Het European Environment Agency EEA heeft een aantal prognoses opgesteld over de gevolgen van de klimaatverandering tot 2050 of zelfs tot het einde van deze eeuw. De klimaatverandering laat zich echter nu reeds voelen in Europa, stelt het EEA vast in zijn rapport Climate change, impacts and vulnerability in Europe 2016. Die verandering heeft al ernstige gevolgen voor de ecosystemen, de economie en de volksgezondheid in de EU.
De neerslagpatronen veranderen waardoor natte regio’s in Europa nog natter worden en droge regio’s nog droger. Het volume van gletsjers en sneeuwbedekking neemt af. Tegelijkertijd nemen de extremen toe, zowel qua frequentie als qua intensiteit: hittegolven, zware neerslag en droogte.
De Europese regio’s die het zwaarst zullen lijden, zijn Zuid- en Zuidoost-Europa. Daar is nu al sprake van steeds meer hittegolven en neemt het volume van rivieren af. Daardoor stijgt het risico op nog intensere droogteperioden, kleinere oogsten, bosbranden en verlies van biodiversiteit.
Ook westelijke delen van Europa worden beschouwd als hotspots, met name kustgebieden. Zij hebben te kampen met een verhoogd risico aan overstromingen als gevolg van de stijgende zeespiegel en een mogelijke toename van stormvloeden. De klimaatverandering leidt ook tot grote veranderingen in mariene ecosystemen als gevolg van verzuring van de oceaan, opwarming en de uitbreiding van zuurstofarme dode zones.
Het rapport toont aan dat de gevolgen van de klimaatverandering een bedreiging vormen voor de biodiversiteit in Europa, zowel op het land als in de zee. Dier- en plantensoorten migreren naar het noorden en hogergelegen gebieden, terwijl uitheemse soorten oprukken vanuit het zuiden. De gevolgen laten zich voelen in de landbouw en visserij, bijvoorbeeld omdat commerciële visbestanden noordwaarts migreren.
Volksgezondheid wordt bedreigd
Voor de volksgezondheid hangen de directe gevolgen voornamelijk samen met het frequentere extreem weer en de verdere verspreiding van klimaatgevoelige ziekten. Zo zijn miljoenen Europeanen in de afgelopen tien jaar getroffen van overstromingen en resulteerden de toegenomen hittegolven in tienduizenden voortijdige sterfgevallen. Het EEA verwacht dat die trend een stijgende lijn zal vertonen.
Tegelijk kunnen teken, muggen en andere ziektedragers oprukken dankzij de klimaatverandering. Ze brengen onder meer de ziekte van Lyme, encefalitis, westnijlvirusinfecties, dengue, chikungunya en leishmaniase met zich mee.
“De klimaatverandering zal nog vele decennia voortduren”, meldt Hans Bruyninckx, de Belgische directeur van het EEA. “De omvang van de klimaatverandering in de toekomst en zijn gevolgen zullen afhangen van de doeltreffendheid waarmee we de wereldwijde overeenkomsten uitvoeren om broeikasgassen terug te dringen. Ze zal ook afhangen van de juiste aanpassingsstrategieën en beleidsmaatregelen om de risico’s van de huidige en verwachte klimaatextremen te verminderen.”
Rapport EEA: Climate change, impacts and vulnerability in Europe 2016