De tijd dat Chomsky grote kanjers van boeken publiceerde ligt wat achter ons. Zijn Manufacturing Consent (1985 – hernieuwde uitgave 2005) en de dubbelaar The Political Economy of Human Rights (1979 – geüpdate heruitgave 2015) zijn klassiekers geworden, onmisbare literatuur voor wie de westerse machtsstructuren en de mainstream media wil doorgronden. Dat productieve werk hield hij lang vol, tot en met werken als Hegemony or Survival – America’s Quest for Global Dominance (2003) en Failed States – The Abuse of Power and the Assault on Democracy (2006).

Hij wordt 87 op 7 december 2015 maar is nog steeds actief. Lezingen, interviews, artikels, het houdt niet op. Wat hij vertelt zijn meestal actualiseringen van argumenten die hij al zeer lang gebruikt. Ze blijven echter pertinent. Dat is dan ook zijn grote kracht. Je kan eender welk artikel van hem herlezen – lees bijvoorbeeld zijn allereerste politieke artikel The Responsibility of Intellectuals van 1967 – het klopt nog steeds.

Echte boeken schrijft hij al enkele jaren niet meer, hij heeft er toch al meer dan honderd op zijn naam staan. Wat de laatste jaren verschijnt zijn – zoals nu dit boek – meestal bundels van artikels, weergaves van toespraken of interviews, uitgeschreven lezingen die hij aanvult met nota’s.  Hij blijft velen boeien. 

Because We Say So is het vervolg op Interventions (2007) en Making The Future (2012) (zie de recensie Noam Chomsky’s ‘Making the Future’: aanbevolen lectuur van 26 maart 2012), eveneens twee bundels van artikels die Chomsky in respectievelijk 2002-2007 en 2007-2011 schreef. Zijn artikels van 2011 tot recent zijn nu gebundeld in dit derde boek.

In dertig artikels bespreekt Chomsky in zijn bekende droge, soms licht sarcastische stijl zowat alles wat in de wereld omgaat: klimaatverandering, de verder doorgaande inbreuk op onze privacy, cyberoorlogen, het belang van klokkenluiders als Julian Assange, Edward Snowden en Chelsea Manning, het nog steeds bestaande gevaar voor een kernoorlog, terrorisme (het onze), Irak, Iran, Israël, Palestina en het ‘vredesproces’, Syrië, Afghanistan, de Krim en Guantanamo, Colombia en de oorlog tegen drugs die in werkelijkheid een systeem van sociale controle van de onderklasse is, de mythe van het ‘uitzonderlijke’ karakter van de VS en de toenemende politiestaat in de VS en de rest van de wereld, de politieke erfenis van president Obama en het belang om voor democratie te blijven strijden.

Ook de mediamythe van evenwichtige berichtgeving wordt genalyseerd en tot zijn werkelijke dimensies herleid. De telkens weer gebruikte kunstmatige tweedeling van thema’s verbergt bijna steeds een zeer nauwe agenda, waarin enkele meningen tegenover elkaar worden geplaatst, die in werkelijkheid strategisch verschillende versies van één standpunt zijn, terwijl ondertussen het volledige spectrum van mogelijke andere opinies wordt verzwegen.

In zijn artikels haalt Chomsky ook regelmatig boeken aan van anderen die hij aanraadt zoals het boek Scorched Earth van Fred Wilcox, de allereerste omvattende studie van de chemische oorlog die de VS in Vietnam hebben gevoerd.

Tevens filosofeert Chomsky over zijn bekende thema’s: de systematische afbraak van de rechtstaat, de ondermijning van het rechtsprincipe van onschuld tot bewijs van het tegendeel. Hij wijdt ook uit over de alternatieven en over een van zijn stokpaardjes: het belang van collectieve actie voor de democratie.

In het voorwoord van de uitgever: “Voor Chomsky is onwetendheid een politiek wapen ten voordele van de machtigen der aarde, het is geen inherent kenmerk dat op een of andere manier eigen zou zijn aan de mens.”

Die mythes doorbreken is een essentiële eerste stap voor de mensheid om een betere, vrije, democratische samenleving te verwezenlijken. Streven naar een andere maatschappij vereist immers allereerst inzicht in hoe de huidige maatschappij echt werkt. Dat is dan ook wat Chomsky als geen ander doet, de ware aard van de dingen naar boven halen.

Voor Chomsky hebben kunstenaars, opvoeders, intellectuelen en journalisten (de media) de verantwoordelijkheid om hun studenten en de samenleving de kennis en de capaciteit te geven om kritisch voor zichzelf te denken, om zo in staat te zijn zichzelf te regeren in plaats van geregeerd te worden.

Dat gebeurt nu grotendeels niet, eerder gebeurt zelfs het omgekeerde.  Met dit boek heeft de lezer andermaal een gezonde anti-dosis kritische analyse in handen waar hij/zij mee verder kan, om wél te geloven dat het anders kan en moet.

De titel van het boek komt uit het artikel ‘De-Americanizing the World’ (p. 135): “Wat de wereld ook mag denken, acties van de VS zijn legitiem omdat wij zeggen dat ze zo zijn (‘because we say so’)

Zoals altijd de moeite waard.

Noam Chomsky, Because We Say So, City Lights Open Media, San Francisco, 2015,.