Ik eet niet mee:  actievoerster stopt hongerstaking na 16 jaar

Ik eet niet mee: actievoerster stopt hongerstaking na 16 jaar

vrijdag 25 november 2016 11:36
Spread the love

16 jaar na het begin van haar hongerstaking kondigde Irom Chanu Sharmila aan dat ze op 9 augustus 2016 ermee stopt.  De 44-jarige actievoerster die in de media de bijnaam ‘Iron Lady’ kreeg, werd de hele tijd gevangen gehouden onder een wet die zelfmoordpogingen verbiedt.  Sinds november 2000 krijgt Sharmila onder dwang kunstvoeding toegediend.  Haar verzet tegen overheidsgeweld in de Indiase deelstaat Manipur is in het hele land een symbool geworden voor onverzettelijkheid.  

Irom Chanu Sharmila is altijd heel spaarzaam geweest met interviews en publieke verklaringen.  Ze vond altijd dat haar actie voor zichzelf moes spreken.  Hieronder toch een reconstructie aan de hand van citaten uit een zeldzaam interview dat ze na beëindiging van haar hongerstaking gaf aan de Indische nieuwssite rediff.com op 29 augustus ll.




 “Ik heb geleerd veel minder schrik te hebben”

In al die jaren ben ik dankbaar geweest voor de momenten die me de kracht en inspiratie gaven om door te gaan op mijn pad.  Eerst was er het Kangla-protest door de 12 Imas (moeders).  De protesten in Manipur en de media-aandacht die erop volgden, leidden kort daarna tot de teruggave van het Kangla-paleis aan de inwoners van Manipur door de toenmalige minister-president (Dr Manmohan Singh).  Dat was heel belangrijk voor de mensen van Manipur die er lang voor geijverd hadden dat de bezetting van onze heilige plaatsen door de strijdkrachten zou worden beëindigd.

Een tweede hoogtepunt was een brief geschreven in amper leesbaar handschrift, gedateerd op 2 oktober 2009.  Ik kreeg hem pas na enige tijd in november in handen.  Ik had er toen geen idee van dat de briefschrijver zoveel voor mij zou gaan betekenen.  Ik wist niet eens of de schrijver een man of een vrouw was.  Maar er zat iets diep filosofisch en hoopvol in de brief en dat omhulde me met warmte.

Toen ik mijn vastenactie begon in 2000, was dat mijn eigen beslissing.  Niet eens mijn eigen moeder (Shakhi Devi) was op ??de hoogte.  Ik zei haar enkel dat ik haar zegen nodig had voor iets belangrijks dat ik wilde doen.  De verwachtingen die sommige Manipur-inwoners hebben, dat ik moet blijven vasten, is misplaatst.  Ze maakten me het enige gezicht van de strijd tegen AFSPA.  Ze zetten me op een voetstuk.  Maakten een icoon van mij.  Zij vergaten dat ik een mens was.  Met eigen verwachtingen.  Al die jaren heb ik op een massabeweging gewacht waarin anderen mee zouden deelnemen aan de strijd tegen AFSPA.  Er waren blijken van solidariteit en publieke erkenning, telkens ik weer voor een jaar vrijkwam.   Maar tot een momentum kwam het niet.  Solidariteit is niet genoeg.

Het werd me opgedrongen om een icoon te zijn.  Dat was nooit mijn bedoeling geweest.  De beslissing om mijn vasten te breken werd deels beïnvloed door mijn ongemak en ontevredenheid over de druk die op me werd uitgeoefend.  Ik ben ook een mens en heb alle recht om mijn eigen beslissingen te nemen.  Dat is precies wat ik heb gedaan.  

Wat ik het meest gemist heb tijdens mijn vastenperiode, zijn mijn lange solofietstochten.  Ik  reed graag de buitenrand van Imphal, weg van het stadsgewoel.  De aanblik van de natuur kon mij betoveren.  Ik fietste vaak naar school van toen ik 12 of 13 jaar oud was, en soms liep ik samen met mijn broers en zussen (ik heb er negen).  Nadat ik met school gestopt was – zie je, ik was heel slecht in studies – wist ik dat ik een vaardigheid moest leren om zelfredzaam te zijn en niet afhankelijk van mijn moeder te blijven.  Uiteindelijk heb ik korte cursussen op verschillende gebieden gevolgd … journalistiek, kleding, steno, Engels spreken en zelfs een ayurvedische cursus.  Naar al die lessen ging ik in mijn eentje op de fiets.  Ik nam publieke functies op en woonde discussies bij in en rond Imphal.  Ik wilde bijleren en observeren wat er gaande was.  Ik ben vrijwilliger in diverse organisaties geweest.

2 november 2000 fietste ik van mijn huis naar Ghari (een dorp in Patsoi tehsil ten westen van Imphal) voor een vergadering.  Er waren vertegenwoordigers van verschillende maatschappelijke en jongerenorganisaties aanwezig die samen een vredesmanifestatie op 11 november wilden houden.  Ik kreeg de verantwoordelijkheid om vrijwilligers bijeen te brengen die de manifestatie mee zouden organiseren.  Toen vernam ik het nieuws van het Malom-incident waarbij 10 burgers werden neergeschoten door de strijdkrachten (Op 2 november 2000 ontplofte een bom in Malom, Imphal, nabij een groep leden van de Assam Rifles die op Tiddim Road marcheerden, de weg die Imphal verbindt met Myanmar.  Ooggetuigen verklaarden dat de Rifles aIs reactie op de bomaanslag 10 mensen doodden die zich bij een bushalte bevonden).

Ik vreesde toen al dat al onze kreten om vrede verloren zouden gaan.  De volgende dag kondigde een groep studenten een openbare avondklok af om te protesteren tegen de Malom-schietpartij.  Op 4 november reed ik per fiets naar Khwairambandh (de belangrijkste markt in Imphal) om te zien hoe de toestand was.  Ik zag er alleen maar  veiligheidspersoneel.  Ik bezocht toen een aantal mensen voor de coördinatie van de rally.

Terwijl ik daarmee bezig was, besefte ik dat alternatieve manieren van protesteren moesten bestaan.  Opkomen voor de vrede was belangrijk, maar dat moest niet per se via  de gebruikelijke betogingen en protestbijeenkomsten.  Ik ging naar huis en kocht twee pakjes van lokale broodjes voor 10 roepia en besloot dat het mijn laatste maaltijd zou zijn.  Niemand thuis wist van mijn beslissing.  Ik nam deel aan het huishoudelijk leven zoals op andere dagen.

5 november was ik weer onderweg op mijn fiets.  Ik bezocht iedereen met wie ik als stagiair of vrijwilliger verbonden was.  Maar ik had vertelde aan geen van hen dat ik een vastenactie begonnen was.  Eindelijk tijdens de vergadering waar we de vredesactie zouden bespreken, kondigde ik aan dat ik een hongerstaking zou doen tot aan de intrekking van AFSPA.  De vergadering werd onmiddellijk stopgezet.  Ik kreeg te horen dat ik mijn actie publiek moest maken, omdat het doel ervan het welzijn van de mensen van Manipur was.  Ik moest ook de zegen van mijn moeder (Shakhi Devi) vragen. 

Ik ben dan terug naar huis gefietst.  Daarna reed ik naar Tera (Imphal-west) en er werd me voorgesteld dat het Malom wel een heel geschikte locatie was voor het starten van mijn actie.  (…)  De volgende ochtend ging ik terug naar het bureau waar ik als vrijwilliger werkte om er mijn vasten voort te zetten.  Ondertussen hadden mensen in de buurt al van mijn actie gehoord.  Honderden mensen kwamen nieuwsgierig naar mij kijken.   Ze snauwden me toe en riepen dat ik waanvoorstellingen had.  Uiteindelijk draaide ik hen mijn rug toe en keek naar muur.  

De politie kwam me ophalen.  Ik werd naar de gevangenis gebracht en werd er aan infuus met zoutoplossing gelegd.  Omdat ik dwangvoeding weigerde, plaatsten ze een neussonde.  Ik verzette me en er ontstond een handgemeen waarna mijn neus en mond begonnen te bloeden.  Een maand later begonnen twee getrouwde vrouwen ook te vasten tegen AFSPA.  De gevangenisautoriteiten en anderen kwamen me vertellen dat hun families zouden lijden als de vrouwen doorzetten. 




Ik kreeg te horen dat als ik hen vroeg om hun vasten te stoppen, het op die manier geen gezichtsverlies voor hen zou betekenen en ik ze een uitweg kon bezorgen om te stoppen.

Wat moeten jonge mensen weten over AFSPA ?  The Armed Forces Special Powers Act in Manipur en andere noordoostelijke staten, zoals in Jammu en Kasjmir, garandeert totale straffeloosheid aan het leger.  Op grond van deze wet kan iemand worden opgepakt, vastgehouden, ondervraagd (vaak met brutale marteling) en buitengerechtelijk geëxecuteerd.  Er is geen aansprakelijkheid, geen bewijsvoering, de wet wordt willekeurig toegepast.  Dit heeft geleid tot duizenden moorden en evenzovele families die rouwen om het verlies, zonder enige schijn van rechtvaardigheid.  Vrouwen worden verkracht en seksueel misbruikt, terwijl de daders vrijuit gaan.  Ik wil dat elke Indiër, jong en oud beseft dat AFSPA een aanfluiting van de Indiase grondwet waarin het recht op leven een fundamenteel recht is.

Wat ik met mijn acties bereikt heb ?  Er zijn veel protesten in Manipur en elders geweest tegen AFSPA.  Toen ik met mijn vastenactie startte, was ik gewoon nog een persoon in de stroom van oorverdovend kabaal.  Ik had geen idee dat ik hét gezicht van de AFSPA-protesten zou worden.  Dat was mijn intentie niet.  Ik had wel het gevoel dat mijn vasten tot een tastbare vooruitgang kon leiden.  Dat kwam niet helemaal uit.  Het enige kleine succesje dat we door mijn actie boekten, was dat AFSPA op het grondgebied van Imphal werd opgeheven.

Vreemd genoeg ben ik het zelf die het meest van actie geprofiteerd heeft …  De lange vastenjaren hebben mijn horizon verbreed.  Ik heb mijn angsten over mijn principes overwonnen en ben standvastig in mijn beslissingen geworden.  De vele lange jaren hebben mij tot deze verandering in mijn opstelling en in mijn strijd tegen AFSPA gebracht.

In de toekomst wil ik verbonden blijven met de vrienden en steungevers die me nu helpen op mijn weg naar fysiek herstel.  Jongeren en andere breeddenkende groepen in Manipur zijn me komen opzoeken en willen samen nadenken over wat kan en moet worden gedaan voor Manipur.  Ik was alleen geëngageerd in het protest tegen AFSPA.  Maar er zijn nog kwesties van rechtvaardigheid, corruptie en ongelijkheid die we samen moeten aanpakken.  Ik heb besloten met te engageren voor de mensen in Manipur, dwars over alle verschillen van gemeenschap en religie heen.

Mijn volgende stap is om deel te nemen aan het politiek-democratisch proces in de ware betekenis van het woord.  We zeggen allemaal dat democratie van het volk, voor het volk en door het volk is.  Maar in Manipur heeft enkel geld de macht om bij de verkiezingen stemmen te winnen.  Dat betekent dat als je geld accepteert in ruil voor je stem, je het recht verliest om een ??klacht in te dienen tegen de overheid die ze zelf verkozen hebben.

Ik zal als onafhankelijk kandidaat opkomen (verkiezingen voor de wetgevende vergadering van Manipur worden waarschijnlijk in het begin van 2017 gehouden).  Indien anderen bereid zijn om met mij samen te werken, kunnen we zelfs aan de vorming van een politieke partij beginnen.  Mijn contacten met jonge kiezers, studenten en andere breeddenkende mensen geven me hoop dat we tot een positieve verandering in het politieke landschap van Manipur kunnen bijdragen.  Laten we zien hoeveel mensen bereid zijn tot verandering.

Ik wil ten slotte nog benadrukken dat verandering mogelijk is, als we geloven dat we het  kunnen.  Een verandering in een goed bestuur voor gelijkheid, rechtvaardigheid en transparantie is mogelijk, als we bereid zijn om er een ??deel van te zijn.  Ik strek mijn handen uit naar mensen die bereid zijn om te werken aan verandering die ze verlangen.  In de bijna 16 jaar van de reis die ik ondernam, ben ik geconfronteerd met extreme druk, omdat mensen van alles van mij verwachtten.  Ik heb nu de kracht gevonden om bij mijn standpunt te blijven.




Ik zet mijn strijd tegen AFSPA voort, terwijl ik op zoek ga naar samenwerking en betrokkenheid bij de mensen van Manipur.

Degenen die het met me eens zijn, kunnen zich bij mij aansluiten.
Degenen die het niet met me eens zijn, moeten me loslaten.

Interview door Chitra Ahanthem  en foto’s via http://repealafspa.blogspot.be/p/downloads.html

 

take down
the paywall
steun ons nu!