Opinie - Tom De Meester

Willen we van Gent echt een openlucht shopping maken?

Gent wil meer Primarks, IKEA’s en andere Albert Heijns naar Gent halen. En dus trok schepen Christophe Peeters (Open VLD) vorige week naar de MAPIC-retailbeurs in Cannes. Een man met een missie: “Gent wordt één groot openlucht shoppingcentrum.” Maar of dat wel een goed idee is?

dinsdag 22 november 2016 08:37
Spread the love

“Gent heeft veel potentieel om het mooiste openlucht shoppingcentrum van Europa te zijn”, verkondigde schepen Christophe Peeters, hoofd van de Gentse delegatie, aan al wie het horen wilde op de MAPIC-retailbeurs in Cannes. Gent wil grote internationale winkelketens aantrekken en trok 35.000 euro uit voor lobbywerk in Cannes. “Ik wil de Gentse binnenstad managen als één groot openlucht shoppingcentrum”, aldus Christophe Peeters. “Daarvoor werken we met co-creatie”, klonkt het hip. “We doen de dingen graag samen met klanten, retailers en investeerders. We waarderen uw mening.”

Winkelwalhalla

“De binnenstad als één groot openlucht winkelcentrum, dat duizenden shoppers uit de hele regio naar Gent lokt. Is dat een goede keuze voor de toekomst van onze stad?” vraagt de krant Gentenaar zich af. “Het Gentse stadsbestuur gaat er voluit voor. Maar willen de Gentenaars het ook?”

Dat is nog maar de vraag. Gentenaars willen vooral een leefbare, sociale en duurzame stad op mensenmaat, geen winkelwalhalla. Een stad waar het betaalbaar wonen is voor iedereen, een stad waar onze kinderen niet verstikken in fijn stof en uitlaatgassen, een participatieve stad waar we als burgers worden behandeld, en niet als louter consumentenvee. De samenleving is geen supermarkt, een stad is méér.

Koopzondagen: een goed idee?

Wie shoppingcentrum zegt, zegt ook koopzondagen. En dus organiseert ook Gent voortaan elke eerste zondag van de maand een koopzondag, net als Antwerpen, dat drie jaar geleden het voortouw nam met de campagne ‘Antwerpen is open’. Vanaf maart 2017 is ook Gent open. “We zitten nu in een situatie dat alle grotere steden koopzondagen hebben”, aldus schepen Christophe Peeters. “We kunnen echt niet achterblijven. Als we onze winkels niet openen, kopen de mensen in een andere stad of via het internet.”

“Alle steden doen het”, zegt schepen Christophe Peeters. Et alors? Beloofde het Gentse schepencollege drie jaar geleden in haar bestuursakkoord niet juist om het verschil te maken?

Wat is er veranderd?

Dat het stadsbestuur unisono voor 15 koopzondagen kiest doet de wenkbrauwen fronsen. Drie jaar geleden klonken er bij de Gentse groenen nog kritische kanttekeningen bij de liberale roep naar zondagshoppen. En ook burgemeester Daniël Termont was drie jaar geleden eerder sceptisch. Blijkbaar heeft Christophe Peeters niet alleen AS Adventure en Starbucks kunnen overtuigen.

De Gentse groenen toonden zich altijd – en terecht – bezorgd om de rustmomenten in de stad. In een opiniestuk eerder dit jaar noemde Kamerfractieleider Kristof Calvo koopzondagen nog “een uiting van leeg liberalisme.” Hoewel praktisch voor heel wat mensen zijn koopzondagen toch vooral “een uiting van een voltijdse consumpatiesamenleving”, vond het groene boegbeeld. “Alsof je maar van een stad kunt genieten als je er iets kunt kopen. Alsof Zara, H&M en C&A de belangrijkste bezienswaardigheden zijn.” Groot gelijk. Maar waarom leggen de Gentse collega’s zich wél neer bij het lege liberalisme en de voltijdse consumptiesamenleving?

Weinig animo

Wie heeft er eigenlijk baat bij maandelijkse koopzondagen? Christophe Peeters mag dan al Schepen van Middenstand zijn, de Gentse winkeliers hebben er alvast nooit warm voor gelopen. Peeters probeerde in 2014 ook al om het zondagshoppen door te drukken, maar toen haalde zijn voorstel geen meerderheid. Uit een enquête bleek dat slechts 15 procent van de Gentse winkeliers vragende partij was voor winkelzondagen. “Maar dat is ook het punt niet”, probeerde Christophe Peeters nog, “We mogen middenstanders die willen werken, toch niet gijzelen?”

Ook Unizo concludeerde uit een bevraging van de achterban dat zeventig procent van zijn leden geen uitbreiding wilde van het aantal koopzondagen. Nog opmerkelijk: zo’n 45% van de handelaars wilde het liefst helemaal verlost zijn van de koopzondagen. Slechts 15% van de respondenten sprak zich uit voor méér zondagshoppen.

Lessen uit Kortrijk

Dat is anno 2016 niet anders. In Kortrijk besliste het stadsbestuur zopas om het aantal koopzondagen… drastisch terug te schroeven na de desastreuze editie van begin november. 65 procent van de Kortrijkse handelaars deed een of meerdere keren mee met een koopzondag. Uit een bevraging bij meer dan 100 middenstanders blijkt echter dat maar liefst 72 procent dik ontevreden is over de koopzondagen. Terwijl het rechtse schepencollege van Kortrijk op haar stappen terugkeert, duwt het progressieve stadsbestuur in Gent op het gaspedaal. Zijn SP.a en Groen het noorden kwijt?

Er zijn nochtans argumenten genoeg tegen de ongebreidelde uitbreiding van het aantal koopzondagen. Dat je een euro maar één keer kunt uitgeven, bijvoorbeeld. De extra omzet op zondag maakt in veel gevallen de minderinkomsten tijdens de rest van de week niet goed. Bovendien wegen de economische crisis en de besparingswoede van de overheid op het gezinsbudget. Wie zit in deze tijden te wachten op een maandelijks kooporgie?

Werkbaar werk

Ook zelfstandigen verdienen hun zondagsrust. Niet toevallig wijzen in een Unizo-bevraging 6 op 10 zelfstandigen ‘de zondagsrust’ als belangrijkste argument aan waarom ze geen bijkomende koopzondagen willen. Winkels zijn ook op zaterdag open. Ook nog eens op zondag in de winkel staan is niet bepaald bevorderlijk voor het gezinsleven. Begin er maar aan, als je kinderen hebt.

Hetzelfde geldt uiteraard ook voor het winkelpersoneel. Vorig jaar hebben de vakbonden 500 protestbrieven overhandigd aan het Gentse stadsbestuur. Toch wordt het zondagshoppen doorgedrukt. Jammer voor een stadsbestuur dat prat gaat op burgerparticipatie. Dat progressieve partijen zo licht gaan over de werkomstandigheden van duizenden Gentenaars doet vragen rijzen. Pleidooien voor minder flexibiliteit en een betere combinatie tussen arbeid en gezin zijn maar geloofwaardig als je dat ook in de praktijk brengt. Het verder openbreken van de zondagsrust, in naam van een voltijdse koopeconomie, 24u op 24u, zeven dagen op zeven, hoort daar niet bij. Werkbaar werk betekent ook: respect voor het gezinsleven van werknemers.

Gratis parkeren

Helemaal absurd wordt het als je weet dat je op de koopzondagen gewoon gratis bovengronds kunt parkeren in de Gentse winkelstraten, terwijl je moet betalen voor bus en tram. Als het stadsbestuur dan al kiest voor koopzondagen, dan verwacht je toch tenminste duurzame mobiliteitskeuzes, zodat de stad niet stikt in fijn stof en uitlaatgassen. Niet dus. Op koopzondagen kun je met je wagen gewoon gratis in het hart van de binnenstad parkeren. Andere steden pakken het veel duurzamer aan. In Mechelen kunnen bezoekers hun auto op zaterdag en zondag gratis en comfortabel parkeren aan randparking De Nekker om vervolgens gratis op de Shopping Shuttle te hoppen. In Brugge parkeer je voor 3,50 euro een hele dag in de stationsparking en reis je daarna, op vertoon van je parkeerticket, gratis van en naar het stadscentrum. In Gent kost dat 16 euro, en betaal je ook nog eens je tramticket naar het centrum, terwijl je gratis in de winkelstraten kunt parkeren. Veel gekker moet het maar niet worden.

Tom De Meester is lid van het PVDA-partijbureau en voorzitter van PVDA Gent.

take down
the paywall
steun ons nu!