Zelfs als de doelstellingen van het klimaatakkoord COP21 van Parijs worden gehaald, namelijk een beperking van de temperatuurstijging met maximaal 1,5 tot 2 graden tegen 2100, zal Spanje grondig veranderen, stelt de studie Climate change: The 2015 Paris Agreement thresholds and Mediterranean basin ecosystems van het Franse onderzoekscentrum Centre de Recherche et d’Enseignement de Géosciences de l’Environnement (CEREGE) in het wetenschappelijk tijdschrift Science.
Door de hogere temperaturen zullen planten en bomen in Spanje naar hogere en noordelijker zones trekken. Stijgt de temperatuur wereldwijd met 4 graden tegen 2100, het worstcasescenario, dan krijg je in het centrum van Spanje een Noord-Afrikaans klimaat. Een derde van het land zal dan in woestijn veranderen.
In 2016 heeft Spanje al een woestijn, meer bepaald in de provincie Almería in het zuidoosten van de regio Andalucía. De Desierto de Tabernas (woestijn van tabernas) ligt ongeveer 30 kilometer ten noorden van de provinciale hoofdstad (met dezelfde naam) Almería.
De opwarming van de aarde heeft op mediterrane gebieden een relatief grote impact. Sinds de industriële revolutie is de temperatuur wereldwijd met 0,85 graad Celsius gestegen, maar in het bekken van de Middellandse zee bedraagt die stijging 1,3 graad. De laatste jaren sneuvelt als gevolg van die opwarming in Spanje het ene warmterecord na het andere.
Ook de komende decennia zal deze regio sneller opwarmer dan andere, stelt de studie. De voorbije 10.000 jaar is het landschap in deze regio nochtans amper veranderd. Als de temperatuur wereldwijd met meer dan 1,5 à 2 graden stijgt tegen het einde van de eenentwintigste eeuw, “dan zullen de veranderingen groter zijn en zullen meer gebieden getroffen worden dan in welke andere periode ook in de laatste 10.000 jaar”, zegt CEREGE-onderzoeker Joel Guiot.
Guiot bracht de plantenevolutie van het mediterrane bekken in kaart aan de hand van tienduizenden pollen die in eeuwenoude sedimenten werden teruggevonden. Bovenop de klimaatverandering komt bovendien het barslechte waterbeheer in Spanje. In september 2016 luidde het Wereldnatuurfonds nog de alarmklok over het natuurgebied Doñana in de buurt van de Zuid-Spaanse stad Sevilla, eveneens in de regio Andalucía.
Dat natuurgebied is erkend als UNESCO-werelderfgoed maar dreigt uit te drogen door schadelijke industriële activiteiten, intensieve landbouw, baggerwerken in de rivier en door illegale waterputten. Doñana is nu nog een trekpleister voor zes miljoen trekvogels en de thuis van bedreigde soorten zoals de Iberische lynx (Lynx pardinus)
CEREGE Rapport: Climate change: The 2015 Paris Agreement thresholds and Mediterranean basin ecosystems
