Gents gemeenteraadslid Karlijn Deene (N-VA) kwam even in een stormpje terecht nadat ze op Facebook melding had gemaakt van haar aanwezigheid op een herdenkingsplechtigheid voor Oostfronters. Deene is namelijk ook speechschrijfster van Vlaams minister-president Geert Bourgeois.

Het is Bourgeois zelf die het relletje snel de kop in drukt. “Ze heeft gewoon haar grootvader vergezeld en heeft zelf niets met die vereniging te maken. Dit op de N-VA trekken is te gek voor woorden en is pure framing uit extreemlinkse hoek”, laat hij weten.

Framing? Feit is dat Deene op Facebook schreef dat ze een ‘beklijvend moment’ beleefde toen ‘Oswald Van Ooteghem hulde bracht aan de gesneuvelde en overleden kameraden en voor hen de joelkaars aanstak’

Oostfront

Van Ooteghem (92) is een voormalig Oostfronter. Tijdens de Tweede Wereldoorlog vocht hij met het Vlaams Legioen zij aan zij met de nazi’s aan het front in Leningrad (nu Sint-Petersburg).

Na de oorlog dook Van Ooteghem enkele jaren onder in Duitsland. Toen hij uiteindelijk toch terugkeerde naar België werd hij veroordeeld tot een gevangenisstraf van drie jaar. In de jaren 50 werd hij lid van de Volksunie. Van 1974 tot 1987 zetelde hij in de senaat.

Dat Van Ooteghem niets te maken heeft met N-VA klopt niet. Hij is een graag geziene gast op N-VA-bijeenkomsten. N-VA doet daar niet geheimzinnig over want Van Ooteghem wordt gefotografeerd aan de zijde van N-VA-coryfeeën en zijn naam wordt getagd als die foto’s op Facebook worden geplaatst.

Toen aan de arrondissementeel secretaris van N-VA in de regio Gent-Eeklo werd gevraagd wie zijn grote voorbeeld is, antwoordde die resoluut Oswald Van Ooteghem.

Bloemetje voor nazi

Maar misschien heeft Van Ooteghem volledig afstand genomen van zijn duister verleden? Dat valt tegen. In 2008 ging Van Ooteghem nog een bloemstukje neerleggen op het graf van mede-oostfronter en nazi-sympathisant Reimond Tollenaere in Rusland. “Dit is een persoonlijke hulde aan een vader die meer moed had dan wie ooit. Een rebel, een bevlogen redenaar die heel consequent leefde voor zijn overtuiging”, vertelde hij aan een meegereisde journalist.

Toen de extreemrechtse organisatie Voorpost de 100ste verjaardag van Tollenaere vierde, hield Van Ooteghem samen met VB-kopstuk Roeland Raes een toespraak.

In Dag Allemaal mag Van Ooteghem deze week nog eens herinneringen ophalen aan zijn tijd als Oostfronter. Opnieuw krijgt hij geen kwaad woord over de lippen als het over Tollenaere gaat. “Reimond Tollenaere streefde naar een Vlaanderen dat een volwaardige plaats in het nieuwe Europa zou krijgen. Dat klonk me als muziek in de oren. En nog. Ik blijf achter dat idee staan.”

Tollenaere was één van de kopstukken van de fascistische partij VNV. Vol overtuiging werfde hij jongeren als Van Ooteghem om aan het Oostfront de nazi’s te helpen in hun strijd tegen de Sovjet-Unie.

Antisemitisme

In de jaren 30 schreef hij virulente antisemitische teksten. “‘Er is maar één oplossing. Zuivering van ons gehele volkslichaam. Totale en volledige uitschakeling van de jood uit het gezonde volkslichaam.”

Tollenaere was een vurig aanhanger van het nazisme. “Indien men door politieke vrijheid verstaat een toestand waar de massa van Jan en Alleman beslist over de hoogste staatszaken dan zal er van zulke vrijheid geen sprake meer zijn. Dit systeem heeft uitgediend. […] De eenheid van een volk kan nooit afgeleid worden uit de menigvuldigheid der meningen, belangen en partijen. Dat is onmogelijk. De leiding van de staat moet in handen zijn van een bevoegd leider, bijgestaan door een door dapperheid en bekwaamheid aangewezen aristocratie”, schreef hij.

De volwaardige plaats van Vlaanderen in het nieuwe Europa – zoals Van Ooteghem dat uitdrukt – komt dus neer op de inschakeling van Vlaanderen in het nazirijk.

In een interview uit 2010 geeft Van Ooteghem dat ook volmondig toe. “Ik was ervan overtuigd dat Duitsland de oorlog zou winnen en dat er een groot Germaans rijk zou komen of een groot Europees rijk. Ik wilde dat Vlaanderen een volwaardige plaats zou krijgen in dat rijk en dat kon alleen via het front”, zegt hij daarin.

Van Ooteghem is één van de figuren die N-VA linkt aan het duistere verleden van de Vlaamse beweging. Eerder kwamen staatssecretaris Francken en minister Weyts in opspraak nadat ze het verjaardagsfeest van Bob Maes, de oprichter van de gewelddadige militie VMO, bijwoonden. Zolang N-VA figuren als Van Ooteghem en Maes koestert, is het helemaal niet ‘te gek voor woorden’ (zoals Bourgeois dat uitdrukt) om de partij in verband te brengen met de donkerste bladzijden uit de geschiedenis van het Vlaams-nationalisme.