In mijn sociaal netwerk werd een aantal weken geleden plots de video waarin Mohamed El Bachin, een man die zijn vriendin verloor bij de terroristische aanslagen in Brussel, zijn kerstboodschap bracht massaal gedeeld. In de video roept de man, die zichzelf een humanistische moslim noemt, op tot een jihad van de vrede. Vrede is altijd een mooie wens en onze computerschermen met dit woord draperen kwam de gezellige loomte van het eindejaar vast ten goede, maar ik zie de boodschap nog steeds her en der gedeeld worden. Ondanks de blijvende druk van mijn peers op sociale media heb ik deze video echter niet gedeeld. Waarom niet?

Ten eerste vrees ik dat de goedbedoelde, zeemzoete boodschap van El Bachin een eerder verlammend effect heeft op de groep mensen die het meeste politieke gewicht heeft in onze samenleving, de middenklasse. Het pacifisme van zijn boodschap zegt immers expliciet dat er niet hoeft gestreden te worden, dat we elkaar slecht de hand moeten reiken en elkaar als broeders hoeven te behandelen.

Laissez faire, laissez aller, laissez passer en alles komt goed, zoiets. In een wereld waarin de economische en sociale ongelijkheid steeds groter wordt en de middenklasse als verlamd vee producten blijft kopen waaraan een bloederige nasmaak kleeft hebben we net weerbare strijdbaarheid nodig.

De hebzucht van de grote kapitalisten van deze tijd relateren aan de continue conflicten die aan de basis van terrorisme liggen is niet zo moeilijk: documentairemaker Adam Curtis deed het recent nog in zijn documentaire HyperNormalisation.

De jihad van de liefde, van de vrede of van de harmonie in de kosmos is in alle aspecten een placebo, we denken misschien dat deze boodschap iets kan genezen, maar in feite bestendigt ze alleen het subjectieve welbehagen van een zwaar ziek lichaam. Ik had dus liever een veel gedeelde kerstboodschap waarin de bewustwording van de consument, eerlijkheid en strijdbaarheid centraal stonden dan deze makke hap, deze nadruk op een jihad die beschreven wordt als strijd, maar dat niet is.

Ten tweede vind ik de reden waarom de media en het publiek deze boodschap zo de moeite vinden aanstootgevend. Men kijkt daarbij veel minder naar de inhoud dan naar de persoon die de boodschap brengt. Van sommige (gelukkig niet alle) van de media die deze man naar voren schuiven krijg ik het wrange gevoel dat ze hem zien als een soort van getemde circusaap, meestal zijn deze dieren wild maar deze is braaf en krijgt om die reden een beloning.

Het gaat hier uitgesproken om een moslim die zijn boodschap brengt, en de normatieve criteria waaraan een moslim moet voldoen alvorens de gemeenschap van goede lieden een onverdeeld applaus eist zijn rigoureus. Het moet bijvoorbeeld gaan om een humanistische moslim, een moslim voor wie de verering van God bijzaak is en die de waardigheid van de mens centraal stelt.

De verborgen hoop die men daarbij vaak koestert is dat het dezelfde koers uit zal gaan als bij de humanisten uit de westerse Verlichting, dat moslims in enkele generaties van humanistische religiositeit naar atheïsme zullen springen. Mensen die deze video delen schrijven deze man dus voor aan andere moslims als een voorbeeld van morele vooruitgang.

Laten we tot slot opmerken dat de boodschap die El Bachin brengt op zich eigenlijk behoorlijk triviaal is en door zowat elke religieuze predikant van het christendom verspreid wordt rond deze periode. Kerknet noemde de toespraak op hun website zelfs een parel in het moeras, wat ongewild beledigend is voor alle moslims.

Normaal gezien zouden vele van mijn vrienden koude rillingen krijgen van een dergelijke wakke, naar vroomheid geurende boodschap, maar blijkbaar niet in dit geval. De inhoud ervan deed me een beetje denken aan een zin uit een show van de Nederlandse cabaratier Hans Teeuwen: “Laten we nu alsjeblieft ophouden met elkaar van vlakbij door de kop te schieten.”

Wel duh, geen geweld in de wereld zou inderdaad beter zijn, zoveel is duidelijk, maar het wil ook niet zeggen dat we ons met onze kont omhoog moeten leggen om ons met een liefdevolle glimlach op de lippen te laten naaien door al wie slechte bedoelingen heeft, of dat nu een haatdragende jihadist, een extreemrechtse idioot of een onverschillige dienaar van het grootkapitaal is.

Laten we vooral inzetten op een strijdbaar links en terug een eerlijke progressieve strijd voeren, waarbij we eerlijk durven uitkomen voor wat er op het spel staat en wat een betere samenleving ons allemaal zal kosten.