“Toen de maffia in de Verenigde Staten zo groot was, kocht ze iedere invloedrijke persoon om die haar dienstbaar kon zijn: politiemensen, politici, burgemeesters,… Zo doet de farmaceutische industrie vandaag de dag ook. Het is een verdomd smerige business. Onderzoeksresultaten worden gemanipuleerd in haar voordeel. En de gigantische marketingmachine verandert zwart in wit en andersom. Eigenlijk zou die misleidende marketing moeten verboden worden. Het is, hoe cynisch het ook moge klinken, een gigantisch groot gevaar voor de gezondheid. Jazeker!” 

HANDELSVERTEGENWOORDIGER

Deze krasse taal is van Peter C. Gotzsche. Hij publiceerde een vuistdik boek over de farmaceutische industrie: Dodelijke medicijnen en Georganiseerde Misdaad. De pillenmaffia, zeg maar. Sensatie? Nee, iemand met zo’n staat van dienst als Gotzsche, die lult niet zomaar wat uit zijn nek, op zoek naar goedkoop succes. De Deen startte immers zijn beroepsloopbaan als artsenbezoeker voor een groot farmabedrijf. Zijn opdracht bestond erin zoveel mogelijk pillen te slijten aan de dokters. Dat ging eigenlijk als een fluitje van een cent, aldus deze voormalige handelsvertegenwoordiger in zogezegd gezondheidsmiddeltjes.  

Nadien legde hij zich toe op klinisch onderzoek. Op die manier leerde Gotzsche de wijze kennen, waarop medicijnen worden vervaardigd en nadien gecontroleerd op hun deugdelijkheid. Controle, nou ja….Gotzske werkte bovendien ook als arts in ziekenhuizen in Kopenhagen. Een man met een rijke ervaring. 

Tot hij er schoon genoeg van had. Samen met enkele andere medische wetenschappers richtte Gotzsch vervolgens een onafhankelijke onderzoeksgroep op naar de al dan niet gunstige effecten van geneesmiddelen en de gezondheidszorg in het algemeen. 

BLOCKBUSTERS. 

Het initiële opzet van deze medicijnenindustrie, daar heeft hij niet het minste probleem mee. Medicijnen kunnen natuurlijk zeer nuttig zijn, heilzaam en levensreddend, erkent Gotzske zonder aarzelen. Maar wat hem bovenmatig tegen de borst stoot is de heersende bedrijfscultuur van die farmaceutische firma’s. Daar heerst al sinds vele jaren de jacht op zogeheten blockbusters. Dat zijn medicijnen die goed zijn voor een opbrengst van meer dan één miljard dollar per jaar. Maar die blinde jacht op het Grote Geld gaat helaas heel vaak ten koste van de hulpbehoeftige zieke die zich bovendien ook blauw heeft moeten betalen voor een behandeling die van geen kanten deugt. In het boek wordt het ene na het andere voorbeeld gegeven. 

‘Het markteconomische gebod om winst te maken leidt niet tot de maatschappelijke voordelen die het volgens bepleiters van de vrije markt zou hebben.’ Dat op geneesmiddelen een patent kan rusten, dat volkomen haaks staat op het beleden marktgericht denken, noemt de schrijver zonder meer principieel immoreel. 

MOORDENDE MEDICIJNEN 

“Van medicijnen kun je beter worden, maar de kans is niet denkbeeldig dat je eraan doodgaat”, aldus de Deen. “En dat gebeurt zelfs op grote schaal: de pillenindustrie heeft meer doden op haar geweten dan de maffia! De Europese Commissie schat dat jaarlijks 200.000 burgers van EU-lidstaten overlijden aan bijwerkingen van medicijnen. In de VS sterven ieder jaar 100.000 mensen aan geneesmiddelen die op een correcte manier zijn toegediend, en eenzelfde aantal door verkeerd gebruik. Dat betekent dat in de EU en de VS geneesmiddelen, jawel, doodsoorzaak nummer drie zijn, na hartziekten en kanker.” 

De farmaceutische industrie schermt voortdurend met een aantal mythes, die evenwel de ontwikkeling van een rationeel en corruptievrije gezondheidszorg onmogelijk maken. Ze worden door Gotzsche op een zeer deskundige wijze naar het rijk der fabels verwezen. 

We zetten die mythes even op een rij, zodat je voor jezelf kan uitmaken in hoeverre de farmaceutische marketing je eigen opvattingen heeft beïnvloed. 

• Geneesmiddelen zijn duur vanwege de hoge onderzoeks-en ontwikkelingskosten
• Als we geen dure geneesmiddelen gebruiken, zal innovatie opdrogen
• Met dure geneesmiddelen bespaar je uiteindelijk meer
• Doorbraken komen uit door het bedrijfsleven gefinancierd onderzoek
• Farmaceutische bedrijven concurreren op een vrije markt
• Patienten zijn gebaat bij publiek-private samenwerking
• Geneesmiddeleneonderzoek is bedoeld om patiënten beter te kunnen behandelen
• We hebben veel geneesmiddelen van hetzelfde type nodig omdat patiënten er verschillend op reageren
• Gebruik geen generieke geneesmiddelen omdat hun sterkte varieert
• De farmaceutische industrie betaalt de scholing van medici omdat de overheid die nalaat..

Gotzsche’s stevig onderbouwde kritiek op het gedrag van Big Pharma liegt er dan ook niet om.: “De afgelopen jaren heeft de branche kunnen uitgroeien tot een onbeheersbaar kankergezwel in onze samenleving dat voor een groot deel wordt gevoed door georganiseerde misdaad, wetenschappelijke oneerlijkheid, schaamteloze leugens en omkoperij.” Kortom: een ongezonde situatie.

Peter C. Gotzsche, ‘Dodelijke Medicijnen.en Georganiseerde Misdaad’, Lemniscaat, 2015, 300 blz, € 24,95

.