt Uw Plant (TUP). U hebt het wellicht gevolgd: deze vzw teelt voor haar leden cannabis. Ze doet dat in overeenstemming met de Gemeenschappelijke richtlijn van de Minister van Justitie en het College van procureurs-generaal uit 2003 en aanvullend uit 2005 waarin aan het bezit van een maximum 3 gram of 1 plant door een volwassen persoon de laagste prioriteit wordt gegeven. De vereniging doet dat zonder winstoogmerk, voert een open boekhouding en had tweemaal per jaar overleg met het Kabinet van de Burgemeester waarin de details besproken werden. Dat verliep sinds 2006 doorgaans zonder veel problemen. De vereniging en de bestuursleden werden door de rechtbanken tot twee maal toe vrijgepleit van misdrijven of het overtreden van de wet. Wat zij doen past dus binnen het wettelijk kader.

Nochtans werden begin mei 18 huiszoekingen verricht, werden planten, computers, adressenbestanden en de bankrekening in beslag genomen en werden 3 mensen gearresteerd. Hun arrestaties werden met een maand door de Raadkamer verlengd, alsof het om gevaarlijke criminelen gaat. Ook vandaag nog worden diverse leden door de politie gesommeerd om verklaringen af te leggen.

Een groot deel van de leden gebruikt cannabis op medische gronden en getuigt daarover in video’s die op Facebook verschijnen en druk bekeken worden (120.000 kijkers). Een aantal populaire kranten brengen ook de verhalen van de patiënten die – zo blijkt uit de polls en de reacties – door het publiek overwegend als positief ervaren worden. En terwijl de Antwerpse politie en het beleid deze vereniging bestrijdt, wordt Antwerpen door het European Monitoring Centre for Drugs and Drug Addiction genoemd als ‘cocaïne capital of Europe’. In geen enkele andere Europese stad wordt namelijk meer cocaïne, amfetamine en ecstasy genomen dan hier, zo blijkt uit analyse van afvalwater. Het is dus op zijn minst een merkwaardige en wrange prioriteit.

Ik begrijp dat u zich niet kan uitspreken over het onderzoek zelf. Dat zou ongepast zijn en dat moet haar beloop kennen. Maar ik heb toch een aantal vragen ten gronde.

Als voorzitter, als schepen in het Antwerps College, als Minister van Volksgezondheid, als Gemeenteraadslid bepaalt u mee het beleid van uw partij, ook in Antwerpen, waar Open Vld mee in het bestuur zit. Daar hebt u invloed op het gevoerde beleid en de prioriteiten die er gelden.

Mijn eerste vraag geldt de kern van de oorlog tegen drugs. Is uw partij daar voorstander van?

Die oorlog werd in de VS gestart begin jaren zeventig en vandaag stellen we vast dat die op geen enkel moment de beoogde doelstellingen heeft bereikt. De productie van drugs is niet afgenomen en de consumptie evenmin. Het tegendeel is waar, zo blijkt uit alle beschikbare gegevens. Ook de problemen die met ongereguleerd druggebruik of handel gepaard gaan, zijn geenszins verdwenen of verminderd: niet de criminaliteit, niet de impact op de gezondheid van gebruikers, niet de soms destructieve gevolgen van onoordeelkundig gebruik op hun familie, vrienden of sociaal leven, niet de juridische problemen zoals de overbevraging van gerecht en het gevangeniswezen.

Als alles erop wijst dat die oorlog haar beoogde doelen niet bereikt, bent u dan van mening dat die moet verder gezet worden? Ik stel vast dat nogal wat mensen met liberale inslag de oorlog tegen drugs afkeuren, op basis van de vaststelling dat die contraproductief is. Ik denk aan Paul De Grauwe, Dirk Verhofstadt, uw jongerenafdeling, de denktank Liberales en anderen.

Een tweede vraag is meer juridisch van aard: hoe wil u de rechtsgelijkheid en rechtszekerheid garanderen als er in België geen eenvormig beleid wordt gevoerd?

De Gemeenschappelijke richtlijn van de Minister van Justitie en het College van procureurs-generaal uit 2003 en aanvullend uit 2005 geldt voor het hele land. Maar de verschillen in interpretatie in diverse steden, zorgt voor rechtsonzekerheid en rechtsongelijkheid. Wie in Luik cannabis bezit voor eigen gebruik, wordt niet op dezelfde manier behandeld als wie dat in Antwerpen doet. Noch de politiediensten noch de rechtbanken gaan op dezelfde manier met de kwestie om. Niemand weet vandaag precies welke regels waar gelden en ze worden in geen geval uniform toegepast, wat toch de basis van elke wetgeving moet zijn. Niet toevallig stipuleert Art. 10 van onze grondwet “De Belgen zijn gelijk voor de wet”. Dat blijkt niet meer het geval.

Het lijkt me een ernstig probleem en ik wil graag weten hoe u dat gecorrigeerd wil zien.

Een derde vraag geldt het medische aspect van het gebruik van cannabis: meent u dat patiënten bij wie is aangetoond dat cannabis effectief helpt bij de bestrijding van hun ziekte of symptomen, vrije toegang moeten krijgen tot cannabis als medicijn?

De wet betreffende rechten van de patiënt van 2002 stipuleert in  Art. 5. dat “De patiënt heeft …  recht op kwaliteitsvolle dienstverstrekking die beantwoordt aan zijn behoeften.” In het volgende artikel staat dat de patiënt recht heeft op vrije keuze van de beroepsbeoefenaar. Dat impliceert dat hij een arts kan kiezen die een specifieke therapie zal voorschrijven of van een specifieke visie getuigt in verband met de behandeling van sommige ziektes. Het impliceert dus de vrije keuze van behandeling en medicatie. Het laatste relevante artikel is Art. 7. waarin staat dat de patiënt het recht heeft op alle hem betreffende informatie die nodig is om inzicht te krijgen in zijn gezondheidstoestand en de vermoedelijke evolutie ervan. Dat geldt dus ook voor de meest recente ontwikkelingen en ontdekkingen en de toegang tot nieuwe therapieën en medicatie.

Het is bekend dat cannabis werkzaam is bij een heel aantal ziektes. Waar daar tot voor enkele jaren nog smalend over gedaan werd, is het wetenschappelijk onderzoek inmiddels sluitend en eensluitend. Dat blijkt onder meer uit de publicaties van de American Medical Association, de American Cancer Society, The Lancet, Scientific American en tal van andere gerenommeerde internationale instellingen, onderzoekscentra en universiteiten. Het gerenommeerde National Geographic schreef onlangs: “De wetenschap ontdekt steeds weer nieuwe toepassingen voor deze wonderlijk veelzijdige plant. Hoewel marihuana officieel nog altijd tot de harddrugs wordt gerekend, vertelde Surgeon General Vivek Murthy, het hoofd van de Amerikaanse gezondheidszorg, onlangs het onderzoek naar marihuana met belangstelling te volgen, aangezien de plant heilzaam lijkt te zijn bij bepaalde kwalen en symptomen”.

Cannabis of bestanddelen ervan, blijken werkzaam tegen stress, pijn, slapeloosheid en gebrek aan eetlust. Een joint helpt bij misselijkheid, luchtwegvernauwing en ontstekingen, en cannabis heeft zelfs zijn nut bewezen bij ernstige gevallen van de hik. Volgens sommige wetenschappers reguleren bestanddelen van de plant onze vitale functies: ze beschermen het brein tegen trauma’s, geven het immuunsysteem een krachtige impuls en helpen de herinnering aan zeer ingrijpende gebeurtenissen te verzachten.

Het wordt bijvoorbeeld in Israël (waar meer dan 20.000 patiënten de bestanddelen CBD of THC gebruiken) ook ingezet tegen glaucoom, de ziekte van Crohn, ontstekingen, gebrek aan eetlust, gilles-de-la-tourette en astma. Andere endocannabinoïden blijken betrokken bij specifieke neurologische functies, ongeveer op dezelfde manier als endorfines, serotoninen en dopamine. Deze stoffen spelen een belangrijke rol in hersenfuncties als geheugen, evenwicht, beweging, een gezond immuunsysteem en neuroprotectie.

Ook in eigen land gaan steeds meer wetenschappelijke stemmen op die dezelfde conclusie onderschrijven. Ik denk bijvoorbeeld aan Professor toxicologie Jan Tytgat van de KUL die samen met Prof Paul De Grauwe en Prof. Tom de Corte een pleidooi hield voor de legalisering van cannabis. Er zijn verder de talloze getuigenissen, vaak met beeld, van patiënten uit eigen land maar ook elders die aantonen hoe efficiënt cannabis(olie) werkt.

Het zou te ver leiden om alle wetenschappelijke studies en invalshoeken in deze brief te belichten, maar ik geef u graag meer informatie indien u dat wenst. Ze is vrij beschikbaar op tal van wetenschappelijke websites.

Mijn vraag is evenwel concreter: menen u en uw partij dat patiënten die gebaat zijn bij het gebruik van cannabis of specifieke endocannabinoïden de vrijheid moeten hebben daartoe in overleg met een arts te beslissen? Indien ja, meent u dat ze toegang moeten krijgen tot het product? Indien ja, meent u dat de productie ervan en dus de kweek van specifieke variëteiten moet geregulariseerd en dus gedecriminaliseerd moet worden?

Ik wilde u nog een vraag stellen over de economische impact van de bestrijding van druggebruik en -handel. We zijn het erover eens dat die in de miljarden loopt en op ons politie-apparaat en juridisch systeem een zware druk leggen. Nochtans zou men vandaag met alle bedreigingen waar onze vrijheid aan onderhevig is, wellicht liever andere prioriteiten leggen. Bovendien is de productie en handel in cannabis een beloftevolle economische sector. Lijkt ook op dat vlak regulering niet aangewezen?

In de VS hebben diverse staten cannabis gelegaliseerd, met name Alaska, California, Colorado, Oregon, Massachusetts, Maine, Nevada en Washington. In 12 andere staten van de VS is cannabis vandaag legaal voor medisch gebruik en in 4 staten is het gedecriminaliseerd.

Die legalisering is op gang gekomen na de financiële crisis van 2008 en onder meer omdat de repressie en het voor lange tijd gevangenzetten van steeds meer mensen, louter wegens het bezit van cannabis, onbetaalbaar werd. U weet dat het aantal gevangenen in de VS is toegenomen van 250.000 in de jaren zeventig tot meer dan het tienvoud vandaag. Goed 3 miljoen mensen zitten er vandaag in de gevangenis en daarmee tellen de VS het hoogste aantal gevangenen per hoofd van de bevolking. Veel meer dan menig dictatuur. Een groot deel van die stijging kan op conto geschreven worden van het repressieve drugbeleid. Dat alles kost de Amerikaanse overheid een enorme hap uit hun budget die wellicht beter op een constructieve manier wordt ingezet.

De legalisering geeft opmerkelijke resultaten, zoals in de staat Colorado bijvoorbeeld. Daar werd cannabis gelegaliseerd in 2014. Uit onderzoek blijkt dat het aantal gebruikers niet is toegenomen. Men meet een afname van alcohol gerelateerde problemen zoals (ook intrafamiliaal) geweld en verkeersongelukken, een daling van de criminaliteit en dus van politionele en juridische tussenkomsten en het aantal gevangenen. Men stelt ook een bijzondere toename van de werkgelegenheid vast die nu bijna volledig is. Colorado kent nog een werkloosheidsgraad van 2,9 procent. Dat is de laagste sinds cijfers werden bijgehouden.
De sector was vorig jaar goed voor een omzet van 1,1 miljard dollar waarop 2,9 procent belasting wordt geheven voor medicinale cannabis en 10 procent voor recreatieve verkoop. In totaal inde de staat Colorado zo’n 200 miljoen dollar belastingen waarvan een groot deel wettelijk voorzien naar het onderwijs en ziekenhuizen gaat. De totale industrie zou tegen 2020 goed zijn voor 22 miljard dollar.

In die optiek vraag ik me af of u het als voorstander van een gereguleerde vrije markt verstandig vindt cannabis blijvend te verbieden. Onze economie loopt daardoor heel wat inkomsten en dynamiek mis en dus ook de overheid die vandaag al dermate moet besparen dat precies op medicatie en behandeling van zieke mensen wordt bezuinigd. De handel vindt vandaag ook plaats, maar zonder de minste regulering. Het geld komt dus vaak terecht in criminele milieus en een groot deel verdwijnt natuurlijk rechtstreeks naar Nederland. Als liberaal zou ik dat bijzonder onverstandig beleid vinden.

Mijn voorlaatste vraag is veeleer filosofisch van aard. Uw partij en uzelf staan voor de vrijheid van het individu en de inperking van de invloed en betutteling door de staat. Hoe rijmt u dat met het repressief beleid in verband met druggebruik?

Een van de meest essentiële kenmerken van individuele vrijheid is – behalve onze mening, het recht op organisatie en een vrije pers – natuurlijk de vrije keuze van consumptie. Niemand in deze samenleving wordt verplicht een iPhone te kopen aangezien er op de markt andere toestellen beschikbaar zijn. We verbieden mensen niet om Louboutin te kopen ook als er Brantano ter beschikking is. Niemand kan verboden worden lamskoteletten te eten omdat er toevallig veel varkensvlees op de markt is. Niemand kan verplicht worden een hoofddoek te dragen als ze liever hun haren laten wapperen.

Nochtans verbiedt deze zogenaamde liberale maatschappij mensen om uit vrije wil een plant te gebruiken met bewezen medische toepassingen en waarvan is aangetoond dat de gezondheidsrisico’s kleiner zijn dan die van tabak en alcohol. Mijn vraag luidt dan ook:

Als u als liberaal en vrijheidslievend persoon en partij meent dat we de consumptie van mogelijk schadelijke consumptieartikelen als tabak en alcohol zo regelen dat de schadelijke gevolgen beperkt worden, een ontradingsbeleid voeren, gericht op harmreduction en beperkingen opleggen qua leeftijd, locatie en hoeveelheid, waarom doet u vanuit dezelfde liberale principes niet hetzelfde met cannabis? Wordt het geen tijd dat de enige echt liberale partij die prat gaat op het verdedigen van de individuele vrijheid ook op dat vlak een helder standpunt inneemt en een einde maakt aan de contraproductieve oorlog tegen drugs die niet alleen enorm veel geld kost, maar onze samenleving en haar burgers onnoemelijk veel schade berokkent?

Mijn laatste vraag is politiek van aard: Elio Di Rupo en de PS hebben een wetsvoorstel ingediend om de verkoop en consumptie van cannabis te reguleren via de Cannabis Social Club. Dat wetsvoorstel wordt binnen een afzienbare termijn ter stemming voorgelegd in het parlement. Mag ik vragen hoe u en uw partij als pleitbezorger van ons superieur politiek systeem en van de individuele vrijheid en als tegenstanders van de betutteling door de overheid op dit voorstel zullen reageren? Meer concreet: zal uw partij het voorstel steunen. Indien neen, mag ik vragen waarom niet?

Ik dank u alvast voor uw aandacht en zie graag uw antwoorden tegemoet.

Met de meeste hoogachting,

Peter terryn
initiatiefnemer AntiPro
Verbieden is geen Oplossing