De Europese Transportarbeidersbond (European Transport Workers’ Federation – ETF) houdt op  donderdag 29 oktober 2015 een Europese campagne rond het behoud van de treinbegeleiders in de trein.

“Waarom is de aanwezigheid van de treinbegeleider een must?’, vraagt u zich misschien af.

De treinbegeleider (hij/zij) kampt met een perceptieprobleem. Hij wordt immers enkel geassocieerd met het controleren van de vervoerbewijzen en het onthaal van de reizigers.

Nochtans behoren veiligheid én stiptheid tot zijn voornaamste opdrachten. Dat niet iedereen dit beseft, begrijpen we volkomen. Gezien haar bevoegdheid hebben we echter véél minder begrip voor de onwetendheid van minister Galant.

‘Treinen zonder treinbegeleider’ gaat niet om efficiënt beleid, integendeel zelfs, het gaat om gratuite besparingen. In plaats van het waterhoofd en een onzinnige structuur aan te pakken, kiest deze regering (en andere Europese regeringen) voor het dumpen van jobs met een kleiner statussymbool.

Veiligheid

De vertrekprocedure is secondewerk en bepaalt een veilige en stipte vertrek van de trein. Dit volledig overlaten aan de treinbestuurder is het extra belasten van diens al niet te onderschatten verantwoordelijkheid.

De treinbestuurder zou zich enkel maar moeten focussen op het veilig opvolgen van de seinen en de treinrit. De ETF-adviesgroep van treinbestuurders is dan ook sterk gekant tegen het idee van treinen zonder treinbegeleider.

Heeft men er al eens bij stil gestaan wat er kan gebeuren bij een incident, ongeval of erger, een desastreuze treinramp? Een brand in een tunnel, een ontsporing, gewelddadig gedrag van personen in een trein zonder toezicht? Dergelijke voorvallen kunnen zich zonder meer voordoen. We schaffen de brandweer toch ook niet af wanneer het aantal brandincidenten vermindert?

Bij een (persoons)ongeval is de kans vrij groot dat de treinbestuurder in shock is. Iemand onder je trein krijgen, is een traumatische ervaring. De treinbegeleider – met of zonder de treinbestuurder – past de voorziene veiligheidsprocedures toe om een tweede ongeval te voorkomen en eerste hulp te bieden aan gekwetsten. Hij zorgt voor de nodige veiligheidscommunicatie met de dispatching en informeert de reizigers over de oorzaak en de gevolgen van het ongeval. Hij is hét aanspreekpunt voor alle mogelijke vragen van verontrustte reizigers. Proactief en anticiperend. Het DNA van een treinbegeleider.

Stiptheid

Wat met de stiptheid? Stiptheid zou toch een primaire doelstelling moeten zijn?

Problemen met de deuren zullen de stiptheid nog meer beïnvloeden. De treinbestuurder moet zijn stuurpost verlaten, naar de defecte deur gaan (lopen?) en deze afzonderen of herstellen, en zich dan opnieuw naar voren bewegen om toch nog met een minimum aan vertraging de reis verder te zetten.

De treinbegeleider stelt zich strategisch op in functie van reizigers met een beperkte mobiliteit om het op-en afstappen vlot te laten verlopen. Zonder treinbegeleider zal de treinbestuurder hier aandacht aan moeten besteden. Of gaat men het gebruik van de trein bij deze reizigers ontmoedigen? De Europese bond van personen met een beperkte mobiliteit (European Disability Forum – EDF) is zich hier heel bewust van en steunt onze Europese actie uitdrukkelijk en met volle overtuiging.

Mevrouw Galant is reeds tevreden met 90% stiptheid. Wij niet. Wij willen minstens 95% stiptheid zoals voor 2005 toen we nog in één spoorwegstructuur werkten. Maximale inzet én samenwerking van het operationeel personeel resulteren steevast tot een positief resultaat.

Onthaal

Het onthaal is blijkbaar niet meer zo belangrijk. Enkel reizigers van HST-treinen hebben wellicht nog recht op een gegarandeerde persoonlijke dienstverlening.

In de media roepen dat de dienstverlening beter kan en vervolgens zeggen dat de treinbegeleider niet nodig is, is niet geloofwaardig. De treinbegeleider profileren als dé ambassadeur van de Belgische spoorwegen om nadien doodleuk te zeggen dat een vermindering van 20% treinbegeleiders de doelstelling zal zijn, is ook ongeloofwaardig.

Een treinreis is geen tramrit. Reizigers verwachten een aanspreekpunt.

De treinbegeleiders behalen steeds hoge quoteringen in enquêtes bij de reizigers. Net zoals het stationspersoneel dat dagelijks in contact komt met reizigers: loket, perron. Het wordt tijd om deze mensen te waarderen. Hun functie afschaffen is ronduit ongehoord. Personeel én reizigers verdienen beter.

Controle

Controle is dienstverlening. De controle dient niet enkel om te verifiëren of iedereen een vervoerbewijs heeft, de controle biedt de klant een mogelijkheid om de treinbegeleider zelf aan te spreken. De trefkans van een Belgische treinbegeleider bedraagt meer dan 75%. In andere Europese landen is dat opmerkelijk minder.

En de reiziger?

Trevor Garrod, de voorzitter van The European Passengers’ Federation (Europese bond van treingebruikers), verwoordde het als volgt tijdens een bijeenkomst van de ‘On-board Personnel Advisory Group ETF’ in maart van dit jaar: “Staff on trains must be well trained, well informed, well equiped and well motivated. Good public transport needs TEAMWORK!”

Gunther Blauwens
Lid ‘On-board Personnel Advisory Group ETF’
ACOD Spoor