Een kind dat verdwijnt, het is de nachtmerrie van elke ouder. Is het door een gruwelijk ongeval, ruzie in huis, een gebroken liefde of een onbegrepen ideaal. Wat ook de reden is, ouders en familie blijven achter met vragen. Hadden we dit kunnen vermijden, wat hebben we verkeerd gedaan, waarom zagen we dit niet aankomen?

Radeloze moeder

‘Samen Met Jou is Het Geluk Verdwenen’ is de hartverscheurende beklemmende getuigenis van Samira, die haar pijn neerschrijft na het vertrek van haar dochter Nora die net 18 is geworden. Zij is naar Syrië vertrokken. Wat na de fatale datum van 20 mei 2013 volgt, is een pijnlijke zoektocht van een radeloze moeder naar wat ze mis heeft gedaan, hoe ze dit had kunnen voorkomen en vooral, hoe ze haar dochter terug in België kan krijgen.

Die ochtend verandert Samira’s leven compleet. Nora komt maar niet aan de ontbijttafel en boven merkt ze dat haar dochter niet in bed ligt. Later komt de broer te weten dat Nora samen met haar vriendje is vertrokken naar Syrië. Nora belt enkele dagen later nog om te melden dat alles goed met haar gaat en ze met haar vriend in Syrië is, waar ze ondertussen mee is getrouwd. Nog een week later komt nog tragisch nieuws, haar prille echtgenoot is kort na hun aankomst overleden tijdens gevechten. 

Ouder als schuldige

In de media, maar ook in hun naaste omgeving worden de familieleden van jongeren die naar Syrië zijn vertrokken vaak met de vinger gewezen als slechte ouders die hun kinderen niet in de hand hebben, of erger nog als ouders die zelf radicaal of geradicaliseerd zijn. Ze zouden hun kinderen zelfs hebben aangemoedigd. Allerlei geruchten en veronderstellingen doen de ronde en worden gretig aangedikt.

De waarheid blijkt zoals steeds heel wat genuanceerder te zijn. De Marokkaanse Samira is in België geboren en getogen. Ze was getrouwd geweest met een Belgische man.  Ze voedde haar kinderen alleen op en had daarnaast een actief sociaal leven opgebouwd. Ze werkt in een school, allesbehalve het cliché type van de sociaal geïsoleerde analfabete moslima.  

In haar boekje voert zij fictieve gesprekken met haar dochter, vertelt ze over de schaarse telefoongesprekken. De lezer voelt op elke pagina de diepe pijn van een moeder wiens dochter in de fleur van haar leven van haar werd weggerukt.

Slachtoffer van ronselaars

Hier spreekt een moeder die woedend is op de mensen die haar dochter hebben geïndoctrineerd. Een moeder die zich schuldig voelt omdat ze het niet heeft zien aankomen. Een moeder die schreeuwt om hulp, wanneer ze het fatale nieuws verneemt. Ze gaat aankloppen bij de politie, bij het ministerie van buitenlandse zaken, maar niemand wil of kan haar helpen om haar dochter terug te brengen.

Hier spreekt ook een moeder die niet alleen slachtoffer is van de ronselaars, maar daarnaast op zo goed als geen medeleven kan rekenen. Ze wordt als de pest gemeden door de mensen uit haar gemeenschap en omgeving, ook door een deel van haar familie. Iedereen heeft blijkbaar schrik dat ook hun kinderen zouden vertrekken.

Voor altijd verdacht

Hemeltergend is haar beschrijving van een brutale inval van de politie die het huis ondersteboven haalt, hen gewelddadig behandelt en hen droogweg meldt dat zij en haar kinderen voor altijd verdachten zullen blijven omdat hun dochter/zus is vertrokken. De zoon die telkens door de politie wordt opgepakt omdat hij de broer is van.

De gemeentelijke overheid die dochter Nora droogweg heeft geschrapt uit haar formulier van de gezinssamenstelling. De grootmoeder die de pijn van het vertrek van kleindochter niet aankan en alle foto’s van haar heeft weggegooid. Een moeder die voortdurend in angst leeft en op elk moment een telefoon verwacht waarin haar verteld wordt dat haar dochter gestorven is. Dat gebeurt ook éénmaal, maar blijkt dan een vergissing te zijn. 

Zoekende jongeren beschermen

Samira vertelt ook over haar depressie en haar pogingen om telkens terug op te krabbelen. Vooral haar enorme verdriet en gevoel van onmacht die ze op elke pagina uitschreeuwt, gaan door merg en been.

Hoe kan je jongeren die op zoek zijn naar invulling van hun leven, naar een doel, een perspectief op de toekomst, hoe kan je die beschermen tegen deze gewetenloze ronselaars en vooral, waarom werd en wordt hier niet tegen opgetreden?

Dit boekje maakt een ding overduidelijk. Een dergelijk vertrek van een geliefde is een trauma voor heel de familie. Waarom is er geen hulp en opvang voor deze mensen? Waarom is er alleen de criminalisering van ouders, broers en zussen? 

Een schreeuw om hulp en begrip

Als een kranige, zelfstandige mama die degelijk opgeleid is en een hechte band heeft met haar oudste dochter, dit niet heeft zien aankomen, hoe zit het dan met al die andere mama’s die minder scholingskansen hebben gekregen en veel minder voeling hadden met de leefwereld buitenshuis van hun kinderen?

Samira’s besluit: “Ik hoop dat mijn verhaal jongeren ervan kan weerhouden te vertrekken en kan voorkomen dat families moeten lijden… Ik hoop dat diegenen die alles op hun geweten hebben, die meegewerkt hebben aan je vertrek en die je al die dingen aangepraat hebben, ooit zullen worden gestraft.”

‘Samen Met Jou Is Het Geluk Verdwenen’ is een schreeuw om aandacht, om begrip voor zij die achterblijven en om hulp, om een verloren kind terug te krijgen. 

Samira Laakel. Samen Met Jou Is Het Geluk Verdwenen. Antidote, Ledeberg, 2016 (100 pp.) ISBN 978-2-930802-07-7 (voorwoord van Nadine Rosa-Rosso en Bruno Vanobbergen, kinderrechtencommissaris)