Rodrigo Maio (rechts), Kamervoorzitter, en president Michel Temer proberen amnestiewetten goedgekeurd te krijgen doe in de eerste plaats henzelf zullen verlossen van gerechtelijke vervolging (agenciabrasil.ebc.com.br)
Nieuws, Wereld, Politiek -

Machthebbers Brazilië overleven door legalisering eigen corruptie

De zware corruptieschandalen dreigen de ondergang te worden van de huidige politieke machthebbers in Brazilië. Zij hopen op economisch herstel om hun immense impopulariteit te keren en pogen ondertussen de eigen corruptie van de voorbije jaren te legaliseren, om veroordeling door het gerecht nog te voorkomen.

vrijdag 24 februari 2017 16:05
Spread the love

Het Brazilaans parlement is ongewoon productief sinds vicepresident Michel Temer in mei 2016 president werd, na de afzetting van president Dilma Rousseff. Een ruime parlementaire meerderheid keurde sindsdien in snel tempo een hele reeks amnestiemaatregelen goed, onder meer fiscale amnestie voor zwart geld dat naar Brazilië terugkeert, zware inkrimping van de sociale uitgaven van de staat voor de komende twintig jaar en nieuwe regels voor de olieproductie, die vrij spel laten aan petroleummaatschappijen.

Door de zware inkrimping van de overheidsuitgaven menen de nieuwe machthebbers het vertrouwen van investeerders en consumenten te herstellen en de economie weer te laten groeien. Er is echter geen sprake van herstel, “hoogstens van een zachtere of minder acute crisis”, zegt Rafael Cagnin, hoofdeconoom van het Braziliaanse Instituut voor Industriële Ontwikkelingsstudies.

De industriële productie daalde meer dan 17 procent in de laatste drie jaar, 2,5 keer meer dan de daling van het bruto binnenlands product in dezelfde periode. In december 2016 was er wel een stijging van 2,3 procent ten opzichte van de maand voordien, maar dat ging slechts om een uitzonderlijke schommeling, zegt Cagnin. Hij voorspelt “een licht positief resultaat” voor 2017, “maar dat is eerder een stabilisering dan een herstel.”

In 1990 opende Brazilië zijn markt door de heffingen op export van industrieproducten te verminderen. Sindsdien is het land echter ten prooi aan een enorme de-industrialisering. Dat is het grote economische drama van ditt land, zegt Luiz Bresser-Pereira, voormalig minister van financiën. Om concurrentieel te zijn heeft de Braziliaanse industrie een wisselkoers van 3,80 real (Brazilaanse munt) voor 1 dollar nodig, schat hij. Momenteel is dat 3,09 real.

Legalisering van corruptie

Het probleem van de huidige wisselkoers is zijn “volatiliteit” (zijn vluchtigheid), zegt Cagnin. Ook al noteert de real in februari 2017 23 procent hoger dan een jaar geleden, de Centrale Bank blijft beslissingen nemen die de overwaardering neigen te versterken: ze probeert de inflatie te beheersen, maar doet dat ten koste van de eigen industrie.

De regering ziet wel enkele indicatoren van herstel, onder meer de stijging van de verkoop van auto’s en de aantrekkende consumptie in de supermarkten. Ze probeert ook de bouwsector te stimuleren door woonkrediet te verruimen en de algemene consumptie aan te zwengelen door een werknemersfonds vrij te maken dat vroeger alleen in uitzonderlijke gevallen, zoals ontslag of huwelijk, beschikbaar was voor de werknemers.

Voor de huidige politieke machthebbers is economisch herstel de laatste kans op overleven. De komende weken worden wellicht getuigenissen gepubliceerd van huidige en vroegere topmensen van bouwbedrijf Odebrecht die met justitie meewerken in het grote corruptieonderzoek rond staatsoliebedrijf Petrobras. De bouwbedrijven van Odebrecht worden in dit schandaal genoemd, net als minstens tweehonderd politici, vooral parlementsleden.

De regering van president Temer hoopt dat economisch herstel de verontwaardiging van de publieke opinie over de onverminderde corruptie zal verminderen. Dat verklaart, volgens analisten, waarom de parlementsleden nu zo eensgezind alle voorgestelde regeringsmaatregelen goedkeuren, ook al gaat het om zeer onpopulaire maatregelen, zoals de vermindering van de openbare uitgaven en het duurder maken van de sociale zekerheid.

Rechtbanken uitschakelen

Die parlementaire snelheid leidt ook tot conflicten met de rechtbanken. De Senaat en Kamer van Afgevaardigden proberen immers wetten goed te keuren om lopende corruptieonderzoeken af te remmen of stop te zetten.

Een wetsvoorstel om “misbruik van gezag” door rechters en aanklagers te bestraffen, werd nog niet goedgekeurd onder druk van de publieke opinie en de rechterlijke macht, maar het voorstel ligt nog steeds op tafel. Een ander voorstel probeert amnestie mogelijk te maken voor illegale partijfinanciering. Een groot deel van de parlementsleden die deze wetten willen goedkeuren zijn zelf schuldig aan grootschalige fraude met verkiezingsfondsen.

Het Braziliaanse gerecht voert ondertussen de strijd tegen corruptie op. Een petitie voor steun aan het gerecht bracht meer dan twee miljoen handtekeningen samen tegen tien nieuwe wetsvoorstellen.

Zetelende parlementsleden en ministers – ook de president – profiteren ondertussen van juridisch uitstel van hun vervolgingen. Zij kunnen immers alleen door het Federale Hooggerechtshof, het hoogste gerechtelijke orgaan van Brazilië, worden berecht. De procedures voor het Hof slepen jaren aan voor er een definitieve uitspraak valt. Daarvan maken deze machthebbers gebruik om het wettelijk kader te veranderen en de eigen zware overtredingen van het verleden te legaliseren.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!