Bart Verfaillie
Jasmien Peeters

Jong zijn is lang niet altijd YOLO

Jong én volwassen: het lijkt de ideale combinatie. Als meerderjarige mag je stemmen, huwen, je ontplooien, een zaak opstarten... Kortom, alles wat bij het leven van een volwassene hoort. Met het voordeel dat je jong bent: je hebt kansen, je kan alle kanten op en de toekomst lacht je toe. Maar dat is niet voor alle jongeren zo.

maandag 29 februari 2016 15:34
Spread the love

Net omwille van die transitie en keuzes is de jongvolwassenheid een hele kwetsbare periode in het leven. Jongvolwassenen vormen een groep met een verhoogd risico op sociale uitsluiting. Jong zijn is voor sommigen dan ook een wankele brug naar de toekomst en alleszins geen garantie op een rooskleurig perspectief.

Wankele brug

Sara staat op zo’n wankele brug. Ze woont al een tijdje in JOAN. JOAN is een jongerenopvang van CAW Antwerpen, die opvang en intensieve begeleiding biedt aan alleenstaande jongvolwassenen van 18 tot 25 jaar. Bart is hulpverlener bij JOAN en begeleider van Sara. Ik praat met hen over het leven.

Eigen plek

Op een vrijdagmorgen fiets ik met een frambozentaart aan het stuur naar de Dambruggestraat in hartje Seefhoek, in Antwerpen. Ik heb een afspraak met collega Bart en zijn protegé Sara in JOAN.

Ik bel aan bij een mooi en groot rijhuis. Beneden zorgen een open keuken en een woonkamer voor een heel gewoon en warm living-gevoel. Boven heeft elke jonge bewoner een eigen studio. Er wonen zeven jonge mensen die tegen een berg problemen aankijken en het bos niet altijd door de bomen zien. Sara is een van hen.

Sara is een schoonheid van 19 jaar met een gezicht als een perzik en lange donkere krullen. Ze kan zo op de cover van een magazine. Maar ik zie ook dat ze worstelt en op zoek is naar haar eigen plek. Geen gemakkelijke opdracht voor een jonge vrouw met een rugzak. Ze woonde als kind bij een tante tot haar 10 jaar. Daarna ging ze bij haar moeder wonen.

Ze kwam uiteindelijk in JOAN terecht. Zo ontmoette ze Bart. Hij combineert zijn studie orthopedagogie met een job als hulpverlener. Met een dikke bos blonde dreadlocks en een open ontwapenende blik neemt hij mij (en ongetwijfeld ook de JOAN bewoners) meteen voor zich in.

Kwetsbaar en ingewikkeld

Praten met mij voor dit artikel is een grote stap voor Sara, maar het lukt, stapje voor stapje. Ze zoekt naar woorden. En ze doet het erg goed. Het verhaal is kwetsbaar en ingewikkeld. We tasten behoedzaam de contouren af van wat Sara kan en wil vertellen en wat passend is om op te schrijven:

Op een dag werd een berg problemen té groot, té pijnlijk en té ingewikkeld. Sara vertrok thuis en klopte in Antwerpen klopte aan bij de politie, samen met haar vriend. Ze moest wel, want ze stond er alleen voor en had geen dak boven haar hoofd. De politie gaf haar een lijstje met telefoonnummers.

Sara belde vervolgens naar het JAC, een aanbod voor jongeren in het CAW (Centrum Algemeen Welzijnswerk). Ze had nog nooit van het JAC gehoord en wist dus niet wat ze kon verwachten. Ze ontmoette zo collega Elise en probeerde, samen met haar, het kluwen knoop voor knoop te ontwarren.

Elise zorgde er alvast voor dat ze tijdelijk in de Passage kon verblijven. De Passage is een opvanghuis van CAW Antwerpen voor thuisloze vrouwen. Geen plek voor een jonge vrouw, maar het bood haar wel een veilig dak boven haar hoofd en het was een goede noodoplossing. Ze ging vervolgens, op aanraden van Elise, op bezoek in JOAN om kennis te maken met het huis, de bewoners en het team. Sinds een klein half jaar is er daar voor haar een plekje.

Stap voor stap




In JOAN voelt ze zich thuis, is ze op haar gemak, bepaalt ze haar eigen tempo. Sara vertelt: “Bart maakte me wegwijs de eerste dagen, maar hij liet me ook doen. Ik was in het begin heel gesloten. Ik voelde me hier wel veilig. Ik was niet meer eenzaam. Maar het was te moeilijk om over de dingen te praten. Bart merkte wel dat ik met iets zat en dat ik me heel slecht voelde. Maar hij heeft me nooit gepusht om hier verder op in te gaan. Hij is blijven herhalen dat ik bij hem terecht kon om mijn verhaal te vertellen. Het heeft even geduurd. Toen werd zwijgen onhoudbaar, en zette ik de stap om hem in vertrouwen te nemen. Het is nog altijd moeilijk, maar ik doe het, stap voor stap. Ik voel ook dat de last op mijn schouders minder zwaar weegt als ik er met iemand over praat. Ik voelde me echt slecht in mijn hoofd.”

 

Langzaam maar zeker

Bart vertelt hoe hij Sara verder heeft geholpen: “Een beetje zoals je een kind leert fietsen. Ik loop naast haar en als ze valt, dan ben ik er. Af en toe geef ik een duwtje. We focussen op wat er goed loopt. Ik leer haar vooruit kijken. Ik help haar zo mee zoeken naar oplossingen. Eerst hebben we haar op adem laten komen. Ik ben dan samen met haar op zoek gegaan naar de juiste hulp.”

Bart zocht mee naar een psycholoog met wie ze kan praten. Een collega van slachtofferhulp, een dienst van CAW Antwerpen, begeleidt haar ook. “Ze sloot zich ook aan bij een groep lotgenoten en dat doet haar ook deugd. We kijken nu uit naar vrijwilligerswerk dat goed bij haar past. En zo timmeren we langzaam maar zeker aan de weg. Ik probeer haar de weg te wijzen door de juiste vragen te stellen. Ik zoek samen met haar naar haar krachten. Zodat ze opnieuw in zichzelf durft geloven. Ik geef graag erkenning en waardering voor wat ze goed doet. Daar groeien jongeren van.” Bij JOAN wordt hard gefocust op verantwoordelijkheid en eigenheid. “Maar om iets te bereiken, moet je in jezelf geloven. Moet je ontdekken waar je goed in bent en hoe je je met anderen kunt verbinden.” 

Wekdienst als barometer

Bart is groepswerker bij JOAN. “Ik maak ‘s morgens alle jongeren wakker. Ten laatste om half tien moet iedereen zijn bed uit. Ik vraag of ze goed geslapen hebben, en ik weet dan meestal meteen of ze die dag goed in hun vel zitten. Ik ben er als ze me nodig hebben. Ik weet dat kwetsbaarheid tonen moeilijk is, dus ik heb respect voor hun tempo en hun ritme. Tegelijkertijd blijven ze zelf eigenaar van hun eigen probleem. Ik neem dit niet uit hun handen.”

Toekomstplannen

Als we met Sara vooruit blikken naar haar toekomst, aarzelt ze: “Mijn ouders weten dat ik veilig ben, maar voorlopig heb ik liever niet dat ze weten dat ik hier ben. Mijn moeder zou me meteen komen opzoeken, en daar ben ik nog niet klaar voor. Ik bel haar af en toe, en dat is nu voldoende. Ik ben afgestudeerd als verzorgende, maar misschien wil ik nog graag een opleiding visagie volgen. Ik zou ook graag alleen gaan wonen in een studio, binnen een paar maanden, als ik er klaar voor ben. Als ik mezelf voor het gevoel in mijn hoofd 4/10 geef, dan zet ik die stap. Maar daar ben ik nog niet. Ik voel wel dat ik verander. De last weegt al minder op mijn schouders.”

Jong en kwetsbaar

Weinig YOLO dus, jong en kwetsbaar zijn. Tussen je 18 en je 25 gebeurt er van alles in je leven. Je zoekt je plek in de maatschappij, maar je moet er nog achterkomen wat wel en niet bij je past. Voeg daar nog aan toe: een hoger armoederisico, onderwijsachterstand, werkloosheid, psychische problemen, geen thuisbasis om op terug te vallen. Geen cocktail om fluitend met een rietje leeg te slurpen. Jongeren weten bovendien goed wat ze van hulpverleners verwachten, ze willen niks opgedrongen krijgen. De CAW’s sleutelen dan ook mee aan de weg naar een beter geestelijk welzijn bij jongeren.

Om privacyredenen is de naam van de cliënt gewijzigd.

Jasmien Peeters werkt bij CAW Antwerpen

Het CAW lanceerde op 29 februari een bekendmakingscampagne. Deze week brengt het CAW elke dag een stuk over een bepaald welzijnsthema. Vandaag wordt er toegespitst op geestelijk welzijn bij jongeren.

Het CAW is bereikbaar via www.caw.be of 078 150 300.

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!