Spanning stijgt op de Place de la République
Reportage -

Spanning stijgt op de Place de la République

Ook deze week gaat Frankrijk plat met sociale acties. DeWereldMorgen.be brengt dagelijks verslag vanuit Parijs. Dinsdag 17 mei ons eerste verslag van bewogen volksvergaderingen op de Place de la République. Morgen wil de politie hier zelf betogen. De protestbewegingen vrezen dat dit een provocatie is die uit de hand kan lopen.

dinsdag 17 mei 2016 10:19
Spread the love

Wie op maandag 16 mei 2016 de Place de la République in Parijs op wil, moet eerst langs een cordon politieagenten passeren. Vriendelijk wordt gevraagd om de rugzak te openen om te zien of zich daarin geen glazen flessen bevinden of ander materiaal dat zich leent tot gooien richting politie. Het is een maatregel die reeds twee weken van kracht is. Net als het verbod op alcohol op het plein en versterkt geluid na tien uur ‘s avonds.

Ook ik ontsnap niet aan de controle. Even mijn rugzak openen, laptop eruit halen en zien of er niets in dat voorzakje zit, de politie doet haar werk hier grondig. Als deze controles bedoeld zijn om het volk te ontmoedigen om richting de Place de la République te komen, dan hebben ze alvast een averechts effect, bedenk ik me. Er staat immers aardig wat volk wanneer ik het in de avondzon badende plein betreed.

Eigenlijk vinden er op het moment dat ik arriveer tegelijkertijd twee manifestaties plaats, die met elkaar wedijveren in decibels. Aan de ene kant van het majestueus bekladde standbeeld gaat een volksvergadering door, aan de andere kant een stomend hiphopfeestje. Al snel realiseer ik me dat beide evenementen over hetzelfde gaan.



Optreden gisteren (16/5) op Place de la République (foto Thomas Decreus)

In de volksvergadering beheerst één onderwerp de verschillende interventies, namelijk de politiebetoging die woensdagochtend zal plaatsvinden op de Place de la République. Een betoging? Van de politie? Jawel!

Dat zit zo: omdat er nu reeds een kleine drie maanden hard gemanifesteerd wordt in heel Frankrijk, heeft de politie het – naar eigen zeggen – wat lastig. Populaire slogans als ‘Tout le monde déteste la police’ of ‘État d’urgence, état policier’ (‘Iedereen haat de politie’ en ‘Noodtoestand, politiestaat’), wegen op het moreel van de troepen en bovendien – opnieuw naar eigen zeggen – zouden reeds driehonderd politieagenten gewond geraakt zijn tijdens de protesten. 



Een gewonde scholier tijdens de betoging van 9 april (foto Thomas Decreus)

Tussen haakjes: bij de manifestanten zijn tot nu een veelvoud van dat aantal gewonde politieagenten gevallen. Ondergetekende zag tijdens de betoging van 9 april in Parijs meerdere jongeren met bebloede gezichten. Dat was bij slechts één betoging, op één dag. Betrouwbare cijfers van het aantal gewonde manifestanten worden door de overheid niet bijgehouden. Aangezien de politie in Frankrijk gretig met flashballs (een soort rubber kogels die pijnlijke blauwe plekken veroorzaken bij impact) en traangasgranaten schiet, en manifestanten vooralsnog niet over een gelijkaardig arsenaal bezitten, kunnen we ervan uitgaan dat er veel meer gewonde manifestanten zijn dan gewonde politieagenten. 

 

Provocatie

Maar dus: die politiebetoging. Die zal woensdagochtend 18 mei doorgaan, eveneens op de Place de la République. Het feit alleen al dat de politie, uit alle openbare pleinen die Parijs zo rijk is, die van la République uitkiest, wordt gezien als een enorme provocatie richting de beweging NuitDebout. Zelfs de meest neutrale waarnemer kan zich inderdaad moeilijk van die indruk ontdoen.

Wat woensdagochtend zal plaatsvinden is dus, in eerste instantie, een symbolisch gevecht: kan de politie zich de Place de la République toeëigenen, of behoort dat plein aan NuitDebout toe? De vraag die volksvergadering echter bezighoudt is: willen we dat gevecht ook laten escaleren tot een fysiek gevecht? Die vraag werd aanleiding tot een stevig, en bij wijlen bijzonder chaotisch debat.

Enkele opgetekende citaten uit de discussie die gisteravond gevoerd werd:

“We moeten ervoor zorgen dat de Place de la République door ons bezet wordt, zodanig dat de betoging van de politie gewoon niet kan doorgaan. Dit is een pure provocatie. Niet alleen van de politie maar ook van de staat. Want het feit dat de staat toestemming geeft aan de politie om uitgerekend op deze plaats te gaan manifesteren, toont aan dat dit een poging is van het regime om deze beweging kapot te maken. We moeten ons verzetten.”



(foto Thomas Decreus)

“Sommigen onder jullie vinden dat we van de gelegenheid moeten gebruik maken om met de politie in dialoog te gaan woensdag. Ze denken dat we een volksvergadering kunnen organiseren samen met de politie. Dat is echter nonsens. De politie zal uit zijn op confrontatie en geweld. Bovendien zullen er ook extreem-rechtse groepen komen opdagen. Vergeet die dialoog, er zal gevochten worden. Daar zijn ze op uit.”

“Er valt niet te discussiëren met de politie. Geen enkele agent heeft zich ooit geëxcuseerd voor het geweld, vroeger niet omwille van wat ze met de Algerijnen deden en nu niet. We moeten het hen gewoon onmogelijk maken om zich deze plaats toe te eigenen. Het is een kwestie van macht, niet van moraal. We moeten met veel zijn en bereid zijn klappen op te vangen.”

“Nee, we mogen niet op deze provocatie ingaan. We moeten wegblijven, want ze willen net dat er rellen gaan zijn. Dat zal enkel in hun voordeel pleiten, en dat weten ze. Misschien moeten we net gewoon wegblijven. En als we komen, dan moeten we volstrekt vreedzaam blijven. Want alle camera’s zullen op ons gericht zijn.”

Tot een echt besluit komt het niet op de volksvergadering. Variaties op deze verschillende posities wisselen elkaar voortdurend af. Op het moment dat een stemming moet volgen eindigt de volksvergadering net niet in ruzie.

Als er één iets is dat ik leer uit deze volksvergadering, is het dat de inzet hoog zal zijn deze week. Sterker nog, dat we misschien wel te maken krijgen met een beslissende week voor het Franse protest, en dat dit tot fundamentele spanningen zal leiden binnen NuitDebout. Een spanning tussen ‘gematigden’ en ‘radicalen’ die er sinds het eerste uur was, maar die de beweging nu echt lijkt parten te spelen.

Stampende beats

Het hiphopfeestje dat aan de overkant van het plein doorgaat is een initiatief van de organisatie Stop le Contrôle au Faciès, een NGO die zich verzet tegen politiegeweld. Ook het comité Urgence notre police assassine mobiliseerde mee. Zij zullen woensdag alvast wel van de partij zijn, dat is zeker. In tegenstelling tot Nuit Debout twijfelen zij niet aan het nut van een tegenbetoging en zijn ze vast besloten om te vermijden dat de politie en extreem-rechts de Place de la République innemen.



(foto Thomas Decreus)

De hiphopoptredens maken deel uit van de mobilisatie voor woensdag. Namen als Mac Tyer, Jarod le Caméléon, 2BAL OFFICIEL, PSO THUG, Fik’s Niavo, HAYCE LEMSI, Volts Face, Kozi, Warlock, Kennedy, PANAMA BENDE, Nina Reuss, Swift Guad, Los Grumos, Kalash Criminel Drug’my passeerden de revue. De verschillende rappers hebben hun schare fans duidelijk meegebracht. Honderden jongeren springen enthousiast mee op de stampende beats en de militante teksten.

Ondanks de militante sfeer die er tijdens het optreden hangt, blijft alles heel rustig. Tegen half twaalf ‘s avonds gaat de geluidsinstallatie uit en druipen de opgeladen jongeren langzaam weg. De politie schuift ondertussen dichter het plein op en legt schilden in gereedheid, maar niemand slaat daar echt acht op.

Onbehagen

Tegen middernacht besluit ik richting bed te wandelen. Op dat moment bevinden zich nog enkele honderden mensen op de Place de la République. De meesten zitten in groepjes te keuvelen en wat te drinken, eetstandjes worden ondertussen opgeruimd. Genoeg politiek voor vandaag.

Aan de rand van het plein zie ik enkele jongeren discussiëren met een politieagent. Ik besluit even te gaan meeluisteren. De agent blijkt een commissaris te zijn die het weet op te brengen om te luisteren naar de hevige kritiek van de jongeren om hem heen. Die willen maar niet snappen dat de politie het in haar hoofd haalt om woensdag te manifesteren op de Place de la République.

De commissaris benadrukt vooral dat de politie niet één blok vormt en dat er erg veel verschillende meningen zijn binnen het korps. Het is natuurlijk zijn eigen diplomatische manier om te zeggen dat hij eigenlijk walgt van het idee dat de politie hier overmorgen zo nodig moet manifesteren. Maar hij zucht ook, en vertelt hoe het hele korps sinds de aanslagen op Charlie Hebdo op zijn tandvlees zit. Alle agenten zijn opgefokt en hypernerveus, zo benadrukt hij. “We zijn op.”

De zachtaardige wijze waarop de commissaris mij en die paar jongeren te woord stond, verwart me een beetje. Is dit dan één van de mannen die hier de leiding heeft? Smeert hij stroop aan de baard en probeert hij de gemoederen nu al te kalmeren? Of meent hij wat hij zegt?

Eén ding is alvast wel zeker, bedenk ik me terwijl ik het plein verlaat, dit wordt een bewogen week. En wat woensdagochtend 18 mei eventueel kan gebeuren, stemt me onbehaaglijk

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!