Irak is springlevend, luister naar de stem van het Iraakse volk

Reportage, Nieuws, Wereld, Samenleving, Politiek -
dinsdag 15 september 2015 10:25
Irak is springlevend, luister naar de stem van het Iraakse volk

De VS en de NAVO willen Irak opnieuw bezetten. Daarmee negeren ze totaal wat er in Irak zelf gebeurt. Massale protesten tegen de corrupte regering en oproepen voor een onderhandelde oplossing in Irak worden in de westerse media compleet genegeerd en doodgezwegen. Dirk Adriaenssens vraagt respect voor de wil van het Iraakse volk.

Met alle heisa over IS en de roep naar interventie wordt bijna vergeten dat in Irak mensen wonen die ijveren voor een hoopvolle toekomst. De VS en de NAVO willen Irak opnieuw bezetten.

Sinds juni is er echter een hoopvolle tegenstroom in Irak: massale volksprotesten tegen corruptie, sektarisme en voor een seculiere maatschappij. Daar wordt in de media zo goed als niet over bericht. Initiatieven voor diplomatieke en verzoenende oplossingen worden door het Westen steeds weer genegeerd. Wapenverkoop floreert en de volkswil wordt genegeerd.

Massale protesten van het Zuiden tot het Noorden 

Wie Irak een beetje volgt, kan er niet naast kijken: massale protesten overspoelen de laatste maanden het land. 

Op 13 juni meldden sociale media dat betogers aan het gebouw van het provinciebestuur in de zuidoostelijke havenstad Basra verzamelden en het aftreden van gouverneur Majid al-Nasrawi eisten. Op 6 juni waren er gelijkaardige protesten in de Zuidelijke provincies Basra en Maysan, nadat daar de stroom was uitgevallen. Protesten tegen stroomonderbrekingen vinden ieder jaar op regelmatige basis plaats tussen mei en oktober, maar in 2015 breidden de protesten zich uit tijdens de heilige maand van de Ramadan, die dit jaar begon op 17 juni. 

Het harde inleveringsbeleid van de Iraakse regering leidde tot nog meer protesten. De financiële crisis en corruptie hebben geleid tot banenverlies, de stopzetting van projecten en uitstel van salarisbetalingen. Op 25 en 26 mei sloot de lokale bevolking de toegangen af tot de site van het olieveld West Qurna-2 in zuidelijk Irak, omwille van de verslechterende economische omstandigheden, met een eis voor meer jobs. 

De protesten die in verschillende steden in het sjiietische zuiden van Irak begonnen, verspreidden zich snel naar de rest van het land. Massale protesten op 31 juli in de zuidelijke steden Basra, Najaf, Amarah en in de hoofdstad Bagdad, verspreidden zich naar noordelijke steden als Sulaymaniah, Rania, Qaladiza, Chamchamal, Darbandikhan en Halabja in Iraaks Koerdistan en bereikten hun hoogtepunt op 7 augustus.

Ongeveer een half miljoen mensen kwamen op straat in Bagdad alleen al, met slogans tegen de corrupte en reactionaire regering. Honderdduizenden anderen demonstreerden in de zuidelijke steden Samawah, Al Diwaniyah, Basra, Nasiriyah, Najaf en Amarah.

Slogans als Noch sjiieten, noch soennieten, maar secularisme”, “Het religieuze regime heeft ons opgelicht”, tonen de ware aard van de protesten van de Iraakse bevolking. 

Het gebrek aan watertoevoer tijdens de recente dodelijke hittegolf in Irak, met temperaturen tot 50°C (met een gevoelswaarde van 70°C was Bagdad de heetste stad ter wereld), was de aanleiding voor de bevolking om hun diepe woede en ontevredenheid te uiten over de armoede, de onveiligheid, het gebrek aan basisrechten en de corrupte en reactionaire Iraakse regering.

Volgens rapporten van Left Worker, de communistische partij van Irak, spraken o.a. diverse bekende arbeidersleiders, zoals Falah Alwan en Saeed Nema, evenals prominente activisten voor vrouwenrechten, de menigte toe. Volgens deze rapporten spelen linkse en seculiere krachten een belangrijke rol in de protesten.  

Het zaad van de Arabische Lente is nog levend 

De protesten nemen nog steeds in omvang toe en zullen niet zo snel uitdoven. De protesten van 11-12 september geven aan dat er ook iets beweegt binnen brede segmenten van de Iraakse jeugd. Die weigert zich over te geven aan de eindeloze vicieuze cirkel van geweld, ondanks alle pogingen van lokale, regionale en mondiale krachten om een eind te maken aan de protestbeweging en die met lede ogen deze protesten aanzien. 

Wat meer is, de huidige protesten hebben de sociale en economische vraagstukken naar de voorgrond gebracht als de belangrijkste drijfveer achter de protestbeweging, naast aandacht voor de mogelijkheid om ideologische en politieke tegenstellingen te overwinnen in het belang van een gemeenschappelijk doel. 

Ongeacht of deze protesten in staat zijn om hun doelstellingen te bereiken, hebben ze de hardnekkigheid aangetoond van de Iraakse jeugd die weigert om dood, moord, chaos en vernietiging te aanvaarden. Zij bewijzen ook dat alle trucs en middelen die de heersende imperiale krachten gebruiken om verandering af te breken en de sektarische strijd aan te wakkeren hebben gefaald. 

Verrassend is ook dat de meeste van de huidige acties geen duidelijk herkenbaar leiderschap hebben, maar spontane bewegingen zijn die de steun genieten van mensen die geloven dat protesten de enige manier zijn om veranderingen teweeg te brengen, net zoals de bewegingen die hen vooraf zijn gegaan vier jaar geleden. 

Repressie door de ordediensten 

De UN Assistance Mission for Iraq (UNAMI) uitte op 31 augustus haar bezorgdheid over meldingen van moorden op activisten en leiders van de volksprotesten. 

In een verklaring haalde UNAMI rapporten aan waaruit blijkt dat onbekende aanvallers demonstranten en journalisten lastigvallen, intimideren en bedreigen. De verklaring komt twee dagen na een reeks moorden in Bagdad en Basra. In 48 uur tijd werden tussen 30 en 31 augustus 9 activisten vermoord in Bagdad, Babel al-Kout en Basra, volgens veiligheidsbronnen. 

Het Iraqi Civil Society Solidarity Initiative (ICSSI)

Op 28 augustus 2015 verspreidde het Iraqi Civil Society Solidarity Initiative (ICSSI) volgende boodschap: “Duizenden Irakezen zullen in hun steden op straat komen vandaag, zoals ze elke vrijdag doen sinds eind juli, met massale demonstraties die de corruptie in het land en het politieke failliet van de regerende sectarische politieke partijen verwerpen. Ondanks de goedkeuring van economische, politieke en administratieve hervormingsmaatregelen door het parlement op 11 augustus in reactie op de eisen van de Iraakse straat, zijn de mensen sceptisch: “Zullen hervormingen een tastbaar resultaat opleveren?” 

Het ICSSI roept internationale activisten en organisaties op om solidariteitsberichten te sturen naar het Iraakse volk, door middel van foto’s en selfies met slogans en boodschappen voor de mensen die demonstreren in Bagdad en vele andere steden. Plaats uw foto’s op sociale media met behulp van hashtags #withIraqidemos, #ICSSI en stuur ze naar icssi.project@gmail.com. We zullen een poster afdrukken van de verzamelde foto’s die in de demonstraties in Bagdad zullen worden verspreid.” 

“De demonstranten, veelal jongeren en maatschappelijke activisten, verwerpen het politieke systeem als geheel, ijveren voor een seculiere staat in tegenstelling tot een confessionele staat, tegen de scheiding tussen soennitische en sjiitische bevolking, voor de rechten van vrouwen en de rechten van werknemers. Zij doen dat met slogans als: “Het Parlement en de Islamitische Staat zijn twee kanten van dezelfde medaille”, “Daesh (Arabische afkorting van IS) werd geboren uit uw corruptie”, “De mens kan niet overleven met religie, maar met brood en waardigheid”, “In de naam van religie handelen ze als dieven”, “Nee tegen sektarisme, nee tegen nationalisme, ja tegen de mensheid”, “Er is geen einde aan de corruptie in een sektarische en nationalistische regime”. Er is een aanzienlijke vrouwelijke aanwezigheid, en de Iraakse vrouwenrechtengroepen zijn actief om te zorgen dat vrouwen kunnen deelnemen aan de demonstraties zonder te worden lastiggevallen.” 

“Demonstraties zullen doorgaan tot hervormingen echt worden doorgevoerd, en de protesten hebben een niveau van burgermobilisatie bereikt dat in Irak nog nooit eerder is gezien, zelfs niet tijdens de zogenaamde Arabische lente. Internationale solidariteit en zichtbaarheid zijn dringend nodig om de Iraakse burgermaatschappij te helpen deze protestbeweging te versterken. Verhef nu uw stem samen met het Iraakse volk!” 

Het burgerinitiatief van de Association of Muslim Scholars

Een interessant voorstel om Irak uit het slop te helpen komt van de in 2003 opgerichte Association of Muslim Scholars in Iraq (AMSI), een organisatie die groot vertrouwen geniet bij een belangrijk deel van de Iraakse bevolking, omdat ze zich als verzetsbeweging nooit heeft gecompromitteerd, noch deel heeft genomen aan het politieke proces en omdat ze een seculiere staat voorstaat. Het is interessant om hun voorstellen te lezen. Hier zijn enkele van hun eisen: 

  1. Volledige naleving van de onafhankelijkheid van Irak en zijn territoriale integriteit en het behoud van zijn identiteit. Het ontwikkelingsbeleid zal worden gebaseerd op de gemeenschappelijke belangen van zijn burgers. De constructie van de moderne staat moet in overeenstemming zijn met de noodzakelijke basisprincipes, zowel constitutioneel, juridisch, economisch, militair, als sociaal en cultureel.
  2. Inzet voor een pluralistische benadering en vrijheid van meningsuiting, op basis van de mechanismen die in overeenstemming zijn met onze waarden en respect voor onze tradities.
  3. Het vermijden van politieke wraak en ijveren ??voor gerechtigheid. Dit moet worden gebaseerd op een consensus tussen de Irakezen met behoud van de rechten, het leven en de menselijke waardigheid, om te voorkomen dat de gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden en momenteel plaatsvinden opnieuw zouden gebeuren.
  4. Zich bewust worden dat de tragedie in Irak niet de tragedie is van een bepaalde groep, ras, gebied, gouvernement of een bepaalde plaats. Het is de tragiek van het vaderland en de natie. Het geven van onmiddellijke aandacht aan deelproblemen die zich hier of daar voordoen, mag ons niet verhinderen om het volledige beeld van de tragedie van onze natie te zien.
  5. Rechten worden niet gegeven, maar verworven door onafgebroken effectieve acties, zware inspanningen en grote offers.
  6. De inspirerende geest van verzet, volksopstanden, protesten en revoltes is cruciaal en noodzakelijk bij het bepalen van onze weg naar verandering en verlossing. 

De wil tot onderhandelen en verzoening en het stoppen van geweld en chaos zijn ingebed bij het grootste gedeelte van de Iraakse bevolking, maar worden niet gedeeld door de regering en sommige terroristische groepen, zoals IS en Sjiitische milities, noch door sommige buitenlandse actoren, zoals de VS, Israël, Iran en Saoedi-Arabië. 

Paniek bij de Iraakse regering 

Minister-president Haider al Abadi ondernam recent stappen om de regering te herschikken met een hervormingsplan, als directe reactie op de eisen van de demonstranten. Op 9 augustus keurde de ministerraad Abadi’s voorstellen goed, waaronder het schrappen van de ambten van vice-president en vice-ministeriële posities.  Op 11 augustus keurde het parlement bijna unaniem de hervormingen van Abadi goed zonder discussie of bezwaar. 

Abadi wil ook een grotere rol toebedelen aan de anticorruptie-eenheid, wil het sektarisch quotasysteem voor benoemingen, jobs, politici en dergelijke afschaffen en hervormingen in de administratieve, financiële, economische en de dienstensector realiseren. Het plan van Abadi verleent hem ook meer uitvoerende bevoegdheden. Het machtigt hem om gouverneurs of burgemeesters af ??te wijzen in geval van gebrekkige prestaties. 

Bovendien omvat het project bezuinigingen op ‘beveiligingstoelagen’ voor hoge ambtenaren en officieren van de ministeries van Defensie en Binnenlandse Zaken. Men wil ook snijden in de privileges van hoge ambtenaren. Er zijn fusies gepland tussen de ministeries van gezondheid en milieu, ministeries van financiën en planning, en de ministeries van water en landbouw. 

De meeste waarnemers betwijfelen echter of deze maatregelen ook effectief zullen worden uitgevoerd. De demonstranten eisen daarom ook de afschaffing van het volledige door de VS geïnstalleerde politieke systeem. 

Irakezen willen geen luchtaanvallen noch grondtroepen 

Volgens een recente poll van het gerenommeerde onderzoeksinstituut ORB, in opdracht van de BBC, denkt 66 procent van de Iraakse bevolking dat het land de verkeerde richting uitgaat. 90 procent gelooft dat een diplomatieke oplossing voor de nationale verschillen kan worden gevonden. 84 procent denkt dat Islamitische Staat een “sterk negatieve” invloed heeft;

56 procent verzet zich tegen luchtaanvallen van de coalitie, waaronder België, dat met zijn F16’s tot en met mei 2015 5 procent van de luchtaanvallen in Irak voor zijn rekening nam en 107 doelwitten trof. Hoeveel slachtoffers daarbij zijn gevallen is onduidelijk, maar er zijn honderden burgerslachtoffers gevallen tijdens de bommencampagne van de coalitie. 

Met door het Westen geleverde gevechtsvliegtuigen heeft de Iraakse luchtmacht steden gebombardeerd als Fallujah en Ramadi, waarbij vele burgerslachtoffers gevallen zijn. Zo ook op 13 augustus. De Iraakse luchtmacht bombardeerde een kraamkliniek in Fallujah, waarbij tientallen vrouwen, kinderen en medisch personeel zijn omgekomen. 

Volgens Iraakse medische en lokale bronnen werden op 3 september zesenveertig Irakezen, vooral vrouwen en kinderen, gedood in een luchtaanval door Iraakse militairen ten oosten van Ramadi. Dit zijn maar enkele recente voorbeelden. 

De Iraakse regering begint nu ook van mening te veranderen over een eventuele tussenkomst van Amerikaanse grondtroepen. Twee maanden na hernieuwde militaire operaties in Anbar hebben het Iraakse leger en de Sjiitische milities geen significante vooruitgang geboekt. Een prominent lid van de Iraakse regerende Nationale Alliantie vertelde aan al-Arabi al-Jadeed (Arabisch en Engelstalig mediabedrijf, nvdr), dat de standpunten van de verschillende politieke leiders binnen de pro-Iraanse partij zijn “verzacht” en de kans op een Amerikaanse interventie verhoogt. De bron zei dat de leiders van de Nationale Alliantie hun meningsverschillen hebben overwonnen over de aanwezigheid van Amerikaanse troepen in onafhankelijke Amerikaanse militaire basissen in Irak. 

Deze ommezwaai deed zich voor tijdens een recente vergadering die de Iraakse premier Haider al-Abadi had samengeroepen, met vertegenwoordigers van de Supreme Council, Badr, the Sadrists, the State of Law coalition, the Islamic Virtue Party en onafhankelijken. 

Het Amerikaanse minsterie van defensie is ook vragende partij voor een opflakkering van de oorlog en heeft voorgesteld om minstens vier en misschien zes permanente basissen te bouwen in Irak. Sommige zijn reeds in aanbouw: Baghdad International Airport, Tallil luchtmachtbasis in de buurt van het zuidelijke Nasariyah, in de westelijke woestijn nabij de Syrische grens, en op de Bashur luchthaven in de Koerdische regio in het noorden.

De reeds operationele ‘uitvalsbasis’ Anaconda zou permanent kunnen worden. Die basis is gigantisch. Camp Anaconda beslaat 25 vierkante kilometer en zal uiteindelijk maar liefst 20.000 troepen huisvesten. De basis is het hoofdkwartier van de 3e Brigade, 4de Infanteriedivisie, wiens taak het is om ongeveer 2400 vierkante kilometer ten noorden van Bagdad te beveiligen, van Samarra tot Taji.  

Daarnaast zijn er plannen om de Amerikaanse controle over de hele noordelijke regio van Koeweit te behouden: een zone van 2500 vierkante kilometer die nu gebruikt wordt om de VS-troepen in Irak te bevoorraden en als een vakantieverblijf voor de Amerikaanse ambtenaren in de Green Zone (de omheind streng bewaakte compound in het midden van de hoofdstad Bagdad, waar de meeste buitenlandse bedrijven en diensten zijn gevestigd, nvdr). 

Al deze regeringsplannen staan haaks op de Iraakse volkswil en zullen enkel aanleiding geven tot meer bloedvergieten. 

Volksprotesten zijn nooit gestopt 

Toen basisorganisaties in november 2011 protesten organiseerden om de onvolledige “exit” van de VS troepen uit Irak te hekelen, riepen zij op tot “het vertrek van de laatste soldaat” en een “nieuw front tegen het tweede gezicht van de bezetting”, belichaamd door een sektarische regering en een verdeeldheid zaaiende grondwet. 

Irak was op dat moment getuige van de wedergeboorte van massale mobilisaties die brutaal onderdrukt waren door de bezetter sinds 2003, en die werden georganiseerd door o.a. de “Popular Movement to Save Iraq” en de “Student and Youth Organization of a Free Iraq”. Die volksbeweging organiseerde toen sit-ins op Amerikaanse militaire bases in Mosul, Ramadi en Bagdad, ondanks de repressie van de overheid. Hun eisenpakket bevatte oproepen tot sociale basisvoorzieningen, een einde aan de Amerikaanse bezetting en het door de VS opgelegde sektarische politieke systeem, de vrijlating van politieke gevangenen, economische soevereiniteit en rechten voor de werknemers. 

Een nieuwe golf van massale protesten, begonnen in december 2012, bleef voortduren in 2013 ondanks brutale repressie door de regering. Demonstranten eisten de vrijlating van politieke gevangenen, met name vrouwen, en de stopzetting van willekeurige aanhoudingen, executies en verkrachtingen. “Vanaf de eerste dagen waren de slogans gericht op het bewaren van de eenheid en een afwijzing van sektarisme en verdeeldheid”, aldus Falah Alwan, voorzitter van de Iraakse Federatie van Werknemers en Vakbonden, in een interview in januari 2013. 

Hashmeya Muhsin al-Saadawi, presidente van de Electricity Utility Workers Union en de eerste vrouwelijke vice-president van de Algemene Federatie van Iraakse Arbeiders in Basra, beschreef in mei 2012 de complexe strijd om het “zaad van sektarisme”, geplant door de Amerikaanse bezetting, te bestrijden, terwijl tegelijk de rechten van de werknemers om zich te organiseren en de organisatie van vitale diensten, zoals sociale zekerheid en elektriciteit, moeten worden afgedwongen.

Steun de volksprotesten van het Iraakse middenveld, niet de F16’s 

Irak is niet dood, het is niet alleen maar een woestenij, het land is niet slechts een arena voor buitenlandse invasies en bezetting of geopolitieke strijd. De protesten van de voorbije jaren zijn revolutionair omdat menselijke waardigheid, humanisering en zelfbeschikking het tegengif vormen voor militarisme en bezetting. 

Als de westerse media deze Iraakse stemmen en verhalen van verzet luider zouden laten klinken, als we niet steeds zouden worden overspoeld met eenzijdige verhalen over dood en verderf, als Irakezen niet meer alleen zouden worden voorgesteld als ongelukkige passieve slachtoffers en als de vredesbewegingen in het Westen de protesten van het Iraakse volk meer zouden ondersteunen, dan is er terug hoop voor de toekomst in Irak. 

Militaire interventie is niet de oplossing. Luisteren naar de stem van de Iraakse civiele maatschappij en steun geven aan verzoeningsinitiatieven is dat wel.



Content

take down
the paywall
steun ons nu!