Meer een verborgen agenda dan fraudebestrijding

Op 3 december 2015 pakte Johan Van Overtveldt (N-VA) uit met zijn plan ter bestrijding van de fiscale fraude. Net als in zijn algemene beleidsnota over de werking van Financiën, kunnen Johan Van Overtveldt en zijn medewerkers hun neo-liberale gedachtengoed niet verstoppen.

donderdag 17 december 2015 12:26
Spread the love

In het actieplan beweren ze vooral te focussen op de oorzaken, eerder dan op de symptomen. Zo zouden de complexiteit van de wetgeving, de hoge- en ongelijke belastingdruk de fraude gevoelig opdrijven. De oplossingen hiervoor maken onmiddellijk duidelijk dat de auteurs niet zozeer bekommerd zijn om deze oorzaken aan te pakken, maar wel om van deze oorzaken gebruik te maken om hun politieke doelstellingen te verwezenlijken.

De complexiteit van de wetgeving wordt opgelost doordat de eerste stappen al werden gezet via bijvoorbeeld het verminderen van de belastingschijven en de belastingtarieven. Door de verwijzing naar de ‘eerste stappen’ geeft men duidelijk aan dat men verder wil gaan naar een verdere afbouw van de belastingtarieven. Dat wil dus zeggen: een afbouw van de progressiviteit waarbij de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen. Zowel de N-VA als de Open-VLD zijn gewonnen voor een belastingstelsel met zo weinig mogelijk tarieven.

In de aanloop naar haar partijcongres eind januari 2014 en de daaropvolgende verkiezingen, lanceerde de N-VA een voorstel om, in een eerste fase, de aanslagvoet van 45 procent in de inkomstenbelasting af te schaffen. In een tweede fase zou de grens om in de hoogste belastingschijf van 50 procent te vallen, opgetrokken worden tot belastbare inkomens boven 50.000 euro.

Een simulatie toonde aan dat in een eerste fase de afschaffing van de aanslagvoet van 45% vooral ten goede komt aan de 10 procent rijksten die gemiddeld 106 euro besparen. De 10 procent armsten winnen gemiddeld slechts 1 euro. In fase 2 neemt de ongelijkheid nog toe. Terwijl de gezinnen in de groep van de 10 procent rijksten maandelijks bijna 200 euro winnen, is dit voor gezinnen in de groep van de 10 procent armsten nog steeds 1 euro. Het voorstel van de N-VA komt enkel ten goede aan de ‘rijkere’ Vlaamse gezinnen.

De hoge belastingdruk wordt in het Fraudeplan van Van Overtveldt toegeschreven aan de stijgende overheidsuitgaven die onvermijdelijk zouden leiden tot meer fiscale fraude. De uitgavencategorieën die het sterkst zijn toegenomen, zijn de bezoldigingen van het overheidspersoneel en de subsidies aan ondernemingen. Als oplossing schrijft men in het fraudeplan: ‘De belastingtarieven drukken, minstens niet laten stijgen, is het meest efficiënte middel tegen fraude door o.a. het beheersen van de overheidsuitgaven en het slim omgaan met subsidies aan ondernemingen.’

Over de woordkeuze is goed nagedacht: ‘beheersen van de overheidsuitgaven en het slim omgaan met subsidies aan ondernemingen.’ In elk geval moeten deze maatregelen niet meer worden gepland, want deze zijn al in uitvoering. Zo worden de overheidsuitgaven door de huidige regering van MR, N-VA, CD&V en Open VLD al goed beheerst door te besparen op de budgetten van onderwijs, openbaar vervoer, sociale zekerheid, cultuur en overheidsdiensten. In één beweging worden diezelfde diensten voor de gebruikers duurder gemaakt. Door deze besparingen worden vooral de werknemers, de gepensioneerde werknemers, de werkzoekenden, de mensen die moeten leven van een leefloon en de zieke mensen zwaar getroffen. De een al een beetje meer dan de ander. Maar het jaarlijks inkomensverlies loopt al snel op van een paar honderd euro tot ruim 1000 euro.

In tegenstelling tot het beheersen van de overheidsuitgaven, wordt er ‘slim’ omgegaan met de subsidies aan de ondernemingen. Tussen 1996 en 2013 zien we dat de loonsubsidies met 9,5 miljard euro gestegen zijn. De regering van MR, N-VA, CD&V en Open VLD gaat daar nog een flinke schep bovenop doen. Dit zou de bedrijven meer financiële zuurstof geven en zorgen voor meer tewerkstelling in de privésector. De realiteit ziet er nochtans anders uit. Ondanks de vele subsidies verminderde de werkgelegenheid in de privésectoren tussen 2007 en nu met 58.000 jobs. De subsidies aan de privésectoren hebben duidelijk niet gezorgd voor meer tewerkstelling. Wie er tussen 1996 en 2013 wel op vooruit gingen, zijn de aandeelhouders. Opmerkelijk is de evolutie van de overheidssteun aan de ondernemingen en het bedrag aan winstuitkeringen dat is uitgekeerd aan de aandeelhouders. Ze lopen opmerkelijk parallel! Het bedrag steeg met maar liefst 13,9 miljard euro.

Over de ongelijke belastingdruk staat in het fraudeplan ‘dat de belastingdruk onevenwichtig gespreid is tussen de arbeidsinkomsten enerzijds en de andere inkomsten anderzijds. De oplossing bestaat erin om de belastingdruk gelijker te maken over alle categorieën inkomsten heen zoals o.a. beslist werd in de tax-shift wet. Deze wet wordt thans uitgevoerd. Daarnaast moet de focus liggen op de aanpak van grote fraude.’

Los van wat men onder het begrip ‘grote fraude’ verstaat, is het toch wel kort door de bocht dat de tax shift van de regering van MR, N-VA, CD&V en Open VLD een oplossing biedt aan de ongelijke belastingdruk tussen inkomsten uit arbeid en inkomsten uit vermogen. Terwijl het nog steeds enkel de gewone mensen zijn die belastingen betalen, wordt het inkomen uit vermogen helemaal niet aangesproken. De regering beweert het tegenovergestelde door de speculatietaks en de kaaimantaks voor te stellen als belastingen die de vermogenden zullen voelen. Maar die speculatietaks is eenvoudig te omzeilen en brengt maar 28 miljoen euro op. Ter vergelijking: de verhoging van de btw van 6 naar 21% op elektriciteit, die vooral gewone mensen treffen, brengt 712 miljoen euro op. Met de kaaimantaks pakt de regering uit door te beweren dat ze het verstopte geld in belastingparadijzen voldoende hoog kan gaan belasten. Maar de opbrengst van 460 miljoen euro die Johan Van Overtveldt hoopt te verkrijgen uit de kaaimantaks, wordt in twijfel getrokken door de inspectie van Financiën. Ook hier zijn er immers uitwijkmogelijkheden.

Maar er is meer

Het fraudeplan van Johan Van Overtveldt zou jaarlijks 425 miljoen euro moeten binnenhalen. Het is maar de vraag hoe hij aan dit bedrag zal geraken als zelfs de Europese instellingen, namelijk Eurostat en de Europese Centrale Bank, dit bedrag verwerpen als ongeloofwaardig. Veel heeft immers te maken met het bankgeheim in België dat nog steeds stevig in zijn schoenen staat. In plaats van het bankgeheim volledig af te schaffen en naar het voorbeeld van Frankrijk te kijken, waar de banken elk jaar alle info over rekeningen en rente digitaal afleveren bij de fiscus, kiest men in België voor een regeling waarbij de kern van het bankgeheim blijft behouden: er zijn nog steeds aanwijzingen van fraude noodzakelijk om de opheffing te kunnen vragen.

Daarbij komt nog de omslachtige procedure om dat bankgeheim op te heffen. En dat is nu net de wereld op zijn kop! Het is net het bankgeheim dat het aantonen van fiscale fraude bemoeilijkt. Wist je dat de beste manier om de Belgische fiscus op afstand te houden, het nog steeds beter is een bankrekening in België te hebben dan in het buitenland? En weet je hoe dit komt? Gegevens van Europeanen bij Belgische banken worden automatisch aan de fiscus van hun land bezorgd in het kader van de Europese Spaarrichtlijn. Dit automatisme geldt wel voor Europeanen, maar niet voor Belgen. De automatische uitwisseling geldt ook internationaal tussen landen die hierover een akkoord hebben gesloten in het kader van het OESO-initiatief. Dus wanneer de Belgische fiscus gegevens wil van een rekening in eigen land, moet er een vermoeden van belastingontduiking zijn en moet er een ganse procedure worden opgestart. Voor de buitenlandse fiscus ligt er een boulevard open, voor de eigen fiscus blijft het aanmodderen!

Neen meneer de minister van Financiën, je bent niet goed bezig

Om de fiscale fraude en de zwarte economie in België te bestrijden, en die door professor Friedrich Schneider(*) geschat wordt op 61 miljard euro, moet je beginnen met het bankgeheim volledig af te schaffen. Dat betekent dat de fiscus toegang moet krijgen tot de bankgegevens die automatisch worden aangeleverd door de banken. Pas dan zal fraudebestrijding iets opleveren. Dat er meer uit fraudebestrijding te halen is, kan je lezen in het boek ‘‘Iedereen doet het ‘ van Professor Michel Maus. Op pagina 98 schrijft hij: Als we vergelijken met de omringende landen waar de zwarte economie gemiddeld 11% van het bbp bedraagt, hetzij 5% lager dan in België, en we zouden erin slagen in België het fraudepercentage terug te dringen tot het niveau van onze directe buurlanden, dan zou dit volgens het theoretische model van professor Schneider de facto tot gevolg hebben dat er per jaar ongeveer 8 miljard euro extra in de Belgische Schatkist terechtkomt.’

Omdat een andere wereld mogelijk is.

Guido Deckers is nationaal ACV-propagandist voor het thema rechtvaardige fiscaliteit.

Bronnen:

  • De Tijd, 5 december 2015, p. 57
  • De Standaard, 5 december 2015,p.5
  • FLEMOSI, Flash – 29 oktober 2013, N-VA voorstel om personenbelasting te verlagen kost Vlaanderen 800 miljoen euro.
  • https://static.acv-online.be/Pages/wat-kosten-je-de-besparingen-berekeningstool-regeringsmaatregelen.html
  • Knack, 9 april 2014, p. 50, Het recept van Fons Verplaetse
  • Sociaal-economische barometer 2015, ABVV, p. 30.

(*) Een van de meest vooraanstaande specialisten op het vlak van het meten van de ondergrondse economie is professor Friedrich Schneider van de Johannes Keppler Universiteit in Oostenrijk. Deze professor heeft een berekeningsmodule ontwikkeld met criteria die toelaten de ondergrondse economie in een staat te meten. Bovendien laat zijn module toe om de ondergrondse economie in verschillende staten met elkaar te vergelijken.

take down
the paywall
steun ons nu!