Foto: Greet Brauwers

‘Paris Outcome’-tekst: vier struikelblokken

Woensdagmiddag ging er op de klimaatonderhandelingen in Parijs een nieuwe voorlopige tekst met de titel ‘Paris Outcome’ rond. De hele nacht van woensdag op donderdag bleven de landen de tekst bediscussiëren, want vrijdag moet er een definitief akkoord zijn. De druk om hier te vertrekken met een akkoord is voor velen groot en dat is positief. Maar ook gevaarlijk. Want er zijn nog veel belangrijke thema’s onopgelost en die kunnen een belangrijk verschil maken. BBL zet er vier op een rijtje.

donderdag 10 december 2015 10:30
Spread the love

 1) En de vliegtuigen en schepen?

Het gaat hier op de onderhandelingen vaak over ‘bunkers’. Dat is de uitstoot van vliegtuigen en schepen. Eerst stond die in de tekst, maar nu is het uit de Paris Outcome tekst verdwenen. Onder meer de EU en Zwitserland zijn voorstander om dit toch in het akkoord te zetten. China en VS zijn tegen.

Deze blinde vlek is problematisch omdat een aanzienlijk deel van de uitstoot over de hele wereld zo buiten schot blijft. En alles wijst erop dat er snel meer en meer uitstoot van vliegtuigen en schepen zal komen.

2) 1,5°C of 2°C?

Gaan de landen hun best doen om de opwarming van de aarde te beperken tot maximum 1,5°C of tot maximum 2°C, of iets daartussenin? Daarover zijn ze het nog niet eens.

Om het doel van maximum 1,5 tot 2 °C opwarming te halen, stelt het akkoord dat de broeikasgasuitstoot tegen 2050 met een bepaald percentage moet dalen ten opzichte van 2010. Enerzijds is het goed dat zo ver vooruitgekeken wordt. Anderzijds zweeft het percentage nog tussen 40 en 95 procent. En 40 dan wel 95 procent maakt een groot verschil in de inspanningen die de landen moeten leveren.

Ook is het jammer dat de tekst vaag blijft over hoe hard de landen hun best moeten doen om dat percentage te halen (“Parties aim to”). Het zou beter zijn als ze zouden afspreken dat ze echt verplicht zijn om het tegen 2050 halen.

3) Meteen of met uitstel?

De naam die de ‘Paris Outcome’-tekst uiteindelijk krijgt, bijvoorbeeld “verdrag”, “protocol” of “agreement” is minder van belang om te weten of het akkoord wettelijk bindend zal zijn. Want volgens internationaal recht is een tekst waarover landen het eens zijn bindend, behalve als ze iets anders overeenkomen.

Veel belangrijker is de uitwerking van opvolgingsprocedures: transparantie, op tijd en juist verslag uitbrengen, grondig nazicht en een ambitiemechanisme (zie punt 4). Die moeten in het akkoord in detail worden beschreven om ook wettelijk bindend te zijn.

 Maar landen die liever niet te veel worden gecontroleerd, proberen de uitwerking van die procedures uit het eigenlijke akkoord te tillen en naar een aparte beslissing van de ‘Conference of the Parties’ (COP) te verwijzen. Daarin kunnen zaken eenvoudiger veranderd of op de lange baan geschoven worden. Veel landen geven ook aan dat beslissingen van die Conference of the Parties niet echt bindend voor hen zijn.

4) Verhoogd ambitiemechanisme

De landen moeten voor 2020 nieuwe nationale plannen opstellen waarin ze beloven de uitstoot verder terug te dringen dan wat ze nu van plan zijn. Want zelfs als ze de huidige plannen netjes uitvoeren, dreigt de aarde nog altijd met 3°C of meer op te warmen.

Maar de landen zijn het er in de ‘Paris Outcome’-tekst nog niet over eens dat ze verplicht meer inspanningen zullen beloven tegenover hun vorige klimaatplan. Nog een discussiepunt: de mate waarin het ambitieniveau verschilt tussen de industrielanden en de ontwikkelingslanden .

De landen vergaderen vanaf nu de klok rond. Het Parijse voorzitterschap wil de tekst van het akkoord absoluut donderdagavond afronden, zodat het nog vertaald kan worden en nagekeken door juristen van de Verenigde Naties.

Door Johannes Nissen, BBL, in Le Bourget

dagelijkse newsletter

take down
the paywall
steun ons nu!